Koruculara toplan borusu

Çözüm sürecinin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından “buzdolabına konulmasının” ardından, hükümet seçim öncesi bölgede yeni bir adım atıyor. İçişleri Bakanı Selami Altınok’un açıklamasına göre, Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki 22 ilde görevlendirilmek üzere yaklaşık 5 bin yeni korucu alınacak. Verilere göre 2000 yılında korucu alımının durdurulmasına karşın 2014 itibarıyla bölgede yaklaşık 70 bin silahlı köy korucusu görev yapıyor.

İçişleri Bakanı Selami Altınok, Aksaray’da dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Altınok, terörle mücadele ile ilgili olarak, “Başbakanımız Ahmet Davutoğlu’nun talimatlarıyla Doğu ve Güneydoğu’da bulunan 22 vilayetimizdeki koruculuk sisteminde daha etkin noktaya gelebilme adına boş bulunan 5 bine yakın korucu kadrosuna ilanlarımızı başlatıyoruz. 22 vilayetimizde 5 bine yakın yeni, daha genç kardeşimizi, emeklilik nedeniyle boşalan korucu kadrolarında istihdam edeceğiz. Bunun da müjdesini Güneydoğu’da o kadroların açılmasını sabırsızlıkla bekleyen, korucu olmayı arzu eden çok değerli kardeşlerimize müjde olarak vermek istiyorum.”

Çözüme darbe

Çatışma sürecinde sayıları zaman zaman 90 bin kişiyi bulan sivil, 1985 yılında çıkarılan Geçici Köy Koruculuğu Yasası’na dayandırılarak silahlandırıldı.

2007 yılında yapılan değişiklik ile görevlendirilecek geçici köy korucusu sayısının 40 bin kişiyi geçemeyeceği yasa hükmüne bağlanacaktı. Üstelik zaruret hâllerinde hükümete bu sayıyı yüzde elliye kadar artırma hakkı tanınmıştı. Bu yasa ile 2000 yılında dondurulan korucu alımını yeniden başlatmanın kılıfı hazırlandı. Bu yasaya dayanarak hükümet 2009 yılında 10.000 yeni korucu kadrosu ilan edecekti.

67 bin korucu var

Süreç Araştırma Merkezi’nin açık Toplum Vakfı ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi’nin desteğinde gerçekleştirdiği “Geçici Köy Koruculuğu ve Çözüm Süreci” projesinde derlenen verilere göre Türkiye’de şu an yaklaşık 67 bin geçici ve gönüllü köy korucusu var. Bu korucular 22 il, 5 federasyon ve 90’ın üzerinde derneğin bağlı olduğu Köy Korucuları ve Şehit Aileleri Konfederasyonu’nu da kurdu. Emekli korucularla birlikte sistemden bugüne kadar 90 bin kişi geçti.

Söz konusu “Geçici Köy Koruculuğu ve Çözüm Süreci” projesinden ortaya çıkan nihai raporda ise “İçişleri Bakanlığı’nın 2009 Mart ayında verdiği bilgilere göre kadrolu korucu sayısında bir azalma gerçekleşmiş ve sayı 48 bine düşmüştür. Buna rağmen gönüllü korucu sayısı 23 bine yükselmiştir. 2014 itibarıyla bölgede toplamda yaklaşık 70 bin silahlı köy korucusu halen görev yapmaktadır. Gönüllü korucular mülki amirlerin kararı ile işe alındığından bu uygulama yerel yöneticilerin kontrolü altındadır. Gönüllü köy korucusu alımının 1990’lardan farklı olarak çatışmayı şiddetlendiren bir rol oynayabileceği söylenebilir” denildi.

İnsan Hakları Derneği’nin 2009 yılında yaptığı araştırmaya göre korucular; öldürme, köy yakma, adam kaçırma, silahlı saldırı, işkence, gasp, taciz ve orman yakma başta olmak üzere 1345 suça karıştı.

‘90’lı yılların uygulaması’ HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, 5 bin korucu alınacak olmasının mevcut savaş konseptinin kimin tarafından başlatıldığını ortaya koyduğuna dikkat çekti. Baluken, silahların susması konusunda AKP’nin yürütmeye çalıştığı algının, ne kadar çürük bir temelde olduğunun anlaşıldığını ifade etti. Kürt meselesinin çözümünün koruculuk sistemi, köy yakmalar ve insansızlaştırma olmadığını; bunların 90’lı yılların uygulamaları olduğuna dikkat çeken Baluken, şunları söyledi: “Köy koruculuğu sistemi içinde bölgede faili belli olan cinayetlerden, silah ve uyuşturucu kaçakcılığına, kadınlara yönelik taviz ve tecavüze kadar birçok suç işlendi. Barış çalışmaları kapsamında terk edilmesi gereken, tamamen lağvedilmesi gereken bir sistemin yeni kadro ihdasıyla büyütülerek sürdürülmesi büyük talihsizliktir. AKP’nin bölge halkına karşı savaş konseptini genişletmesidir.”