İşveren ölümle oynuyor, hükümet seyrediyor!
Soma Işıklar’da işverenin, ocağın kapalı olduğu dönemde kömürün oksijenle temasını önleyen içerideki barajları kaldırdığı ortaya çıktı.
Mustafa Çakır/ Cumhuriyet301 işçinin yaşamını yitirdiği ocağı işleten Soma Kömürleri AŞ’nin faliyet gösterdiği Işıklar ocağı yangın nedeniyle kapatılırken işverenin de, hükümetin de faciadan hiçbir ders almadığı ortaya çıktı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ocakta üretime nasıl izin verdikleri soru işareti yaratırken DİSK’e bağlı Dev Maden-Sen, “İşveren ocak nasıl olsa üretime açılacak diye eylül ayında kömürün oksijenle temasını önleyen barajları açmış. Yangın da böyle başlamış. Karbonmonoksit değerleri sınırı aşınca da ocak tamamen kapatılmış” bilgisini verdi.
301 işçinin yaşamını yitirdiği facianın ardından Soma Kömürleri AŞ tarafından işletilen Eynez, Işıklar ve Atabacası ocaklarında üretim durdurulmuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerinin yaptıkları denetimlerin ardından 15 Ekim’de Işıklar’da yeniden üretime izin verildi. Ancak ocak önceki gün yangın nedeniyle kapatıldı. Ocaktaki işçilerin de üyesi bulundukları DİSK’e bağlı Dev Maden-Sen Başkanı Tayfun Görgün, Soma’daki kömürlerin oksijenle temas halinde içten içe yanma özelliğine sahip olduklarına dikkat çekti. Işıklar ocağı, mayıs ayında kapatılırken kömürün oksijenle temasını önlemek için kül basılarak “barajlama” yapıldığına dikkat çeken Görgün, “Ancak eylül ayında işveren, ‘nasıl olsa üretime başlanacak’ diye kapalı olan barajları açmış. Yanma da o zaman başlamış. Karbonmonoksit değeri sınır değer olan 50 ppm’yi aşarak 80 ppm’ye ulaşmış. Yanmanın nerede olduğu tespit edilemeyince de ocak tamamen kapatılmış. Eskiden olsa kapatmazlardı. Üretime devam ederlerdi” dedi. Yanmanın teknik olarak yeni başlamış olamayacağına işaret eden Görgün, “Ocaktaki barajlar üretim başlamadan önce eylülde açılmış. Müfettişler üretim izni vermeden açılmış. Yani daha önce üretim zorlaması yapan işveren yine şartları zorlamış. Bir an önce üretime başlamak istemiş” diye konuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nı önceden uyardıklarının, ocağın asıl sahibinin Türkiye Kömür İşletmeleri, yani devlet olduğunu, önlemlerin de devlet tarafından alınmasını istediklerini belirten Görgün, ancak dinletemediklerini ifade etti. Ocağın kapalı olduğu dönemde tahrip olduğunu dile getiren Görgün, uyarıları daha önce dinlenmiş olsaydı bunların yaşanmayacağını kaydetti.
Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel de yangının ocağın uzun bir süre kapalı olmasından mı, yoksa başka bir hatadan mı kaynaklandığının aydınlatılması gerektiğini söyledi. Yüksel, şu anda ise yapılması gerekenin yapıldığını, ocağın tamamen kapatıldığını kaydetti.
‘Denetimde neden görülmedi’
Bu arada Maden Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Muhammet Yıldız, Işıklar ocağının açılması için bir süre önce müfettişlerin incelemede bulunduğunu anımsatarak bu denetimler sırasında yangına ilişkin bir bulgunun dikkati çekmesi gerektiğini söyledi. Yıldız, “Denetimde yangına ilişkin belirtiler çıkması gerekiyordu. Örneğin Eynez’de yaşanan faciada bu belirtilerin saklandığı ortaya çıkmıştı. Henüz teknik açıklama yapılmadığı için olayın ne olduğu, neden kaynaklandığı hakkında yorum yapmak zor. Ancak Işıklar ocağıyla ilgili asıl sorun üretimin devam ettiği galeride tünelin üzerindeki basıncın yüksek olması” dedi.