Kolon kanserinden korunmak için yapılması gerekenler

Dünyada ve ülkemizde en sık görülen 3’üncü kanser türü olan kolon kanserine, dünyada her yıl yaklaşık bir milyon, Türkiye’de ise yaklaşık 20 bin kişinin yakalandığı tespit edildi. İstatistiklere göre; son 10 yılda kolon kanserinin görülme sıklığında 2 kat artış gerçekleşti. Eskiden 60 yaş ve üzerinde görülen kanser türüne günümüzde tanısı konan her 3 hastadan biri 55 yaşında.

Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Erman Aytaç kolon kanserinden korunmak için hiçbir yakınma olmasa bile 50 yaşında kolonoskopi taraması yaptırılmasının yaşamsal önem taşıdığına belirterek, “Üstelik sadece 30 dakika gibi kısa sürede tamamlanabilen kolonoskopide risk faktörü tespit edilmediyse işlemin her 10 yılda bir tekrarlanması yeterli geliyor. Polipler saptandıysa aynı işlem sırasında bu oluşumlar alınabiliyor ve böylece kanserin gelişmesi önleniyor” dedi.

EN ÖNEMLİ NEDENİ POLİPLER

Kolon kanserinin oluşum nedeni henüz bilinmese de pek çok faktörün riski artırdığı söyleyen Aytaç sözlerine şu şekilde devam etti:

"İleri yaş, ailede kolerektal kanser öyküsünün olması, bazı genetik bozukluklar, bağırsak içindeki hücreleri bozarak kansere zemin hazırlayabilecek Crohn ve ülseratif kolit gibi iltihabi hastalıklar, obezite, kadınlarda yumurtalık, meme ve rahim kanseri öyküsü, riski artırıyor. Sebze ile meyvenin az, işlenmiş ve hayvansal gıdaların ise fazla tüketildiği Batılı beslenme tarzı da bir diğer önemli risk faktörünü oluşturuyor. Bağırsak içinde yerleşen polipler ise kolon kanserinin en önemli risk faktörü. Polipsiz gelişen türleri olsa da, kolon kanserinin yüzde 90’ının başlangıcından polipler sorumlu oluyor. Genellikle 45 yaşından sonra ortaya çıkan poliplerin başlangıçta zararsız olsalar da, bazıları kontrolsüzce büyüyüp zamanla kolon kanseri oluşumuna yol açabiliyor.”

BAŞLANGIÇ EVRESİNDE BELİRTİ VERMİYOR

Kolon kanserinin diğer bir önemli özelliği de sinsi bir hastalık olması. Kanser öncüsü poliplerin varlığında veya kanserin başlangıç evresinde hiçbir yakınmaya neden olmadan sinsice ilerliyor. Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Erman Aytaç poliplerin kanserleşmeye başladıklarında veya sayıları artıkça bağırsak alışkanlıklarında yaptıkları değişiklikler ile sinyal verdiklerini belirtti. 

Aytaç, bağırsaklara ait dikkat edilmesi gereken belirtileri ise şu şekilde sıralıyor 

· Dışkının kıvamında ve kokusunda (ishal- kabızlık) değişiklik

· Dışkı alışkanlığının değişmesi, örneğin daha sık veya daha az tuvalete gitme.

· Dışkının kalınlığının incelmesi, dışkıda kan görülmesi veya makattan kan gelmesi

· Karında şişkinlik ve karın ağrısı, halsizlik, bulantı, istemsizce olan kilo kayıpları

· Demir eksikliği nedeniyle ortaya çıkan kansızlık

TEDAVİ BECERİSİ YÜKSEK

Aytaç, kolon kanserinden korunmanın en etkili yolunun, tarama ve tedavi yöntemi olan ‘kolonoskopi’ yaptırmak olduğunu vurgulayarak, “Ailesinde özellikle 50 yaş öncesinde kolon kanseri öyküsü olan kişiler ise çok dikkatli olmalı. Bu tabloda kolon kanserine yakalanan kişinin tanı yaşından ortalama 10 yaş öncesinde mutlaka kolonoskopi yaptırılmalı” ifadelerini kullandı.

Aytaç, erken evrede tanı konan veya bölgesel lenf bezlerine metastaz yapmış, ancak uzak bölgelere yayılmamış olan kolon kanserlerinin tedavisinde ilk aşamayı cerrahi girişimin oluşturduğunu belirterek, “Uzak organlara metastaz yapmış olan kolon kanserlerinde ise önce ilaç tedavisi uygulanıyor, ardından hasta değerlendirilmeye alınıyor” diyor. Kolon kanserinin cerrahi tedavisinde, uzak organlara yayılmamış olan kolon kanserlerinin tümünün robot ve laparoskopi gibi kapalı tekniklerle yapılabildiğini söyleyen Doç. Dr. Erman Aytaç “Bu yöntemler ameliyat sonrasında daha az ağrı, daha az enfeksiyon riski, günlük hayata daha kısa sürede dönüş gibi faydalar sağlıyor” diye konuştu.