'İşsizliğe yerel çözüm, Kocaeli modeli'

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Kocaeli'nin Gebze ilçesinde ''İşsizliğe Yerel Çözüm, Kocaeli Modeli'' projesi kapsamında Kocaeli İŞKUR İl Müdürlüğü'nce ''Sosyal Sorumluluk ve İstihdama Destek Ödül Töreni''ne katıldı. Bakan Ergün burada yaptığı konuşmada, işsizliğin sadece işi olmayanların değil, herkesin sorunu olduğunu belirterek, bu sorunun çözümünde herkesin ortak sorumluluk alması gerektiğini vurguladı. Ergün, şöyle konuştu: ''Son günlerde iş dünyası ve sivil toplum kuruluşlarımızın temsilcilerini dinlediğimizde, onların da bu sorunun farkında olduklarını ve ortak hareket etme çabasını sevinçle görüyoruz. Bu noktada yerel unsurların, ticaret ve sanayi odalarının, kamu kurumlarının ve belediyelerin sorumluluk aldığı bu gibi projeler son derece faydalı olacaktır. 'En iyi yatırım insana yapılacak yatırımdır' prensibiyle hareket ederek geleceğimize ve gençliğimize yapılacak yatırımlarda asla kar zarar gibi bir maliyet hesabı içinde olamayız. Mesleki eğitimi cazip hale getirmek için gereken tedbirleri alma konusunda hiçbir fedakarlıktan kaçınmayacağız.''
 

İşsizliğe kalıcı çözüm bulmak için

İşsizliğin Türkiye'nin en önemli sorunlarının başında geldiğini belirten Ergün, şöyle devam etti: ''Özellikle küresel kriz döneminde gelişmiş ülkeler dahi 2-3 kat artan işsizlik yaşadı. Bu sorunu sadece ekonomik yönüyle değil sosyal yönüyle de değerlendirmemiz gerekiyor. Genç nüfusumuzun fazlalığı köyden kente göçlerin devam ediyor olması ve her geçen gün kadınlarımızın iş gücüne katılımlarının artıyor olması neticesinde iş gücü arzı sürekli bir artış içindedir. 2010 Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon kişilik istihdam oluşturmamıza rağmen bu dönemde işsizlik oranı sadece yarım puan aşağı çekilebilmiştir. Dolayısıyla işsizliği makul seviyelere çekebilmek için hem iş gücüne hem de mevcut işsizlere iş üretmemiz lazım.''

Türkiye'nin küresel kriz öncesinde 27 çeyrek üst üste ortalama yüzde 5,9 oranında büyüme yakaladığını dile getiren Ergün, ''Ancak bu süreçte dahi işsizlik oranını arzu ettiğimiz seviyeye çekemedik'' diye konuştu. İşsizliğe kalıcı çözüm bulmak için istikrarlı uzun ve hızlı büyüme dönemine girilmesi gerektiğini savunan Ergün, şunları söyledi: ''Yıllık ortalama büyüme hızımızı yüzde 7'lerin üzerine çıkarmamız gerekiyor. Ancak bu şekilde büyüyen bir Türkiye'de hem mevcut firmalar daha fazla eleman çalıştırma ihtiyacı duyacaklar hem yeni kurulan işletmelerin sayısı da artabilecektir. Bu nedenle yatırım ortamının iyileşmesine iç talebin canlanmasına ve ihracatın artmasına büyük önem veriyoruz. Küresel kriz nedeniyle ihracat, istihdam kayıpları yaşansa da ülkemizde kalıcı ve yapısal sorunlara neden olmasına imkan verilmemiştir. Bu nedenle önümüzdeki döneme birçok dünya ülkesine göre daha iyimser bir şekilde giriyoruz.''

İstihdam garantili meslek eğitimi

Bakan Ergün 2009'un son çeyreğinde yüzde 6 gibi yüksek bir büyüme oranının yakalandığını, yıllık ekonomik daralmanın yüzde 4,7 gibi düşük bir seviyede kaldığını bildirdi. Yatırımcıların üzerindeki istihdam yükünü imkanlar çerçevesince en aza indirmeye çalıştıklarını vurgulayan Ergün, şunları kaydetti: ''Son yatırım teşvik paketinde de belli süreler için SSK işveren priminin Hazineden karşılanabilmesi için adımlar attık. Teşvik paketimizin sağladığı kolaylıkların da etkisiyle ülkemizde yerli ve yabancı yatırımların artacağına ve çok daha fazla insanımıza istihdam sağlayacağımıza inanıyorum. İşsizlikle mücadele kolektif bir bilinçle yapılmalı, işsizlikle mücadele milli bir görev sayılmalı. Ülke ekonomisinin ihtiyaçlarıyla iş gücü piyasasının özellikleri birbirine uyumlu hale getirilmelidir. İstihdam garantili meslek eğitimlerinin temel amaçlarından biri budur. Kamu kurumlarımızın, yerel yönetimlerimizin, sivil toplum kuruluşlarımızın ve iş dünyamızın çözüm odaklı projeleri birlikte gerçekleştirmeleri zorunludur. Kocaeli'de uygulanan bu model bu nedenle çok güzel örnektir. Projenin ilk uygulandığı 2009 yılında programa katılan genç arkadaşlarımızdan 3 bin 256'sının iş sahibi olması programın başarısını ve önemini göz nüne sermektedir.''
 

