İşsizliğin reçetesi, nüfus artış hızında

Türk-İş işsizliğe karşı alınması gereken önlemlere ilişkin ''Türkiye'de İstihdam ve İşsizliğin Önlenmesi'' başlıklı bir rapor hazırladı.

Raporda, çok boyutlu olan istihdam ve işsizlik sorununa karşı izlenecek politikaların geniş odaklı ve kapsamlı olması gerektiği ifade edildi.

Söz konusu politikaların ekonomik politikalarla bir bütünlük içerisinde ele alınması gerektiği vurgulanan raporda, istihdam artışının sadece ekonomik gelişmeye ve büyümeye bağlanabilecek bir konu olmadığı kaydedildi. Raporda, öncelikli yaklaşımın ''ekonomik büyümeyi daha çok istihdam odaklı hale getirmek'' olması gerektiğine yer verildi.

Ulusal İstihdam Stratejisi'nin zaman geçirilmeden uygulamaya konulmasına ihtiyaç olduğu belirtilen raporda, istihdam alanında izlenmesi gereken politikaların sistematik bir biçimde ele alınması önerisinde bulunuldu.

Raporda, sosyal ve ekonomik politikalar birbirinden bağımsız düşünüldükçe sorunun altından kalkılmasının mümkün olmayacağı vurgulandı.

Türk-İş'in raporuna göre, işsizliğe karşı izlenmesi gereken politikalar ve alınması gereken önlemlerden bazıları şöyle sıralandı:
-İnsana öncelik veren ekonomik ve sosyal politikalar benimsenmeli ve uygulanmalıdır. İnsandan yana ekonomik ve sosyal politikaların geliştirilmesi, demokratik planlamayla mümkündür. Özel kesim için özendirici, kamu kesimi için yönlendirici, bölgesel ve sektörel bağlantıları etkin bir şekilde oluşturmuş ve demokratik katılıma açık planlama süreci bir an önce başlatılmalıdır.

-Ekonominin büyüme oranlarında istikrarın sağlanması, ekonomik kararların kısa, orta ve uzun vadeli hedefler ile uyum göstermesi ve kararların süreklilik taşıması gerekmektedir. Son yıllarda Türkiye'de hakim kılınan, ekonomik kaynakların spekülatif alanlar için kullanılması anlayışından vazgeçilmesi, bunları önleyecek bir yapı ve anlayışın geliştirilmesi zorunludur.

-İstihdam yaratmaya özen gösteren bir büyüme politikası zaman geçirilmeden uygulamaya konulmalıdır.


Nüfus planlaması

-Nüfus artış hızı düşürülmelidir. Nüfus artış hızı, istihdam ve işsizlik sorununun çözümlenmesinde stratejik bir faktördür. Bu nedenle ülke genelinde nüfus artış hızını düşürmek amacıyla ciddi bir çalışma başlatılmalıdır. Yapılacak çalışmalar şekilsel değil, eğitici ve yol gösterici olmalıdır. Hızlı nüfus artışına karşılık, nispeten zayıf gelişme hızı istihdam sorununun temel iki boyutudur. Bu yönde yapılması gereken, gelişme hızını uzun dönemde nüfus artış hızından yüksek düzeyde gerçekleştirmektir.

-Kamu gelirlerinin artırılması ve harcamalarının rasyonalizasyonuna yönelik köklü tedbirler gerekmektedir. Kaynakların yatırımlara ve üretken alanlara yönelmesini sağlayacak tedbir ve mekanizmalar geliştirilmelidir.

-Sanayide üretimi ve özellikle ara malı üretimini teşvik edecek bir politika geliştirilerek, nihai ürün içinde yerli katma değer oranını artıracak teşvik politikaları uygulanmalıdır.

-Gelişme potansiyeli olan kentlerde ve bölgelerde tarıma dayalı sanayiler, küçük ve orta boy işletmelere dayalı istihdam yaratan ileri teknolojiler kullanılmalı, verimli geleneksel sanayi sektörleri teşvik edilmelidir.


"Güvenilir ve gerçekçi veriler"

-İş gücü piyasasının bilinmesi ve sürekli izlenebilir olmasında kilit rol oynayan veri sistemi iyileştirilmelidir. Öncelikle istihdam politikalarının oluşturulabilmesi için iş gücü piyasasının güvenilir, sağlıklı, gerçekçi ve yeterli verilerle donanması gereklidir. İşsizliğin gizlenmesine yönelik çabalarla, yöntem değişiklikleri yaparak açık işsizliği gizli işsizliğe dönüştürme şeklindeki uygulamalar, sorunun kağıt üzerinde öneminin azalmasından başka bir şey ifade etmemektedir.

-İş gücü piyasasında güvenilir, yeterli ve kapsamlı bir veri tabanı oluşturulmalıdır. Bunun için öncelikle, iş gücü piyasası için veri üreten kurumlar arasında kavramlar, tanımlar ve kapsam yönünde standart sağlanmalıdır.

-İŞKUR'un kapasitesi artırılmalı ve AB ülkelerindeki eş kuruluşlara uygun bir personel yapısına ve çağdaş kimliğine kavuşmalı, iş gücü piyasasında daha etkin ve daha fonksiyonel bir hale gelmelidir.

-Çalışma sürelerinin kısaltılması yeni iş olanaklarının yaratılmasına katkıda bulunacaktır. İş Kanunu'nda yer alan 45 saatlik çalışma süresinin 40 saate indirilmesi ile önemli bir istihdam alanı açılmış olacaktır. Bu amaçla 45 saat olan haftalık çalışma süresi ücretlerde kayıp olmadan 40 saate indirilmelidir.


"İstihdam vergisine dönüşen ilave yükler"

-Eğitim sistemi, her kademesinde ihtiyaçlara cevap verebilecek şekilde gözden geçirilmelidir. Mesleki ve teknik eğitime ağırlık veren kapsamlı ve kaliteli bir eğitim politikası izlenmelidir. Bu yönde ülke gerçeklerine cevap verecek bir insan gücü planlamasından hareket edilmelidir.

-İş gücü, iş piyasasının ihtiyaçlarına ve gereklerine göre eğitilmeli ve yetiştirilmelidir. Eğitim ve istihdam bütün olarak ele alınmalıdır.

-İstihdam vergisine dönüşen ücretler üzerindeki ilave yükler AB ülkeleri düzeyine düşürülmeli ve fakat bu uygulama ile birlikte vergi dağılımı da daha adil bir yapıya kavuşturulmalıdır.

-Özürlülerin çok azı iş gücü piyasasına katılabilmektedir. Bu olumsuzluğu gidermek amacıyla, uygulanan sosyal politikaların özünü özürlülere yönelik istihdam politikaları oluşturmalı, ayırımcılıktan uzak ve gerektiğinde pozitif ayırımcılık uygulamaları ile özürlülerin iş gücü piyasasında daha fazla yer almaları sağlanmalıdır.

-Yerel ekonomik potansiyellerin harekete geçirileceği, yüksek işsizliğin bulunduğu bölgelerde GAP türü özel istihdam projeleri uygulanmalıdır.