'Kıbrıs artık vasiliği kabul etmez'

Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile 3 Eylülde yaptığı görüşmenin ardından İsveç'e giderek İsveç Dış Politika Enstitüsünde konuşma yaptı. Hristofyas, yaptığı konuşmada, olası bir çözümde, ''Yerleşik'' olarak nitelediği Türkiye kökenli KKTC vatandaşlarının ''Çoğunun gideceğini'' söyledi. ''Bir çözümün uygulanması, Talat ile anlaşmaya varmamızdan daha zor olacak'' diyen Hristofyas, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Çözümü uygulamak, bir çözüm üzerinde uzlaşmamızdan daha zor olacak. Yaklaşık 50 bin 'yerleşiğin' kalmasını ve 'Kıbrıs Cumhuriyeti'nin yasal vatandaşı olmasını kabule hazır olduğumu söyledim ve bunun için de eleştirildim. 'Yerleşiklerin' büyük çoğunluğunun Türkiye'ye geri dönmesi gerekecek, kolonizasyon savaş suçudur.
Hem Kıbrıslı Rumların, hem de Kıbrıslı Türklerin ana vatanlardan bağlarını koparma zamanı geldi. Türk tarafı, planlı bir şekilde Kıbrıs Rum malları gaspını uyguladı, bu da mülkiyet konusunu daha da zorlaştırdı. Kıbrıs Rum tarafının bu konudaki tezi; olası bir çözümde Kıbrıslı Rumların ve Türklerin mülkleri konusunda ne yapacaklarını tercih etme olanağına sahip olmaları gerektiği şeklindedir. Tercihler şu şekilde olmalıdır: Serbest erişim, tazminat olanağı ve takas. Bizim taraf, bu üç tercih hakkını da savunuyor, ama öteki taraf özellikle tazminat ve takas olanağını savunuyor.''

Hristofyas'un, İsveç'ten talebi

Hristofyas, dün İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt ile de görüştü ve bu görüşmede İsveç'ten, Kıbrıs'ta çözüm yolunda ''Katı tutumunu terk etmesi'' için Türkiye nezdinde nüfuzunu kullanmasını istedi.
''Türk politikasının sertleştiğini, bunun Kıbrıslı Türk liderinin artık ifade etmekte olduğu tezlere de yansıdığını'' iddia eden Hristofyas, ''Talat'ın çözüm iradesine inandığını, Ankara'nın niyetleri konusunda ise büyük kaygı duyduğunu'' savundu.

Görüşmede güvenlik, garantiler ve mülkiyet konularına da değinen Hristofyas, özellikle mülkiyet konusunu ilk görüşmeler itibariyle al-ver sürecine sokacağını söyledi. ''Adanın tamamında on binlerce kişiyi ilgilendiren mülkiyet meselesinin Türkiye'nin ve Kıbrıslı Türklerin siyasi iradeleri konusunda bir test olacağını'' belirten Hristofyas, bu konuda ortak kabul edilebilir bir düzenlemenin 11 Eylülde başlayacak girişimin başarısını büyük oranda belirleyeceği görüşünü ortaya koydu.

Rum basını, Hristofyas'ın İsveç ziyaretinin bir amacının, Türkiye ile geleneksel dostluk ilişkisi bulunan bu ülkeden Türkiye üzerinde nüfuzunu kullanmasını sağlamak, bir amacının da eski Rum lideri Tasos Papadopulos zamanında bozulan ilişkilerin düzeltilmesi olduğunu, bu nedenle ziyaretin çok büyük önem taşıdığını yazdı.

Bu arada, Hristofyas İsveç'te yaptığı açıklamalarında; KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat tarafından ortaya konulan tezleri değerlendirdiğinde, sorununun çözümünün yıl sonuna kadar mümkün olduğuna inanmadığını söyledi. Kıbrıs Rum yönetimi lideri "Sayın Talat Kıbrıs sorununun üzerinde anlaştığımız temel çözüm ilkelerini izleseydi, yıl sonuna kadar çözüm olması mümkün olurdu" diye konuştu.

Müzakereler sırasında Cumhurbaşkanı Talat ile birlikte zorluklarla karşılaşacaklarını kaydeden Hristofyas, "Sıradan insanların kabul edeceği, ortak kabul edilebilir bir çözüme ulaşabilmek için mantığın, aklın, iyi niyetin ve vatanseverliğin hakim olmasını" dileyerek, şunları söyledi: "Bu, soruna yaşayabilir ve sürekli bir çözümün başarılmasının garantisidir. Aksi takdirde, 2004'te olduğu gibi çözümü; dışarıda hazırlanmış planla dayatmaya çalışırsak yeniden başarısızlığa uğrayacağız ve bu sefer gerçekten yıkım olacak."