İstanbul'un da listede olduğu dünyada en çok dolar milyarderine sahip 20 şehir

Hong Kong, 2017'de zenginler listesine en az 20 milyarder ekledi.

Eğer Hong Kong'da yaşıyorsanız Li Ka-shing ismini duymuş, hatta onu zengin etmiş olma ihtimaliniz yüksek.

90 yaşındaki iş adamı Li Ka-shing, 37,7 milyar dolarlık toplam servetiyle dünyanın en zengin 23. kişisi.

Ancak Li, buzdağının görünen kısmı. Uluslararası danışmanlık şirketi Wealth X'in 2018 Dünya Ultra Zenginler Raporu'na göre Hong Kong, New York'tan sonra en çok milyarderin yaşadığı şehir.

Hong Konglu milyarderlerin sayısına 2016'dan bu yana 21 kişi daha eklendi ve ülkedeki ultra zenginlerin sayısı 93'ü buldu.

Hong Kong'da ulaşımdan finansal hizmetler ve enerjiye birçok sektörü elinin altında bulunduran milyarder Li Ka-Shing'in yüzü, sık sık eşitsizlik karşıtı protestolarda yer alıyor.

Wealth X'in raporu, dünyada en büyük milyarder nüfusuna sahip 10 kentin gelişmekte olan ülkelerde bulunduğunu ortaya koydu.

Bu kentler aynı zaman dünyada sosyal eşitsizlik düzeyinin en yüksek olduğu yerler.

Rapora göre gelişmekte olan ülkelerde kaydedilen bu artış sonucu 2017'de dünya üzerindeki servet sahiplerinin sayısı 2 bin 754 kişi ile rekor kırdı.

2017'de serveti en az 1 milyar dolar olarak kayda geçen bu kişilerin toplam serveti ise 9,2 trilyon dolardı - ki bu rakam, Almanya ve Japonya'nın toplam gayri safi yurtiçi hasılasından bile daha fazla.

Sıralamanın Türkiye için de ilginç bir detayı var… Türkiye’nin en kalabalık kenti İstanbul’da 2017’de 36 dolar milyarderinin yaşadığı bilgisi ortaya çıktı. Bir yıl içerisinde 8 kişinin daha dolar milyarderi olduğu vurgulanırken, araştırmada bu kişilerin kimler olduğuna dair bir bilgi verilmedi.

En çok milyarderin yaşayan şehirler (Kaynak: Wealth-X)
Şehir	2017'de dolar milyarderlerinin sayısı	2016'ya oranla nasıl değişti?
1. New York	103	+1
2. Hong Kong	93	+21
3. San Francisco	74	+14
4. Moskova	69	-2
5. Londra	62	0
6. Pekin	57	+19
7. Singapur	44	+7
8. Dubai	40	+3
9. Mumbai	39	+10
9. Shenzen (Çin)	39	+16
11. Los Angeles	38	+6
12. İstanbul	36	+8
13. Sao Paulo	33	+4
14. Hangzhou (Çin)	32	+11
15. Tokyo	30	+8
16. Paris	29	0
17. Riyad	26	+2
18. Cidde	23	+1
19. Şanghay	23	+3
20. Mexico City	21	+2

'İyi' eşitsizlik?

Kentlerde milyarderlerin sayısında yaşanan artış, sosyal eşitsizlikler alanında çalışan ekonomistleri de ikiye böldü:

Ultra zenginlere yönelik vergi ve mevzuat düzenlemelerinin sıkılaştırılması çağrısında bulunan Oxfam sivil toplum kuruluşunun da aralarında olduğu bir grup, gelir uçurumunun ahlaki soru işaretlerine neden olduğunu söylüyor.

Bazıları ise, milyarderlerin en azından bir bölümünün kent halkı için olumlu yönde bir değişim yarattığını savunuyor.

Hindistan'ın en zengin adamı Mukesh Ambani, nüfusun yarısının "slum" adı verilen gecekondularda yaşadığı Mumbai'de 27 katlı bir evde oturuyor.

Dünya Bankası Ekonomisti Caroline Freund da 2016'da yayınlanan "Zengin İnsanlar, Fakir Ülkeler" isimli kitabında bunu savunuyor.

BBC'ye konuşan Freund, "Zenginleri yerme gibi bir akım olduğu görülse de, bu insanlar birbirinden çok farklı. Her biri servetini farklı şekillerde oluşturduğu için de toplumdaki etkileri servetlerinin niteliğine göre değişiyor" diyor.

