'Korsan ziyaret'

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun, Suriye konusunu görüşmek üzere gittiği Erbil’in ardından Kerkük’e gitmesi tartışmaları da beraberinde getirdi. Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Pazarcı, federal ülkelerde temasın merkezi hükümet ile yapılacağına dikkat çekerek “Korsan ziyaret olmaz” dedi. Türkiye’nin eski Irak koordinatörü emekli büyükelçi CHP İstanbul Milletvekili Osman Korutürk ise “Barzani’nin otoritesine dayanarak mı gitti” diye sordu.

Pazarcı, Davutoğlu’nun Kerkük ziyaretini değerlendirirken diplomasi düzeyinde ilişkilerin genel olarak bakanlar ve hükümet yetkilileri düzeyinde teamüllere dayandığına, bunu düzenleyen uluslararası bir anlaşmanın bulunmadığına dikkat çekti. Pazarcı, “1961 Viyana Diplomasi Temsilcileri Sözleşmesi var, orada diplomasi temsilcileri için temasları ilgili devletlerin dışişleri bakanları ile yaparlar diye... Buradan, siyasiler için şu sonucu çıkarabiliriz: Diplomatik ilişkiler, dışişleri bakanları ve diğer ülkenin yetkilileri ile yürütülür” diye konuştu.

Davutoğlu’nun ziyaretine ilişkin Irak tarafından yapılan, “Tutuklama hakkımız doğdu” yönündeki açıklamayı da anımsatan Pazarcı, “Bugüne kadar böyle bir uygulama yapılmadığı için pek öyle örnekler yok. Orada fazla ileri gitmişler” görüşünü dile getirdi.

Barzani ile yapılan teması da değerlendiren Pazarcı, “Barzani ile temas olağan değil. Federal ülkelerde, hükümetlerin muhatapları merkezi federal hükümettir. Eğer ki kendi anayasalarında dış ilişki kurma yetkisi verilmişse o olur, verildiği çizgide...” dedi.

Türkiye’nin eski Irak koordinatörü Korutürk ise Barzani’nin Kerkük konusunda açık bir iddiası bulunduğunu anımsatarak “Her yerde öne sürüyor, Kerkük Kürdistan’a aittir, bize bağlanmalıdır diyor” diye konuştu. Korutürk, “Tarihi ve coğrafi olarak sana ait değil, Irak’a ait. Kerkük’te Kürt, Arap, Türkmen vardır, hatta Türkmen ağırlıklıdır. Kerkük’ün Irak’ın bütününün olması lazım. Biz bu düşünceden hareketle bunu BM’ye bile kabul ettirdik” görüşünü dile getirdi.

Korutürk, Kerkük’teki durumu özetledikten sonra, “Barzani ile konuştuktan sonra merkezi hükümetle temas yapılmadan, Barzani üzerinden, Barzani’nin izni ile mi gidiyorsun? Barzani düşüncelerini mi değiştirdi, ona bakmak lazım. Yoksa bunu kabul ediyor musunuz?” diye sordu.

Barzani’nin Suriye konusunda uyumlu davranmasını sağlamak için kendisine yumuşak davranıldığını söyleyen Korutürk, ziyarete ilişkin, “Siyasi teamüllerde yeri yok; temas yapmaya gidiyor bir başka ülkenin toprağına. Buraya, kimin otoritesine dayanarak gidiyor, Barzani’nin otoritesine dayanarak mı gidiyor?” diyerek tepki gösterdi.