Kazakistan aşı üretiyor

Orta Asya’nın ve Türk devletlerinin yüzölçüm açısından en büyük ülkesi Kazakistan. 29. bağımsızlık gününü kutlamaya hazırlanıyor.

Sertaç Eş

Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekulı ile her sohbetimizde dikkatimizi çeken bir şey var. Kazak devlet yönetimi, her alanda dengeli, öngörülebilir bir yaklaşım sergilemeye özen gösteriyor. Hamaset yapmıyorlar. Ekonomi temeline dayalı güçlü işbirliğini hedefliyorlar. Sürekli uzun vadeli hedefler koyuyor, bu hedefleri güncelliyorlar. 

Ülkenin büyük coğrafyasının, doğuda Çin, batıda Rusya ile komşuluğunu karşılıklı yarar çerçevesinde bir sisteme oturtmuş durumdalar. Üretim ve ticaretin doğuya kaydığı gerçeğine uygun yapılanma içindeler. Kazakistan, Çin ile Batı arasında çok uzun bir köprü olduğunun farkında. Bunu geliştirmeye uğraşıyor.

PLANLAR HAZIR  

Ülkenin yeraltı zenginlikleri muhteşem. Enerji kaynakları, altın, uranyum... Bütün bu kaynaklarını akılcı kullanmak istiyorlar ve bunun için planlamalar yapılmış. Önemli bir konu var ki dikkatle incelenmesi gerekiyor. Kazakistan, yatırımcılar için, uluslararası sistemde en çok kabul edilen İngiltere yargı sistemini uygulamaya başlamış. Bu konuda alınan kararlar iç hukuk sistemini bağlayıcı nitelikte. Türkiye’den 7 firma da bu sisteme tabi Kazakistan’da iş yapıyor. Bunun önemi şurada: Yabancı yatırımlar için ülkeye bir “demokrasi dayatması” yapılması anlamsızlaşıyor. Saparbekulı, “Hedefimiz demokrasi, ancak demokrasiyi toplumun özümsemesi gerekir” diye vurguluyor, yapay demokrasi yüklemelerinin bölgedeki olumsuz örneklerine dikkat çekiyor.

3. FAZDALAR...

İç barışı çok önemsiyorlar. Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev gibi, ikinci Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de aktif. Söylemi, “Halkın sesini duyan devlet.” Peki, uygulama, diye sorabilirsiniz. Şubat ayında Korday kasabasında Kazaklarla Dunganlar (Müslüman Çinliler) arasında yaşanan çatışmalara bizzat bölgeye giderek müdahale etmiş. Kasaba sakinleriyle yüz yüze görüşmüş.

Salgına yönelik aldıkları önlemi merak ettik, sorduk. Saparbekulı, Rusya ile Sputnik V aşısı için anlaşma yaptıklarını, Sovyetler döneminden kalan Biyolojik Güvenlik Enstitüsü’nün kendi aşısını ürettiğini, 3. faz aşılamalarının başladığını anlattı. Aynı enstitü, daha önce aralarında kuş gribi aşısı da olmak üzere 7 önemli aşı üretmiş. Ayrıca seri üretim için kurulan aşı fabrikası ay sonunda faaliyete geçiyor.

Bilge Abay’ın torunları planlı çalışıyor...