Kot taşlamada kum kullanımına yasaklama

Sağlık Bakanlığı yaptığı açıklamada, silikozisin mümkün olan en erken safhada teşhisi, riskli işlerde çalışanlara yönelik koruyucu önlemlerin zamanında alınması amacıyla yayımladığı genelgede, son yıllarda diş teknisyenlerinde ve kot kumlama işleri yapanlarda silikozis hastalığında artış görüldüğüne dikkat çekildiği hatırlatıldı.

Bakanlık'tan konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, dünyada, 1932 yılından bu yana, silikozis hastalığının önlenmesi için geniş kapsamlı çalışmalar yürütüldüğü belirtilerek, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından ortaklaşa yürütülen Küresel Eylem Planı (1995) sonucunda, 2015 yılına kadar hastalığın tüm iş kollarında görülme sıklığının azaltılmasının, 2030 yılında ise dünyadan tamamen yok edilmesinin hedeflendiği kaydedildi.

Bilinen en eski meslek hastalıklarından birisi alan silikozisin, solunumla alınabilecek boyuttaki silika kristallerinin neden olduğu bir akciğer hastalığı olduğu, akciğerlerde geri dönüşümsüz ve ilerleyici bir hasara neden olan bu hastalıktan korunmak için etkenle karşılaşmanın engellenmesi gerektiğinin ifade edildiği açıklamada, alınacak önlemlerin, etkenle karşılaşma şekli ve nedenine göre çeşitlilik gösterdiğine işaret edildi.

Açıklamada, etkenle karşılaşmanın önlenemediği iş kollarında, kaynağa yönelik tedbirler alındığı ve kişisel koruyucuların kullanıldığı ifade edilerek, bu işte çalışanların düzenli sağlık kontrollerinin de yapıldığı belirtildi.

Etkenle karşılaşmanın önlenebileceği iş kollarında ise kum yerine, daha az zararlı veya zararsız maddelerin kullanıldığı kaydedildi.

''Kot taşlama, kot kumlama, kotu kumla yıkama veya rodeoculuk'' olarak da adlandırılan işlemin, ''beyazlamış, eskitilmiş görünüm vermek için giysilerin yüzeyine kuru hava kompresörleri ile kum (silis veya kuvars tozu) püskürtme işlemi'' olduğu ifade edilen açıklamada, şöyle denildi:

''Ne amaçla yapılırsa yapılsın, püskürtme sırasında yüksek hızla çarptırılan kumun serbest silika içeriğinde artış olduğu ve solunan havada daha uzun süre kaldığı bilinmektedir. Mekanizması bilinmemekle birlikte yeni oluşmuş bu serbest silika partikülleri akciğerlere daha fazla zarar vermektedir. Bu nedenle, kumlama işinde çalışanlarda kısa süreli etkilenmeler sonrası daha kötü seyirli silikozis vakaları görülmektedir. Kumun püskürtme yöntemi ile kullanımı (sandblasting), pek çok Avrupa ülkesinde ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yıllar önce yasaklanmıştır.''

Tedavisi yok

Günün tıbbi koşullarında etkili bir tedavi yöntemi bulunmayan bu hastalığın ülkede kot kumlama işinde çalışanlarda bir toplum sağlığı sorunu haline geldiğine dikkat çekilerek, Sağlık Bakanlığı'nın bir süredir koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında ele aldığı silikozis hastalığını önleme çalışmalarında, püskürtme işleminde kum kullanılması konusunun bilimsel komisyon vasıtasıyla sağlık açısından tüm yönleriyle incelendiği bildirildi.
Açıklamada, şunlara işaret edildi:

''Bu çalışmalar neticesinde, bilimsel komisyon kararı, uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuatımızın hükümleri dikkate alınarak; her türlü kot giysi ve kumaşlara uygulanan püskürtme işleminde kum, silis tozu veya silika kristalleri içeren herhangi bir madde kullanılması yasaklanmıştır. Daha önce bu işlerde çalışıp da, sağlık durumları hakkında güncel kayıt bulunmayan diğer vatandaşlarımız, kendilerine en yakın sağlık kurum ve kuruluşlarında değerlendirilerek ihtiyacı olanların tedavilerine süratle başlanacaktır.''