Komşunun kaderini sandık belirleyecek

Yunanistan’a Uluslararası Para Fonu’na (IMF) borçlarını ödemesi için verilen son tarih dün akşam saat 20.00’de doldu. Atina, temerrüde düşmeden birkaç saat önce kreditörlere iki yıllık yeni bir mali yardım ve buna paralel olarak borçların yeniden yapılandırılması için yeni bir teklif sundu. Ancak bu öneri kabul görmedi. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın makamından yapılan açıklamada, “Yunanistan hükümeti finansal ihtiyaçlarını karşılamak ve paralelinde borçların yeniden yapılandırılması için ESM (Avrupa İstikrar Fonu) ile iki yıllık anlaşma teklifinde bulundu. Yunanistan pazarlık masasında bulunmaya devam etmektedir” denildi. Atina’nın “Avro bölgesinde kalmak için makul çözüm” aramaya her zaman devam edeceği belirtildi. Avro bölgesi maliye bakanları ise teklifi görüşmek üzere borcun ödenmesi için son saat olan 20.00’de telekonferans düzenleme kararı aldı.

Bugün de görüşülecek

Bakanlar toplantının ardından, eski programı uzatma süresinin haftasonu dolduğunu vurguladı. Maliye bakanları Çipras’ın yeni yardım planı önerisini bugün görüşmeye devam edecek ancak Avro Bölgesi Başkanı Jeroen Dijsselbloem yeni önerilerin ancak pazar günkü referandumun ardından masaya yatırılabileceğini söyledi. Malta Başbakanı Joseph Muscat ise Atina’nın AB ile müzakereler yeniden açılırsa, referandumu askıya almayı teklif ettiğini söyledi.

Tarih 6 Temmuz

Yunan Maliye Bakanı Varoufakis, gündüz saatlerinde IMF’ye ödeme yapılmayacağını duyurmuştu. Görüşmelerden sonuç çıkmaması durumunda IMF, ödemenin yapılmadığını resmen ilan edecek. Ancak Yunanistan’ın temerrüde düştüğü açıklanmayacak. Avrupa Merkez Bankası, referandumun neticesi açıklanıncaya kadar Yunan bankalarında bulunan mevduatların kendi teminatı altında olduğunu duyuracak. Referandumdan “hayır” çıkması halindeyse, Avrupa Merkez Bankası, Yunan bankalarındaki mevduatlara yönelik teminata son verecek. Ayrıca, Yunan bankalarına acil likidite yardımında bulunmayı durduracak. IMF de 6 Temmuz sabahı, Yunanistan’ın temerrüde düştüğünü açıklayacak. Ardından, kredi derecelendirme kuruluşları Yunanistan’ın kredi notunu düşürecek. “Evet” çıkarsa, AB ve IMF, Çipras hükümetinin davranışına göre yol belirleyecek. Çipras hükümeti istifa ederse Avrupa Merkez Bankası ve IMF, Yunanistan’a destek olmayı sürdürecek. Çipras’ın istifa etmemesi halindeyse, referandumdan “hayır” kararı çıkmış gibi davranılacak.

Avro’da kalabilir

Bloomberg’e konuşan Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Scheauble ise Yunanistan’ın referandumda “hayır” oyu çıksa bile ülkenin Avro bölgesinden ayrılmak zorunda olmayacağını söyledi.

Kredi notu çöp seviyesine düşürüldü

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P) Yunanistan’ın kredi notunu “çöp” seviyesine düşürdü. Kuruluş, ülkenin kredi notunu “CCC”den “CCC-”ye çekerken, not görünümünü ise “negatif”te bıraktı. Negatif not görünümü notun tekrar indirilebileceğine işaret ediyor.

S&P’nin resmi sitesinden yapılan açıklamaya göre, kararda Atina’nın halk oylamasına gitme kararı etkili oldu. S&P ayrıca, Yunanistan’ın Avro’dan çıkma olasılığını yüzde 50 olarak gördüğünü kaydetti. Açıklamada, Yunanistan’ın Avro bölgesinden çıkma olasılığının yüzde 50 civarında olduğu belirtilerek şunlar ifade edildi:

6 ay süre

“Yunanistan’ın resmi kreditörlerinin önerdiği kredi şartlarını referanduma götürme kararını, Çipras hükümetinin iç siyaseti, finansal ve ekonomik istikrarın, borç ödemelerinin ve Avro bölgesi üyeliğinin önüne koyacağının ek göstergesi olarak değerlendiriyoruz. Yunanistan’ın şartlarında beklenmeyen olumlu gelişmeler yaşanmaması halinde, ülkenin gelecek 6 ay içinde temerrüde düşmesi kaçınılmaz.” Ayrıca, Yunanistan’ın kredi notunun, “tercihli temerrüt”e çekilebileceğine işaret edildi.

Piyasalar umutlu

Yunanistan’ın son teklifi ile birlikte piyasalarda Avrupa ile pazarlıkların devam edeceği umudu doğdu. Öte yandan Yunan gazetesi Kathimerini’nin, Çipras’ın Avrupa Komisyonu tarafından yapılan son dakika mali yardım teklifini değerlendirdiğine yönelik haberi de piyasaları rahatlattı. Önceki gün tarihi düşüşler yaşayan Avrupa borsaları artıya döndü. ABD borsaları yükselişle açılırken, İngiltere, Fransa ve Almanya borsaları yüzde 1 civarı yükseldi. İtalya ve İspanya’nın 10 yıl vadeli devlet tahvillerinin getirileri günün zirve seviyelerinden gerilerken, Almanya’nın 10 yıllık tahvili dip seviyelerden yükseldi. Borsa İstanbul ise önceki günkü yüzde 2.14’lük düşüşün ardından dün yüzde 0.6 yükselişle kapandı. Dolar/TL 2.68’in altına geriledi. Avro/dolar paritesi 1.12’ye yakın seyretti.

Yunanistan’ın borç krizi ile ilgili değerlendirmede bulunan Saxo Bank Başekonomisti Steen Jakobsen, “Bir son dakika anlaşması yapamamak Dax’ın bir diğer yüzde 3-5’lik kayba daha uğramasına ve Macaristan, Hırvatistan, Bulgaristan ve Romanya gibi yeni Avro bölgesi üyelerini ciddi biçimde artan kredi riskine maruz bırakacak. Piyasalardan 6 aylığına uzaklaşmak yönündeki tavsiyem maalesef iyi bir danışmanlık hizmeti gibi görünüyor” diye konuştu.

Merkez önlem aldı Merkez Bankası, Avro bölgesinde Yunanistan kaynaklı riske karşı ilk adımını attı. Merkez Bankası, bloke zorunlu karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesaplarında tutulmakta olan Avro cinsi döviz hesap bakiyelerine uygulanan binde 2 komisyon oranının yıllık onbinde 5’e indirildiğini açıkladı. Bankadan yapılan açıklamada kararın Avro bölgesinde gözlenen gelişmeler üzerine alındığı kaydedildi. Açıklamada, yeni komisyon oranlarının 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacağı ve gerekli görülmesi durumunda komisyonların yeniden gözden geçirilebileceği belirtildi.