Kıbrıs'ta askeri üste patlama: 12 ölü

Kıbrıs Rum kesiminde Limasol yakınlarında bulunan Zigi'deki Rum Milli Muhafız Ordusu'na (RMMO) ait ''Evangelos Florakis Deniz Üssü''nde bu sabah meydana gelen patlamada ölenlerin sayısı 12'ye yükseldi. Rum radyosu, askeri kaynaklara dayanarak, üste bulunan barut dolu 98 konteynerden ikisinde başlayan yangın sonucu meydana gelen patlamanın şiddetiyle üssün yaklaşık 300 metre ilerisindeki ana yola demir parçalarının düştüğünü ve bunun yoldan geçen araçlara zarar verdiğini, araçların camlarının kırıldığını, patlama sırasında trafikte seyreden sivillerden de yaralananlar olduğunu duyurdu.

Üs yakınındaki Limasol-güney Lefkoşa ana yolunda seyreden bazı araç sürücüleri, şiddetli patlamadan sonra metal parçalarının havaya uçtuğunu, mantar şeklinde bir duman bulutunun gökyüzüne yükseldiğini söylediler. Olay yerindeki muhabirler, yaralıların üs dışına taşındığını ve ardından da ambulanslarla hastanelere ulaştırıldığını, patlama sonrasında birbirine yakın üç noktada yangın çıktığı ve alevlerin Vasiliko'daki elektrik santralinden de görüldüğünü bildirdi.

Duman bulutunun halen bölgede etkili olduğu bildirilirken, RMMO Komutanı Korgeneral Petros Çalikidis olay yerine gitti. Çalikidis, oluşturulan kriz masasını yönetiyor. Üs üzerinde askeri helikopterlerin uçtuğu haber verildi. Patlamanın hemen ardından, Vasiliko'da bulunan Rum Elektrik İdaresine (AİK) ait iki elektrik santralinin devreden çıkarılması nedeniyle Kıbrıs Rum kesimi genelinde elektrik kesintisi yaşanıyor. Rum kesimine, sadece Derinya'daki santralden elektrik verildiği bildirildi.

Öte yandan; Kıbrıs Rum Yönetimi Sözcüsü Stefanos Stefanu, Kıbrıs Rum Milli Muhafız Ordusu'nun (RMMO) Zigi'deki Egangelos Florakis Deniz Üssü'nde meydana gelen patlamada hayatını kaybedenlerin tamamının Rum olduğunu açıkladı.

Hristofyas olay yerine gitti

Kıbrıs Rum kesiminde Zigi'deki Rum Milli Muhafız Ordusu'nun ''Evangelos Florakis Deniz Üssü''nde bu sabah meydana gelen patlamada ölü ve yaralı sayısı artarken, halka kan bağışı çağrısında bulunuluyor. Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas olay yerine gitti ve Rum Bakanlar Kurulu öğle saatlerinde Hristofyas başkanlığında olağanüstü toplanacak. Bugün için planlanan Rum Ulusal Konsey toplantısı ile siyasi partilerle yapılacağı açıklanan ekonomi konulu toplantı ise ertelendi.

Rum radyosu, üste saat 06.00 dolaylarında meydana gelen olayı ''trajedi'' olarak niteledi ve Rum Savunma Bakanlığı'nın ölü sayısını teyit edebilecek durumda olmadığını duyurdu.
Patlamada en az 12 kişinin hayatını kaybettiği, kayıp kişiler olduğu ve yaralı sayısının fazla olduğu yolunda bilgiler geliyor. Limasol Hastanesi'ne 30'un üzerinde yaralı taşındığı, bunlardan 3'ünün durumunun ağır olduğu bildiriliyor.
 

Üç yıl önce el konulan askeri mühimmat

Olay sonrasında üsse giderek yürütülen operasyonları yöneten RMMO Komutanı Korgeneral Çalikidis, ''Büyük bir yıkım oldu. Patlama, üç yıl önce el konulan bir gemiden indirilen konteynerlerdeki mühimmatta meydana geldi'' dedi. Şu an itibarıyla deniz üssünde çok sayıda ambülans ve itfaiye aracı bulunuyor, bölge üzerinde helikopterler dolaşıyor. Deniz üssünün dışındaki alan ise bombardımana uğramış görüntüsü veriyor. Üsse giden yol, parçalanmış boru, dal ve araçların kırılmış camlarıyla dolu. Patlama anında Limasol-güney Lefkoşa anayolunda seyreden araçların sürücüleri büyük tehlike yaşadı.
 

