Kapalı kapılar ardında firmaya özel teşvik olmaz

Hükümet, firma bazında pazarlıkla teşvik vermeye hazırlanırken, uzmanlara göre anlaşmalar Sayıştay ve Meclis denetimi olmadan yapılırsa ekonomi zarar görür.

Pelin Ünker

Bakanlar Kurulu’nda dün görüşülen yeni teşvik paketine göre bölgesel ve sektörel bazda değil, nokta teşvikler verilecek. Başbakan başkanlığında Bakanlar Kurulu belli kapasitedeki şirketleri davet edip, pazarlık yapacak. Teşvikleri verme yetkisi Bakanlar Kurulu’nun olacak. Teşvikler şirketlerin taleplerine göre verilecek.

Aynı sistem G. Kore başta olmak üzere dünyada pek çok ülkede kullanılıyor. Türkiye için soru işaretleri ise uygulamayla ilgili. Uzmanlara göre, böyle bir sistemin hayata geçirilebilmesi için denetiminin de iyi yapılması gerekiyor. Hükümetin kendine yakın veya desteklemek istediği şirketlere teşvik verdiği yönünde izlenim yaratılmaması için şeffaflık ve hesap verilebilirlik devreye girmeli.

‘Ucu açık’

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, konuyla ilgili “Belli kapasitedeki şirketleri davet edip Başbakan’ın başkanlığında belirlediğimiz 6-7 firmayla pazarlık edeceğiz. Belirlenmiş bir şey yok, ucu açık. Onların talebine, ihtiyaçlarına göre teşvikler verilecek. Özel seçilmiş sektörlerde şirketlere verilecek” dedi.

Meclis’e açıklanmalı

Eski hazine müsteşarı, CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, firma bazında teşviklerin Türkiye gibi bir ülkede yapılabilmesi için hesap verilebilirliğin olması gerektiğine dikkat çekerek eğer bu sağlanmazsa oluşacak soru işaretlerinin ekonomiye zarar vereceğini söyledi.

Faik Öztrak, teşvik sisteminin belli objektif kriterlerinin olması gerektiğini söyleyerek “Denetim olmazsa Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak olur bu” dedi. Öztrak şöyle devam etti: “Aynı şartlarda iki firma varsa birine ayrı diğerine ayrı teşvik verilemez. Bunların hepsi denetime tabi olmalı. Milletin temsil edildiği Meclis’e anlatılması lazım. Kapalı kapılar ardında verilmesi yanlış. Hesap verilebilirliğin olması gerekir. Şu kadar istihdam yarattı, bu kadar döviz getirdi bu yüzden teşvik verdim dedirtecek gerekçeler olması gerekir. Parça başına iş yapacağım derseniz neden farklı teşvikler verdiğini Sayıştay’a ve Meclis’e açıklaması lazım. Muhalefete de halka da bu bilgiyi vermesi lazım. Yoksa başka başka işleri yaptığınız izleniminin sonuçları kötü olur.”

Firma bazında teşviklerin denetlendiğinde faydalı bir yaklaşım olabileceğini belirten Öztrak, Türkiye’nin imzaladığı uluslararası sözleşmelerin de göz ardı edilmemesi gerektiğine vurgu yaptı.

Eski hazine müsteşarı, CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, firma bazında teşviklerin Türkiye gibi bir ülkede yapılabilmesi için hesap verilebilirliğin olması gerektiğine dikkat çekerek eğer bu sağlanmazsa oluşacak soru işaretlerinin ekonomiye zarar vereceğini söyledi.

Faik Öztrak, teşvik sisteminin belli objektif kriterlerinin olması gerektiğini söyleyerek “Denetim olmazsa Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak olur bu” dedi. Öztrak şöyle devam etti: “Aynı şartlarda iki firma varsa birine ayrı diğerine ayrı teşvik verilemez. Bunların hepsi denetime tabi olmalı. Milletin temsil edildiği Meclis’e anlatılması lazım. Kapalı kapılar ardında verilmesi yanlış. Hesap verilebilirliğin olması gerekir. Şu kadar istihdam yarattı, bu kadar döviz getirdi bu yüzden teşvik verdim dedirtecek gerekçeler olması gerekir. Parça başına iş yapacağım derseniz neden farklı teşvikler verdiğini Sayıştay’a ve Meclis’e açıklaması lazım. Muhalefete de halka da bu bilgiyi vermesi lazım. Yoksa başka başka işleri yaptığınız izleniminin sonuçları kötü olur.”

Firma bazında teşviklerin denetlendiğinde faydalı bir yaklaşım olabileceğini belirten Öztrak, Türkiye’nin imzaladığı uluslararası sözleşmelerin de göz ardı edilmemesi gerektiğine vurgu yaptı.