Freund kendi kendilerini yaratan, yani servetleri kaynak temelli ya da özelleştirilmiş kamu varlığına bağlı olmayan milyarderlerin, kentlerindeki diğer insanlar için faydalı olabileceği görüşünde.

"İyi eşitsizlik" diye bir kavram olabilir mi?

Amerikan Forbes dergisi, günümüzde milyarderlerin 72 ülkeye dağıldığını aktarıyor.

Çin, Hindistan ve Hong Kong iki haneli büyüme kaydederken Asya'daki "milyarderler klübü" de 784 kişiye çıktı. Asya bölgesinin milyarder nüfusu tarihte ilk kez Kuzey Amerika bölgesini (724 kişi) aşmış oldu.

Öte yandan Pekin Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre, 2016 yılında Çin topraklarında toplam servetin üçte biri nüfusun yüzde 1'ini oluşturan en zengin kesimin elindeydi.

Bölgenin yüzde 25'lik en yoksul kesimi ise, toplam servetin sadece yüzde 1'ine sahip olabildi.

İnsani Gelişme Endeksi HDI sıralamasının en altındaki 20 ülkeden 19'una ev sahipliği yapan Afrika kıtasına bakalım.

Günümüzde Afrika ülkelerinde yaşayan milyarderlerin sayısı 44 kişi, toplam servetin tahmini net değeri ise 93 milyar dolar.

En çok dolar milyarderinin yaşadığı 10 ülke (Source: Wealth-X)
Ülke	Milyarderlerin sayısı	Değişim (%) 2016-2017	Toplam servet (milyar $)
ABD	680	%9.7	3,167
Çin	338	%35.7	1,080
Almanya	152	%17.8	466
Hindistan	104	%22.4	299
İsviçre	99	%15.1	265
Rusya	96	%-4.0	351
Hong Kong	93	%29.2	315
İngiltere	90	%-4.3	251
Suudi Arabistan	62	%8.8	169
Birleşik Arap Emirlikleri	62	%19.2	168

Tüm bu milyarderlerin Afrika kıtasında bir ülke oluşturduğunu varsayalım: Bu ülke, Afrika'nın 54 ülkesi içindeki en büyük ekonomiye sahip olurdu. Kişi başına düşen gelir de "yalnızca" 2 milyar 110 milyon dolar olurdu.

Hindistan, ultra zenginlerin sayısında görülen artışın en hızlı olduğu ülkelerin başında geliyor.

1990'lı yılların ortasında Forbes'un en zenginler listesinde sadece 2 Hint varken, 2016'da bu sayı 84'e yükseldi.

Hindistan'ın en zengini Mukesh Ambani, babasının servetini miras aldı ancak gelişmekte olan ekonomilerdeki milyarderlerin çoğunun hikayesi ondan farklı.

Dünya Bankası'nın 2016'da yayımlandığı en güncel verilere göre, Hindistan'da 280 milyondan fazla kişi yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Ekonomist Freund, daha yoksul ülkelerde aşırı zenginlerin sınıf atlamasının "çok çalışan ama az kazanan kesim için aşağılayıcı olabildiğini" söylerken, zengin kişiler ve varlıklı şirketlerin artmasını ise yoksul ülkelerde "sağlıklı bir ekonominin göstergesi" olarak niteliyor.

Büyüme

Freund'un yaptığı güncel bir araştırmaya göre gelişmekte olan ekonomilerde kurulan şirketler daha fazla insan istihdam ediyor. Bu rakam ortalama 80 bin çalışanı bulabiliyor ve kamu malvarlığı alımları ya da aileden gelen servetiyle şirket kuran milyarderlere göre daha fazla.

Afrika'nın en zengin insanının yaşadığı Nijerya'da yoksulluk artıyor.

McKinsey danışmanlık şirketinin tahminlerine göre, 2025 yılına kadar gelişmekte olan piyasaların yüzde 45'i Fortune'un 500 şirket sıralamasından olacak, yüzde 50'si de dünyanın en zenginlerinden oluşacak.

Öte yandan Oxfam kuruluşu 1990-2010 yılları arasında tırmanan eşitsizliğin, küresel oranlarda geçtiğimiz 20 yılda yaşanan iyileşmeye rağmen, dünyadaki yüz milyonlarca insanın aşırı yoksulluk batağına saplı kalmasına neden olduğunu belirtiyor.