Elektrik santralinde yangın

Deniz üssünün hemen yanındaki Vasiliko bölgesinde bulunan Rum Elektrik İdaresi'ne (AİK) ait elektrik santralinde de yangın çıktı. Yangın saat 09.30'da kontrol altına alındı, ancak santralde büyük hasar meydana geldi. Yangın yerine giden çok sayıda itfaiye görevlisi, yangının, santralin mazot depolarına ulaşmasını engellemeye çalışıyor.
Olay yerindeki gazeteciler, ''Vasiliko santralinde korkunç bir görüntü meydana geldiğini'' duyurdu. Rum yetkili makamları, halka, elektrik enerjisi tüketimini mümkün olduğunca azaltma ve jeneratörü olanlara, şebekeye yüklenmemek için derhal bunları kullanma çağrısında bulunuyor.

Rum Ticaret Sanayi ve Turizm Bakanı Andonis Pashalidis, Vasiliko bölgesinde durumun trajik olduğunu söyledi. Pashalidis, Vasiliko Elektrik Santrali'nin devre dışı olduğunu belirterek, elektrik şebekesinin yükünün azaltılması için jeneratörü olanların bunları kullanmasını istedi. Öte yandan Rum İtfaiye Teşkilatı Basın Sözcüsü Leonidas Leonidu, bu sabah saat 04.27'de deniz üssünde, ardından da Vasiliko Elektrik Santrali'nde yangın çıktığı ihbarı aldıklarını açıkladı. Leonidu, ''Şu anda 60'tan fazla itfaiyeci ve 14 itfaiye aracı çok zor ve tehlikeli durumu kontrol altına almaya çalışıyor'' dedi.
 

Kan bağışı çağrısı

Rum Sağlık Bakanı Hristos Patsalidis ise, durumun kontrol altına alınması için güney Lefkoşa ve Limasol hastaneleri arasında koordinasyon sağlandığını açıkladı. Güney Lefkoşa hastanesinde şu anda, patlamada ciddi şekilde yaralanan iki kişinin ameliyatının sürdüğünü aktaran Patsalidis, yaralıların çoğunun Limasol hastanesine götürüldüğünü, ölenlerin ise güney Lefkoşa'daki hastaneye götürülmesine karar verildiğini açıkladı.
Kan Merkezi ise, ortaya çıkan kan ihtiyacının giderilmesi için halka acilen her gruptan kan bağışı yapılması çağrısı yaptı. Kan vermek isteyenlerin gün boyunca Engomi'deki kan merkezine ve bütün hastanelerin kan bankalarına gitmesi istendi.

Savunma Bakanı ile RMMO Komutanı istifa etti

Kıbrıs Rum kesiminde Zigi'de bulunan Rum Milli Muhafız Ordusu'nun (RMMO) Evangelos Florakis Deniz Üssü'nde bu sabah meydana gelen şiddetli patlama sonrasında Rum yönetimi Savunma Bakanı Kostas Papakostas ve RMMO Komutanı Korgeneral Petros Çalikidis istifa etti.

Rum radyosu, Papakostas ve Çalikidis'in istifalarını, öğle saatlerinde yapılan olağanüstü Bakanlar Kurulu toplantısına sunduğunu duyurdu. Rum Sözcü Stefanos Stefanu, Papakostas ve Çalikidis'in istifalarının Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas tarafından kabul edildiğini açıkladı.

Rum Bakanlar Kurulu, üç günlük yas ilan etti

Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas başkanlığında olağanüstü toplanan bakanlar kurulu, Zigi'deki Rum Milli Muhafız Ordusu'nun (RMMO) Evangelos Florakis Deniz Üssü'nde bu sabah meydana gelen, ölüm, yaralanma ve ağır hasara yol açan patlama dolayısıyla üç günlük yas ilan etti.

Toplantının ardından basına açıklama yapan, Rum yönetimi Sözcüsü Stefanos Stefanu, bakanlar kurulu kararı uyarınca bugünden itibaren 3 günlük yas ilan edildiğini açıkladı. Stefanu, yas süresince kamu binalarındaki bayrakların yarıya indirileceğini, bütün sosyal etkinliklerin ertelendiğini ve bugünkü olayda hayatını kaybedenlerin devlet töreniyle defnedileceğini söyledi.

