Kaçak işçi çalıştıran işverene kurtulma fırsatı

TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri devam eden torba kanun teklifinin yürürlüğe girmesi ile süresi bu yıl biten istihdam teşvikleri uzatılırken, pandemi dönemine özgü yeni istihdam teşvikleri devreye girecek. Pandemi döneminde ilave işçi alan işverenler, işten çıkarma yasağı süresince ekstra teşviklerden yararlanacaklar. Mevcut işçi sayısına ilave istihdam sağlayan işverenler, daha sonra da genel teşviklerden yararlanacaklar. 

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberi şöyle:

1 Ocak 2019 ile 17 Nisan 2020 tarihleri arasında işten çıkartılan sigortasız işçiler ile kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sigortasız çalıştırılmaya devam eden işçileri sigortalı olarak işe alan işverenlere günlük 44.15 TL prim teşviki verilecek. Aylık teşvik tutarı 1.324 TL olacak. Teşvik, işten çıkarma yasağı süresince devam edecek.

Sigortasız çalıştırılmış veya çalıştırılmakta olan işçilerini sigortalı çalıştırmaya başlayan işverenlere, geçmişe dönük hiçbir borç çıkartılmayacak, cezai yaptırım uygulanmayacak.

Sigorta girişi yapılan işçiler ücret veya ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacaklar.

Normalde, sigortasız işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenlere her ay için asgari ücret tutarında para cezası uygulanıyor. Ödenmeyen primler gecikme faiziyle tahsil ediliyor. Sigortasız işçi çalıştırılan dönemde yararlanılan teşvik ve destekler de faiziyle geri alınıyor.

İŞTEN ÇIKARTILAN İŞÇİLERİ İŞE ALAN İŞVERENE TEŞVİK

1 Ocak 2019 tarihinden 17 Nisan 2020 tarihine kadar işten çıkartılan sigortalı işçileri tekrar işe alan eski işverenlerine, günlük 44.15 TL, aylık 1.324 TL teşvik verilecek. Teşvik, işten çıkarma yasağı boyunca devam edecek. İşveren bu işçileri aldıktan sonra ücretsiz izne çıkarmak zorunda kalırsa, bu kez işçilere günlük 39.24 TL, aylık 1.177 TL tutarında nakdi ücret desteği verilecek.

İŞE DÖNEMEYEN İŞÇİYE AYLIK 1.030 TL YARDIM

1 Ocak 2019 – 17 Nisan 2020 tarihleri arasında işsiz kalan işçiler eski işverenlerince 30 gün içinde işe alınmazlarsa günlük 34.34 TL üzerinden aylık 1.030 TL yardım alacaklar. İşten çıkarma yasağı süresince devam edecek yardım hane bazında verilecek. Bu yardımdan yararlanabilmek için hanede kısa çalışma veya işsizlik ödeneğinden yararlanan, sigortalı olarak çalışan ya da düzenli sosyal yardım alan kişi bulunmaması koşulu aranacak.

Bu sayede, 2019 başından bu yana işsiz kalıp da işsizlik ödeneğinden yararlanamayan veya yararlanma süresini doldurduğu halde hala işsiz olan kişiler devlet yardımı almaya başlayacak.

PANDEMİDE İLAVE İŞÇİ İSTİHDAM EDEN İŞVERENE DESTEK

Pandemi döneminde, özel sektör işyerlerinde Ocak 2019 – Nisan 2020 aylarında çalıştırılan en az işçi sayısına ilave olarak yeni işçi alan işverene, bu kişileri fiilen çalıştırmaları halinde günlük 44.15 TL’den aylık 1.324.50 TL destek verilecek. İşçi başına sağlanan bu destekten yabancılar ile emeklilik ve yaşlılık aylığı almakta olanları çalıştıranlar yararlanamayacak. Destek ödemeleri, işten çıkarma yasağı süresince devam edecek. İşçilerin asgari ücrete kadar olan ücretlerinden vergi alınmayacak. İşten çıkarma yasağı sonrasında ise 2020 yılı itibarıyla aylık 1.130 TL tutarındaki genel ilave istihdam teşviki devreye girecek.

NORMALLEŞME DESTEĞİ 30 HAZİRAN 2021’E KADAR UZATILABİLECEK

Pandemi dolayısıyla işçilerini kısa çalışmaya geçiren veya ücretsiz izne ayıran işverenlerin normal çalışmaya dönmesi halinde, üç ay süreyle ayda 1103.62 TL’ye kadar normalleşme desteği veriliyor. Bu uygulamadan, 1 Temmuz 2020 tarihine kadar kısa çalışma ödeneğine veya nakdi ücret desteğine başvuran özel sektör işyerleri yararlanacak. Normalleşme desteğinin uygulama süresi Cumhurbaşkanı kararı ile 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilecek.

Kısa çalışmadan normal çalışmaya geçen işveren, pandemi dolayısıyla ihtiyaç duyarsa yeniden kısa çalışmaya dönebilecek.

İSTİHDAM TEŞVİKİ

18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınları istihdam eden işverenlere sağlanan teşvikin süresi 2023 yılı sonuna kadar uzatılacak. Bu kişileri istihdam eden işverenlere, brüt ücret üzerinden hesaplanan işveren primi teşviki uygulanıyor. İşçi başına aylık teşvik tutarı 2020 yılı için 603.31 TL ile 4 bin 524.86 TL arasında değişiyor. Destek süresi ise 48 aya kadar çıkabiliyor.

Teşvik süresi söz konusu yaş grubunda yer alanlardan;

Mesleki yeterlik belgesine sahip olanlar için 48 ay,

Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar veya İŞKUR’un düzenlediği işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 36 ay,

Yukarıdaki niteliklere sahip olmayanlar için 24 ay,

29 yaşından büyük erkeklerden;

Mesleki yeterlik belgesi alanlar veya işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 24 ay

İŞKUR’a kayıtlı olup söz konusu belgelere sahip olmayanlar için 6 ay olacak.

İLAVE İSTİHDAM SAĞLAYAN İŞVERENE PRİM VE VERGİ TEŞVİKİ

Özel sektör işverenlerince bir önceki yıl ortalamasına ilave istihdam edilen kişiler için imalat veya bilişim sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde brüt asgari ücret tutarına kadar hesaplanan işçi ve işveren hissesi primlerinin tamamı 18 ay süreyle devletçe karşılanacak. Diğer işyerleri için asgari ücrete karşılık gelen ücret için ödenen primlere sağlanan destekten yararlanma süresi 12 ay olacak. İşe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük kadın, 18-25 yaş arasındaki erkekler ile işsizlerin ilave istihdam kapsamında işe alınması halinde destek süresi 18 ay olacak.

Teşvik tutarı 2020 yılı itibarıyla imalat veya bilişim sektöründe işçi başına aylık 1.103.62 TL ile 2943 TL arasında, diğer sektörlerde ise aylık 1103.62 TL olarak uygulanacak.

İlave istihdam sağlayan işverenlere ayrıca asgari ücret tutarındaki ücret üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi muafiyet teşviki uygulanıyor.