Kitaplar raflarda kaldı

Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Metin Celal, yayıncılık sektörünün 2000'li yılların başından bu yana hemen her yıl küçüldüğünü söyledi.

Yayıncıların yıllık ciro kaybının yüzde 30'ları bulduğunu ifade eden Celal, ''Yayıncılık krizde değil, krizden daha beter bir durumda. 2001'de yayıncılık da tüm diğer sektörler gibi krize girdi. Ama diğer sektörlerde kriz geçip giderken, yayıncılıkta kalıcı oldu. Çünkü yayıncılığın kangrenleşmiş sorunlarını çözmek için herhangi bir çalışma yapılmamıştı'' diye konuştu.

Celal, yayıncıların sektördeki daralmayı aşmak için kendilerince çözümler bulmaya çalıştıklarını kaydederek, daha çok çeşit kitap üretmek, fiyat indirimleri, ödemelerde vadelerin uzatılması gibi günü kurtarmaya yönelik önlemlerin var olduğunu, bunların çoğunun da sektöre yeni sorunlar yaratmaktan başka bir işe yaramadığını kaydetti.

''Yayıncılığın kronikleşmiş, çözülmeden bırakılmış sorunları var. Bunlardan birincisi sektörleşememe'' diyen Metin Celal, yayıncılığın, devletin sanayi politikaları açısından bir sektör olarak görülmediğini ve bu nedenle de KOBİ'lerin yararlandığı fuarlara katılım gibi olanaklardan, düşük faizli krediler gibi desteklerden yararlanamadığını söyledi.

Korsan yayınların verdiği zarar

Celal, kitap okuma oranlarının düştüğünü, gençler ve çocukların kitaba olan ilgisi azaldığını ifade ederek, korsan yayınların da her yıl yazarların ve yayıncıların kazançlarının yüzde 40'ını çalmaya devam ettiğini vurguladı.

Gazete ve dergilerin promosyon olarak sürekli kitap dağıtmasının büyük bir haksız rekabet yarattığını iddia eden Celal, gazetelerin tiraj alması sağlanırken yayıncılık sektörüne büyük darbeler vurulduğunu öne sürdü.

Metin Celal, ekonomik krizin daha lafı edilmeye başlandığında yurttaşın satın almaktan ilk vazgeçtiklerinin ''kitap ve CD'' gibi kültürel ürünler olduğunu dile getirerek, sözlerine şöyle devam etti: ''Krizin gelmekte olduğunu kitapçılardaki durgunluktan anlamamıştık. Yayıncılar Mart 2008'den beri düşen satışlardan söz ediyorlar. Kriz söylentileri arttıkça, kitap satışlarındaki düşüş de fazlalaşıyor. Yayıncı ürettiği kitabın tümünü satsa maliyeti karşılayamayacak ama kitap fiyatlarını da artırması mümkün değil. Çünkü, mevcut kitap fiyatları bile pahalı bulunup okur korsan yayına yönelirken, bir de zam yapmak akıl dışı. Yayıncılar açıkça sermayeden yiyorlar ve bir süre sonra kitap basamaz hale gelecekler.''


Hızla düşen kitap tirajları

Ekonomik krizin ödeme sistemlerini de allak bullak ettiğini belirten Celal, satın aldığı kitapları öngördüğü sürede satamayan kitapçıların, ödemelerin vadesini uzatmaya çalıştıklarını bildirdi.

Celal, ''hızla düşen kitap tirajlarının yarattığı açığı kapatmak amacıyla çözüm olarak bulunan daha çok çeşit kitap üretme politikasının'' da kötü sonuçlar vermeye başladığını ifade ederek, şöyle konuştu: ''Üretilen birçok kitap, kitap evlerine ulaşamıyor, sergilenmiyor, satışa sunulmuyor. Kitap evlerine ulaşabilen kitapların da sergilenme süresi 2-3 gün. Bazıları paketi bile açılmadan iade ediliyor. Kitap evleri, büyük kampanyalarla sunulan çok satışlı kitaplara bel bağladı. Oysa, 10-15 bin sınırını aşıp çok satanlar listesinde yer alabilen kitap çeşidi yılda 40-50'yi geçmiyor.''

Krizde 'kitap okuyun' önerisi

Beyaz Yayınları sahibi Hidayet Pınarbaşı da kriz dönemlerinde moraller bozulunca ilk akıldan çıkarılanın kitap olduğunu kaydederek, kriz dönemlerinde insanların kitap okuyarak, kendini eğiterek ve eğlenerek, bu durumlarından kurtulabileceklerini dile getirdi.

Pınarbaşı, insanların kitap okuyarak yeniden hayata tutunabileceklerini ancak toplumda ''Kitap bir işe yaramıyor'' mantığının bulunduğunu savunarak, ''İnsanlar kitap okumaya ihtiyaç duymuyorlar. Türkiye'de kitap okumak ihtiyaç olmaktan çıkmış, hatta hiç ihtiyaç olmamış'' dedi.

Türkiye'de uzun süredir sadece popüler yazarların ve medya tarafından öne çıkartılmış kitapların satıldığını ileri süren Pınarbaşı, ''Sadece ekonomik kriz dönemlerinde değil, kitap sektörü her daim krizde. Yayıncılar uzun süredir oturuyorlar. Kitapçılarda raf sayıları azaldı. Artık kitapçılardan gidip kitap satın alınmaz hale gelindi. Çoğu kitap da internetten satın alınıyor'' görüşünü ileri sürdü.