Patlama sonucu, ölü sayısının 12, yaralı sayısının 62 olduğunu, yaralılardan ikisinin durumunun ağır olduğunu belirten Stefanu, Savunma Bakanı Kostas Papakostas ve RMMO Komutanı Korgeneral Petros Çalikidis'in istifa ettiğini, ancak yeni atamalara kadar görevlerini sürdüreceklerini açıkladı.

Meydana gelen patlama ve ardından yaşananları trajedi olarak niteleyen Stefanu, olayla ilgili araştırmalara katılmak üzere yurt dışından uzmanlar çağrılmasına karar verildiğini de açıkladı ve

''ilk bakışta olayda sabotaj ihtimal görülmediğini''

söyledi.

Rum Dışişleri Bakanı, AB'ye yardım çağrısında bulundu

Kıbrıs Rum yönetimi Dışişleri Bakanı Markos Kiprianu, Rum Milli Muhafız Ordusu'nun (RMMO) Zigi'deki Egangelos Florakis Deniz Üssü'nde sabah saatlerinde meydana gelen ve büyük hasara yol açan şiddetli patlama nedeniyle Avrupa Birliği'nden (AB) yardım istedi. Rum radyosu, Kiprianu'nun acil yardım talebinde bulunduğunu duyurdu ancak ayrıntı vermedi.

Patlama, üç yıl önce el konulan bir gemiden indirilen ve askeri üste tutulan 98 konteynerden ikisinde çıkan yangın sonucu meydana geldi. Patlamanın ardından Vasiliko elektrik santralinde çıkan yangın santrali devre dışı bırakırken, Kıbrıs Rum kesimi genelinde elektrik kesintisi yaşanıyor. Elektrik sorunu nedeniyle tuzlu su arıtma tesisleri de kapatıldı.

Vasiliko elektrik santralindeki yangına müdahale eden itfaiye ekiplerinin, yangının yakıt depolarına sıçramasını engellemeye öncelik vermeleri nedeniyle santralin tamamen yandığı, sadece yakıt depoları ile kulelerinin ayakta kaldığı belirtildi. Santralin önümüzdeki günlerde yeniden faaliyete geçmesinin çok zor olduğu ve tamirinin haftalar alabileceğine de işaret edildi.

Rum Tarım Bakanlığı, tuzlu su arıtma tesislerinin elektrik enerjisiyle çalışmasından dolayı Rum kesimi genelindeki bütün tesislerin çalışmasının durdurulduğunu açıklayarak, tüketicilerden su tüketimini azaltmalarını istedi.

Olay yerine giden Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, 15 temmuz 1974 darbesi ve 20 temmuz Barış Harekatı'na atıf yaparak, ''Kara temmuza bir kara gün daha eklendi'' dedi. Hristofyas, durum değerlendirmesi maksadıyla olağanüstü toplantısı devam eden Bakanlar Kurulu'na başkanlık ediyor.

Rum yönetimi İçişleri Bakanı Neoklis Silikiotis de bölgede inceleme yapmasının ardından, Mari sakinlerinin bu akşam otellerde barındırılacağını, Psematismeno (Yalancıköy), Maroni, Dohni (Taşkent), Kalavason ve Pendakomo (Beşevler) köylerinin de patlamadan hafif şekilde etkilendiğini açıkladı.

Yunanistan Hava Kuvvetleri Komutanlığı, ihtiyaç olması halinde Rum tarafına göndermek üzere sağlık ekiplerini hazırda bekletiyor. Yunanistan Savunma Bakanı ve Dışişleri Bakanı Rum meslektaşlarını telefonla arayarak durumla ilgili bilgi aldı.

Rum Savunma Bakanlığı, ölü ve yaralıların tam sayısını açıklayabilecek durumda olmadığını belirtirken; 55 yaralı ve bir kişinin de kayıp olduğu yolunda bilgiler var. Ölüler arasında 6 itfaiye eri, 6 RMMO askeri ve 2 denizci bulunuyor. Bütün gruplarda kan bağışı yapılması, elektrik enerjisi ve su kullanımının azaltılması çağrıları yineleniyor.

KKTC'den yardım önerisi

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti de (KKTC) komşusu Kıbrıs Rum kesimine, sağlık ve elektrik alanında yardım önerisinde bulundu. Yardım önerisi, KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu'nun Hristofyas'la telefon görüşmesinde iletilirken, Başbakan İrsen Küçük de basın aracılığıyla yardım önerisini Rum tarafına duyurdu.

