Kongo'da sular durulmuyor

 Demokratik Kongo Cumhuriyetinde, isyancı kuvvetler Rutshuru yöresindeki mülteci kamplarını zorla boşalttı, yaklaşık 50 bin mülteci yollara dökülmek zorunda kaldı.

Cenevre'de BM tarafından yapılan açıklamaya göre, Kuzey-Kivu bölgesindeki Rutshuru şehri yakınlarında BM Mülteciler Yüksek Komiserliğince kurulan Dumez, Nyongera ve Kasasa mülteci kampları isyancılar tarafından basıldı. Mültecileri sille tokat dışarı atan isyancılar, her yeri talan etti.

BM sözcüsü, "Güvenilir kaynaklardan gelen bilgiler, isyancıların mültecilere zulmettiğini gösteriyor. Bu kamplarda yaklaşık 50 bin kişi yaşıyordu. Şimdi yollara dökülen bu insanlar için endişeleniyoruz" dedi.

BM, Kibati mülteci kampında yaşayan yaklaşık 45 bin kişinin, isyancı kuvvetlerin ilerleyişi karşısında önceki gün kampı terkettiğini açıklamıştı.

Kongo'da endişe hakim

Eski adı Zaire olan ve Orta-Güney Afrika'da bulunan Demokratik Kongo Cumhuriyeti, ardından gelen kıtlıkla beraber 5 milyondan fazla kişinin ölümüne yol açan savaş günlerine geri dönmenin endişesini yaşıyor.

İsyancı General Laurent Nkunda'ya bağlı Kongolu Tutsi direnişçilerinin, 1994'teki soykırımda rol alan Hutuların da yer aldığı "Ruanda'ya Özgürlük Demokratik Kuvvetleri"ne (FDLR) ve destekçisi olarak gördüğü Kongo ordusuna karşı yürüttüğü silahlı mücadele, yüzlerce kişinin ölümüne, onbinlerce kişinin evsiz kalmasına yol açtı.

Şiddet, her ne kadar Nkunda tek taraflı ateşkes ilan etse de yer yer devam ediyor ve siyasi çözüm konusundaki karamsarlık, halkta daha kanlı günlerin geleceği, daha da kötüsü, Ruanda'daki soykırımın şimdi kendi başlarına geleceği korkusunu yaratıyor.

Ülkedeki şiddeti sona erdirmeye yönelik uluslararası çabalar, henüz sonuç vermedi, ancak baskılar sonucunda Nkunda, hükümetle doğrudan görüşme çağrısında bulundu.

Stratejik öneme sahip Goma kentine doğru ilerleyen ve yandaşlarını kent sınırlarında konuşlandıran Nkunda, kente saldırma niyetinden vazgeçip tek taraflı ateşkes ilan etmesinin ardından yaptığı açıklamada, barış yanlısı oldukları mesajını verdi.

"Biz, bölge halkı için barış istiyoruz" diye konuşan Nkunda, bunun o kadar kolay olmayacağını da bazı şartlar sunarak gösterdi.

Nkunda, masaya oturmak için davet ettiği hükümetle müzakere edilecek konulara, yönetimin Çin ile yaptığı 9 milyar dolarlık ticari anlaşmayı ve hükümete destek vermekle itham ettiği Ruandalı Hutu militanlarının silahsızlandırılmasını ekledi.

Hükümete karşı mücadelesini 3 yıl önce, Kongo'nun demokrasiye geçiş sürecinde Tutsilerin dışarıda bırakıldığını savunarak başlatan isyancı General, hükümetin, soykırımcıların yanında kendilerine karşı savaşmasının kabul edilemeyeceğini söyledi.

Hükümeti, ülkesindeki Tutsileri, 1994'teki soykırımda yarım milyon Ruandalı Tutsiyi öldüren ve ardından Kongo'ya kaçan bazı Hutu militanlarının gazabından koruyamamakla suçlayan Nkunda, BM arabulucluğunda Ocak ayında sağlanan ateşkesi Ağustos ayında bozmuştu.
 

Nkunda, Kongo yönetimi tarafından savaş suçu işlemekle itham ediliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Nkunda'nın komutasındaki askerlerin 2002-2004 yılları arasında çok sayıda kişinin ölümünden sorumlu olduğunun, çok sayıda kişiye işkence ettiğinin ve çok sayıda kadına bu askerler tarafından tecavüz edildiğinin belgelendiğini açıklamıştı. Örgüt, hükümeti de, kendisine bağlı kuvvetlerin birçok şiddet olayına karışması nedeniyle eleştirmişti.

Siyasi çözüm çabaları

ABD Dışişleri Bakanlığının Afrika işlerinden sorumlu yardımcısı Jendayi Frazer, hükümet ile Nkunda arasındaki soruna siyasi çözüm arayışında bulunmak üzere başkent Kinşasa'ya geldi.

Sorunun, sadece Demokratik Kongo'da sınırlı olmadığı ve çözümün de sadece bu ülke sınırları içinde sağlanamayacağı mesajını veren Frazer, Kongo Devlet Başkanı Joseph Kabila ile görüşecek ve daha sonra Ruanda'ya geçerek bu ülkenin Devlet Başkanı Paul Kagame ile bir araya gelecek.

Taraflar arasında uzlaşı arayan ve en büyük barış gücü kuvvetini Kongo'da bulunduran BM'de, siyasi çözümün inşasına yardımcı olmak amacıyla Kinşasa'ya üst düzey bir yetkili olan Kevin Kennedy'i gönderdi.