İstenmeyen bir çocuk: Otonom Okul

Avrupa’da göçmen ve mülteci karşıtlığı ile ırkçılık, bağımlı bir ilişkiyle ilerler. Sol, anarşist örgüt ve gruplar ise tam bunun karşısındadır. Yazının başlığındaki çocuğun hikâyesi de bu bağlamda gelişir. Web sitesinde on farklı dilde hazırlanmış kısa metinde Otonom Okul şöyle tanıtılıyor: “Bu okul ırkçılığa ve haksızlığa karşı olan bir projedir. Bu okul farklı insanlarla tanışabileceğin bir buluşma yeridir.” Okulda bir yönetici, müdür ya da şef yok. Doğrudan demokrasiyle, faaliyetler on beş farklı grup üzerinden yürütülüyor. Etnik, dinsel, ırksal ve cinsel yönelim bağlamında eşitlik esas. Aslında, alternatif değerlerle kurulu bir dünya yaratmanın bir sınaması bu okul, sınırların ötesine geçmek, başka bir dünya düşlemek. Tartışılmış değerler ve ortaklaşılmış kararlar üzerine inşa edilen bir gelecek hayalinin ürünü. 

Kendi anlatımlarıyla Otonom Okul, 2008 yılındaki mülteci hakları için yapılan gösterilerin “çocuğu.” Kâğıtsızlar (Papierloss) olarak bilinen resmi statüsü ve herhangi bir belgesi olmayan kişiler protesto eylemine başlar. Sonra eylemler büyür. Başta eğitim olmak üzere çeşitli hakların sağlanması istenir. Eylemler bittiğinde istenmeyen asi bir çocuk doğurmuştur bile. İlk olarak bir kilise işgal edilir. Sonra polis çıkarır ve başka yerlerde işgal ve çıkarma döngüsü devam eder. Öyle ki 2009 yılında beş, 2010 yılında ise tam altı mekân değiştirilir. Her defasında boş bir binayı okula çevirmenin emeği polis tarafından yağmalansa da pes edilmez ama karar zamanı gelip çatar ve oylamaya gidilir. 

Vazgeçmediler, pes etmediler

Evsiz ve asi Otonom Okul, 2014 yılına gelindiğinde meşrulaşır. Yok edemeyeceklerini anlayan yetkililer ve polis, otonomcuları kentin dışına itmeye çalışır. Onlarsa şehirde kalmada, en görünür yerlerde meydan okumada ısrar edeler. 2015’te Herkese Eğitim Derneği olarak Zürih’teki bugünkü yerine taşınırlar. Giriş katta bir bölüm kiralanır sonra Zürih Belediyesi binanın çatı katının dersliklere dönüştürülmesine destek olur. Otonom Okul, İsviçre’nin yaramaz çocuklarından biri. Üstelik Bern, Luzern, St. Gallen, Biel, Fraunfeld’de kardeşleri de var. Okula girişte sembolik ücretlerle çay-kahve içebileceğiniz bir cafe, kadınlar için ayrılmış bir oda ve kurumsal işlerin yürütüldüğü bir bölüm ile birkaç derslik var. Otonom Okul’a ait bir de bahçe var Limat Nehri kenarında. Bahçenin işlerini Bahçe Çalışma Grubu yapıyor. Her bahar ekime hazır hale getiriliyor. Organik gübreyle, organik tohum ekiliyor. Su tüketilmesin ve kimyasal kullanılmasın diye tuvaletlerde bile talaş kullanılıyor. Ekimde olduğu gibi hasat da birlikte yapılıyor, bahçede tertiplenen piknik ya da partilerde afiyetle tüketiliyor 

Demokrasi var ırkçılık yok!

Kararlar için ayda bir toplantı yapılıyor. Alternatif bir dünyanın tasavvuruna bağlı bir eğitim anlayışı söz konusu bu okulda. Mesela, öğretmen yok, Eğitim Grubu’nun moderatörleri var. Okul eğitim anlayışını şöyle belirtiyor: “Bu okul her öğrencinin ve öğretmenin birlikte çalışmasıyla işler. Bütün öğrenciler aynı zamanda öğretmen. Bütün öğretmenler aynı zamanda öğrenci.” Herhangi biri okulun eğitim faaliyetlerine katılabiliyor. Okulda ırkçılık, cinsiyetçilik veya herhangi bir tür ayrımcılık yapılmayacağına, kimsenin taciz edilmeyeceğine dair önceden hazırlanmış sözleşmeyi okuyup imzaladıktan sonra dilediğiniz derse girebilirsiniz. İsterseniz atölye çalışması başlatabilirsiniz. Bir de gazeteleri var. Almanca “Papierloss” ama daha çok Fransızcası “Sans-papiers” ile biliniyor. Okulun doğuşuna vesile Kâğıtsızlar’a atıfla adı Kâğıtsız Gazete. Öğrencilerin yazdıkları Almancaya çevriliyor, sol eğilimli haftalık gazete olan Woz’un eki olarak yılda bir kere okurlara ulaştırılıyor. Okul, herhangi bir gruba ya da örgüte bağlı değil. Yasal statü polisiye bir durumla karşılaşmamak için tercih edilmiş bir yol. Yola çıkanlar vaktiyle bölünme yaşamış. Bina işgallerine devam eden grup polisin baskısı nedeniyle varlıklarını devam ettirememiş... Otonom Okul’a ait bir de bahçe var Limat Nehri kenarında. Bahçenin işlerini Bahçe Çalışma Grubu yapıyor.