Eroğlu'nun Hristofyas'la yaptığı telefon görüşmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi: ''Cumhurbaşkanımız Sayın Dr. Derviş Eroğlu, bugün Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas'ı telefonla arayarak Güney Kıbrıs'ta bugün erken saatlerinde meydana gelen ve birçok kişinin ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlanan patlamayla ilgili taziyeleriyle geçmiş olsun dileklerini iletti. Hristofyas, 6 askerle 6 itfaiyecinin hayatını kaybettiğini, ölen ve yaralananların yanında maddi zararın da büyük olduğunu duyurdu. Cumhurbaşkanımız, Hristofyas'a elektrik santrallerinde olan tahribat ve bundan kaynaklanan elektrik enerjisi açığı konusunda yardımcı olabileceğimizi, Enerji Bakanımızın da yanında olduğunu ve istendiği taktirde kendilerine elektrik enerjisi verebileceğimizi söyledi. Cumhurbaşkanımız olayın insani boyutuyla ilgili olarak taziye ve geçmiş olsun dileklerini yazılı olarak da Hristofyas'a iletti.''

KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı 

KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, Türk Ajansı-Kıbrıs'a (TAK) yaptığı açıklamada, bu konuda gerekli çalışmaların yapıldığını, KKTC'den Rum tarafına tüketimin yoğun olduğu saatlerde 70 megavat, tüketimin düşük olduğu saatlerde ise 120 megavat düzeyinde enerji sağlanabileceğini bildirdi. Atun, kendilerine ulaşan bilgiye göre Evangelos Florakis Deniz Üssü'nde meydana gelen patlamanın Vasiliko Elektrik Santrali'ne büyük hasar verdiği ve ciddi enerji açığı olduğu yönünde olduğunu belirtti. Rum tarafının ne kadar enerji talebi olabileceği konusunda tam rakama ulaşmaya çalıştıklarını ifade eden Atun, Rum tarafının ilgili kurumunun iletim merkezinin Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) iletim merkezi ile temas kurduğunu, ancak tam olarak bir talebin kendilerine ulaşmadığını kaydetti.

KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu'nun Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas ile ''geçmiş olsun'' niteliğinde bir görüşme yaparak enerji yönünden gereken yardımın yapılabileceğini ilettiğini anımsatan Atun, onların da hasarı tespit aşamasında olduklarını, bunu tamamlayınca gerekirse talep edeceklerini bildirdiklerini aktardı. Atun, ''Biz bu konuda kendi çalışmamızı yaptık. Gerektiği taktirde bizim yükümüze ve talebe bağlı olarak kendilerine gece ve gündüz verebilecek enerjimiz var. Talep geldiği taktirde bunu sağlayacağız'' dedi.

9 notada bağlantı var

Kıbrıs Rum kesimi ile iki yıldır bağlantı noktalarının artırılması yönünde bir çalışmaları bulunduğunu anlatan Atun, bugün 9 noktada hem yüksek hem de orta gerilim düzeyinde sayaçlandırılmış bağlantı noktaları bulunduğunu söyledi. Bu sayaçlı bağlantı noktaları üzerinden Rum tarafına enerji fazlasını verebileceklerini belirten Atun, bunun tüketimin yoğun olduğu saatlerde 70 megavat, tüketimin düşük olduğu saatlerde ise 120 megavat düzeyinde olabileceğini kaydetti.
 

Ortak iletim merkezi kurulması önerisi

İki yıldır AB makamları nezdinde bazı konuları sürekli dile getirdiğini ve bunlardan birinin, farklı noktalarda sistemin irtibatlandırılması olduğunu ifade eden Atun, Kıbrıs Türk tarafının bu yöndeki çalışmalarının AB projeleri kapsamında devam ettiğini belirterek şöyle konuştu: ''Ada oluşumuzdan dolayı dünya veya başka kara parçası ile elektrik yönünden bir bağlantımız yoktur. Olası bir hasar durumunda tarafların birbirlerine enerji sağlayabilmeleri ve farklı nedenlerle farklı enerji taleplerini karşılanması amacıyla ortak iletim merkezi kurulması yönünde AB'ye yazılı ve sözlü öneride bulundum. Bu olay ortak iletim merkezine olan ihtiyacımızı da ortaya koydu.''

Ada olunması nedeniyle büyük risk altında olunduğunu ifade eden Atun, bakanlık olarak ortak iletim merkezi kurmaya hazır olduklarını, Rum tarafının da aynı kararlılığı göstermesi halinde bunun yapılabileceğini söyledi.

(Fotoğraf: AP)