İzmir'deki nükleer atık davası AYM'ye taşındı

İzmir Gaziemir’de, kurşun döküm sahasına nükleer atık bırakan şirket cezasız kaldı. “Zamanaşımı” gerekçesiyle Yargıtay’dan çıkan karar üzerine çevreciler Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. “Yasadışı nükleer atık ticaretini” de içeren olaya ilişkin dilekçede “Zamanaşımından davanın düşürülmesi kararıyla sağlıklı çevrede yaşama hakkı ihlal edilmiştir” denildi.

Hakan Dirik

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Gaziemir’deki alanda 2007 yılında radyoaktif atık tespit etti. Bunun da nükleer santrallarda kullanılan nükleer çubukların ergitilmesiyle oluştuğu anlaşıldı. Doğa savunucularının, çevreyi kasten kirletmek, yasadışı tehlikeli madde ticareti yapmak suçlamasıyla açtığı dava 2014 yılında kabul edildi, bir önceki yıl şirket hakkında açılan davayla birleştirildi. İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Aslan Avcı Döküm Sanayi yetkililerinin beraatine karar verdi. Temyiz aşamasında, sanıklardan Yıldırım Mustafa Irvana, “... Bu tehlikeli atıkları 2006 yılı sonunda, yani aralık ayı gibi firma yetkilileri bu radyoaktif madde içeren hurda kurşunları satın aldılar. Benim fabrikaya uğradığım bir gün hurda kurşunların fabrika sahası içinde beton zemine boşaltıldığını gördüm. Dikkatli bakınca radyoaktif madde saklama kapları olan bu hurda kurşunların arasında radyoaktif çubukları gördüm” diye ifade verdi. Ancak Yargıtay, bu ifadeyi de dikkate almayarak, zamanaşımı gerekçesiyle cezasızlığı onadı.

Kararın geçen hafta tebliğ edilmesi üzerine çevreciler, son çare olarak Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Çevreciler adına Avukat Arif Ali Cangı tarafından hazırlanan dilekçede şu görüşlere yer verildi:

“Anayasa’ya göre çevre sağlığını korumak ve kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir. Bu kararla, sağlıklı çevrede yaşama hakkı yok sayılmıştır. İddianamelerdeki, sevk maddeleri göz önüne alındığında dava zamanaşımının dolma süresi en erken bu yılın aralık ayıdır. Şekilci yargılamalar yüzünden bu dava cezasızlıkla sonuçlanmamalıdır. Dava konuğu nükleer atığın ne zaman, hangi yollarla, nasıl Türkiye’ye sokulduğu araştırılması gerekirken, davanın zamanaşımı sonucu düşürülmesi ciddi güvensizlik yaratmıştır.”