Korkunç rapor gün yüzünde: İş cinayeti sayısı bilinenin iki katı

İş cinayetleri konusunda yıllardır üzücü bir rekora imza atan ülkede, bir de gerçek verilerin dosyalar arasında gizlendiği ortaya çıktı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre iş kazası sonucu ölüm bildirimi yapılan kişi sayısı ile ölümlü kaza sonucu aylık bağlanan kişi sayısının birbirini tutmadığı görüldü. İki veri arasındaki fark bazı yıllar yüzde 500’leri buldu.

DİSK-AR tarafından yapılan bir araştırma iş cinayeti sayısının bilinen iki katı olduğu gerçeğini ortaya koydu.

Gerçek ölüm gizli

SGK iş kazası sonucu ölümleri iş kazası bildirimlerine göre açıklıyor. Ancak bu veriler eksik ve ham. Çünkü daha sonra SGK tarafından iş kazası ve meslek hastalığı sayılmayan vakalar açılan davalar ve müfettiş incelemesi sonucu iş kazası ve meslek hastalığı sayılıyor. Böylece iş kazası ve meslek hastalığı sonucu gerçek ölüm sayısı ortaya çıkıyor. Bir diğer ifadeyle iş kazası sonucu gerçek ölüm sayısı SGK’nın iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm geliri bağlanan dosya sayısında gizli. Her dosya bir işçi ölümünü ifade ediyor.

Yasa işe yaramadı

2012’de büyük iddialarla kabul edilen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, bir yandan yetersizlikleri öte yandan işverenlerin talepleri doğrultusunda yapılan değişiklik ve ertelemeler nedeniyle beklenen sonucu yaratmadı.  

Ülkede iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu ölümler yani iş cinayetleri AKP döneminde azalmak bir yana arttı. SGK verilerine göre AKP’nin ilk yılı olan 2003’te 811 işçi iş cinayeti sonucu yaşamını kaybederken bu sayı 2016 yılında 1405’e yükseldi.  2003-2016 arası dönemde resmi verilere göre bildirimi yapılan iş kazaları sonucu ölen işçi sayısı 17 bine yaklaştı.  Bir diğer ifadeyle resmi verilere göre AKP döneminde yılda ortalama 1132 işçi yaşamını yitirdi.

Her dosya bir ölüm

DİSK-AR tarafından yapılan “AKP döneminde emek” başlıklı raporda SGK verilerine dayanarak yapılan araştırma dikkatlerden kaçan bir ayrıntıyı ortaya koydu.

Şöyle ki, SGK iş kazası sonucu ölümleri iş kazası bildirimlerine göre açıklıyor. Ancak bu veriler eksik ve ham. Çünkü daha sonra SGK tarafından iş kazası ve meslek hastalığı sayılmayan vakalar açılan davalar ve müfettiş incelemesi sonucu iş kazası ve meslek hastalığı sayılıyor. Böylece iş kazası ve meslek hastalığı sonucu gerçek ölüm sayısı ortaya çıkıyor. Bir diğer ifadeyle iş kazası sonucu gerçek ölüm sayısı SGK’nın iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm geliri bağlanan dosya sayısında gizli. Her dosya bir işçi ölümünü ifade ediyor.

Örneğin 2005-2016 dönemi SGK verilerine göre bildirim yapılan iş kazası sonucu ölüm sayısı 15 bin 330 iken, iş kazası sonucu ölüm geliri bağlanan dosya (vaka) sayısı 28 bin 195. Neredeyse iki katı.
Bu arada ülkedeki iş cinayetleri sayı ve ölümlü kaza oranlarını da bir kez daha hatırlatmakda yarar var.  İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm nedeniyle aylık bağlanan vaka sayısı esas alındığında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm oranları yüzde binde 22’nin üzerine çıkıyor. Bu oran AB ülkelerinin 12 katı anlamına geliyor.

Ölümlü iş kazası oranı Eurostat 2014 verilerine göre AB ülkelerinde yüz binde 1.8 civarında.
Türkiye’de iş kazası sonucu ölüm sıklığı AB’nin 12 katı...