Koronavirüs sıçanları neden saldırganlaştırıyor?
Koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle, restoranlar kapandı ve insanlar evlerinde kalmaya zorlandı. Bu durum hayatın birçok alanını etkiledi. Bunlardan biri de sıçanların yeni yiyecek kaynakları aramak ve davranış biçimlerini değiştirmek zorunda kalmaları.
BBC TürkçeKoronavirüs kısıtlamaları nedeniyle, restoranlar kapandı ve insanlar evlerinde kalmaya zorlandı. Bu durum hayatın birçok alanını etkiledi. Bunlardan biri de sıçanların yeni yiyecek kaynakları aramak ve davranış biçimlerini değiştirmek zorunda kalmaları.
Geçen hafta ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (CDC) yayımladığı uyarıda, yiyecek arayan kemirgenlerin "alışılmadık ve saldırgan" davranışlar sergileyebileceği belirtildi.
Uyarıda, özellikle yoğun ticari bölgelerde restoranların kapatılmasının kemirgenlerin bulabileceği yiyecek miktarını azalttığı vurgulandı ve "Kemirgenler bu işletmelerin ürettiği yiyecek ve atıklara bağımlı" denildi.
Yeni yiyecek kaynakları arayan aç memelilerin dünya genelindeki faaliyetleri ve görünürlükleri çoğaldı.
Örneğin ABD'nin New Orleans kentindeki Fransız Mahallesi bir zamanlar jazz kulüplerine, barlara, restoranlara giden binlerce ziyaretçiyle doluydu.
Ama birkaç hafta içinde, turistik bölgedeki tüm eğlence mekanları, koronavirüs yüzünden kapılarını kapatmak zorunda kaldı.
Ve sıçanlar, Washington ve New York gibi diğer kentlerde görüldüğü gibi, saklandıkları yerlerden çıktılar.
Önde gelen Amerikalı kemirgen uzmanlarından Robert Corrigan, saldırgan davranışların insanlara karşı olmadığını, kemirgenlerin yiyecek bulabilcekleri yeni alanlar ararken birbirlerine yöneldiklerini söylüyor.
Corrigan BBC'ye yaptığı açıklamada, "Ama bu insanlara saldırmayacakları ya da ısırmayacakları anlamına da gelmiyor" dedi.
Yamyamlık
Koronavirüsün yayılması nedeniyle, dünya nüfusunun en az üçte biri son aylarda davranışlarını değiştirdi.
Çeşitli ülkelerde, karantinalar sıçanların yiyecek bulmak için bağımlı olduğu çöp miktarını azalttı. Bu durum sıçanların da kendilerini adapte etmesini beraberinde getirdi.
İngiltere Ulusal Haşere Kontrol Teknisyenleri Birliği geçen ay "okulların, barların, restoranların, otellerin, turistik mekanların ve diğer kamusal alanların kapanmasının, istenmeyen sonuçları olacak" uyarısında bulundu.
Kuruluş, ortalıkta yiyecek olmazsa, fare ve sıçanların boş binalarda üreyebileceğini ve gerekliliğin getirdiği cesaretle, yiyecek bulmak için dışarı çıkabileceklerini söyledi.
Sıçanlar, çaresiz kaldıklarında diğer sıçanlara, hatta kendi kolonilerindeki sıçanlara saldırabiliyorlar.
Robert Corrigan, "Aç bir sıçan diğer sıçanlara karşı çok saldırgan olur" derken, farelerin kolayca yiyecek bulabildikleri yerlerde yiyeceklerin kaybolması nedeniyle, aşırı açlık sonucu, uzmanların bu saldırıların ve hatta yamyamlığın kanıtlarını gördüğünü anlattı.
Corrigan, "Saldırıyorlar, öldürüyorlar ve birbirlerini yiyorlar" dedi.
'Uyum ustaları'
Robert Corrigan ayrıca, aç sıçanların çok uzağa gidebileceklerini ve soluğu daha önce sıçan olmayan mahallelerde de alabileceğini vurguluyor.
Corrigan, bu kemirgenlerin "zorlu memeliler" olduğunu ve yiyecek kaynaklarını çok iyi tespit ettiklerini ve güçlü dişleriyle kapı, plastik ve ağ gibi engelleri aşabildiklerini söylüyor.
"Her yerdeler ve uyum üstadı olmasalardı dünyanın her yerinde görülmezlerdi" diyen Corrigan'a göre, yeni kontrol stratejileri uygulamanın tam zamanı.
Sıçanlar neden istenmeyen konuklar?
Bir grup gezgin ve aç fare, büyük bir yıkıma yol açabiliyor, evlere zarar veriyor ve hastalık yayıyor.
Corrigan, "Çocuklarla dolu bir odaya veya huzurevine ya da hastaneye girebilirler" diyor.
Sıçanlar, 55 farklı virüsle ilişkilendiriliyor ancak henüz koronavirüs taşıdıklarına dair bir kanıt yok.
Ayrıca ahşap ve elektrip kablolarını kemirip, evlerde yangınlara da yol atabiliyorlar.
Sıçanlar evlerden nasıl uzak tutulur?
Sıçanları uzak tutmanın bir yolu, zemin kattaki çatlakları ve delikleri kapatmak. Bu, borular ve kemirgenlerin geçebileceği diğer boşluklar için de geçerli.
Kapalı mekanlardaysa, saklanacak çok yerleri olduğundan emin olun, her yanı temiz ve düzenli tutun.
Yiyecekleri, sıçanların ulaşamayacağı kaplarda tutmak da önemli.
Corrigan, evde sıçan görmeniz durumunda profesyonel haşare kontol uzmanlarını çağırmanızı tavsiye ediyor:
"Koronavirüs salgını nedeniyle evinizde birden sıçan görürseniz, onlardan kurtulmak kendi başınıza yapabileceğiniz bir iş değil."