Katsayı uygulaması

Türkiye'de uzun süre iş arayıp da bulamayanların yanı sıra uzun süre eleman arayıp bulamayan iş adamlarının da olduğunu söyleyen Ergün, şöyle devam etti: ''Eğitimciler ve okullar ekonominin gidişatını yakından takip etmeli, buna göre projeler geliştirmelidir. Buna yargıyı da eklememiz gerekiyor. Yargı mensupları da kararlar verirken dünyadaki, Türkiye'deki ekonomik gelişmeleri yakından takip ederek karar vermelidir. Mesleki eğitimin genel eğitim içindeki payı gelişmiş ülkelerde yüzde 65 seviyesinde iken bizde bu oran tam tersine döndürülmüştür. 1996-97 yıllarında öğrencilerin neredeyse yarısı meslek lisesine kayıt yaptırırken 2000-2001 yılında bu oran yüzde 34,4'e gerilemiştir, yani 1996-97 eğitim yılındaki oranı 15 puan yukarı çekmemiz gerekirken biz tam tersini yapmışız 15 puan aşağı çekmişiz. Bu eğitimde büyük bir zafiyet. Milli Eğitim Bakanlığının çalışmaları ve 2002 yılında getirilen sınavsız geçiş uygulaması ile bu oranı tekrar yüzde 50'lere doğru yaklaştırdık yani bir katsayı uygulaması yüzünden mesleki eğitim noktasında gösterdiğimiz yoğun gayret sadece 1996'daki seviyeyi yakalamamıza yeterli olmuştur.''
 

'İşçisin sen işçi kal hiç ilerleme mantığı'

Ülke olarak 'meslek lisesine giden öğrenci sayısını, mevcut meslek liselerinin kalitesini nasıl artırabiliriz' gibi konuları tartışmak gerektiğini savunan Ergün, şunları söyledi: ''Biz hala katsayı sorununu konuşuyoruz. Meslek lisesinde elektrik bölümünü seçmiş bir öğrenciye, 'elektrik mühendisi olamazsın', ticaret bölümünü seçmiş bir öğrenciye 'işletme fakültesine giremezsin' diyoruz. Böyle bir şey olur mu? Dünyanın neresinde var böyle bir şey? Meslek lisesine başlayan bir öğrenciye 'ODTÜ, Boğaziçi veya Bilkent üniversitelerine giremezsin' diyoruz. Aşılamaz engeller koyuyoruz önüne. Bunun neresi bilimsel, neresi hukuki, neresi insani? Bu mantık açık söylemek gerekirse Cem Karaca'nın şarkısında söylediği gibi 'işçisin sen işçi kal hiç ilerleme' mantığıdır. Bugün geldiğimiz noktada meslek liselerine yönelik ön yargıları bir kenara bırakmamız lazım. Öğrencilerin yüzde 65'i meslek liselere yüzde 35'i genel liselere gitmelidir. Bu bütün dünyada böyledir. Meslek okulları, bilinçli tercih edilen okullar haline gelmeli, zorunluluktan değil. Hükümet olarak bu okullara büyük önem verdiğimizi, milli bir dava olarak baktığımızı ifade etmek istiyorum. İşsizlik ülkemizde gerçekten büyük bir sorun ama daha önemli sorun mesleksizliktir. 'Ne iş olsa yaparım' anlayışını lügatlardan silmeliyiz. Artık 'ben neden iş bulamıyorum' diyen değil 'ben neden iş kuramadım' diyen bir gençlik lazımdır.''
 

'Kocaeli sürekli göç alıyor'

Kocaeli Valisi Gökhan Sözer de küresel finansal krizin, ABD ve Avrupa'nın yanı sıra Türkiye'yi de etkilediğini belirterek, ''Ama ülkemizdeki refleks ve tedbirler sayesinde diğer ülkelerden daha az etkilendik. Son çeyreğe ilişkin rakamlar açıklandı, istihdamdaki veriler geleceğe ümitle bakacağımızın göstergesi'' diye konuştu.

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu da sanayi kenti olan Kocaeli'nin sürekli göç aldığını belirtti. Karaosmanoğlu, şunları kaydetti: ''Anadolu'da köylerimizi boşalttık, milyonlarca insan şehirlere akın etti. Büyük şehirlerin taşıyamayacağı kadar insan oluştu. Bu da büyük sıkıntılara neden oluyor. Peki 'ne yapmak lazım' derseniz köylerin yeniden canlandırmak lazım. Kocaeli'de bunu destekliyoruz, köylerden göçü önleyebilirsek, şehirde sıkışan tekrar köye dönecek. Köylerimizi geriye kazanmamız lazım.''

İŞKUR İl Müdürü Öztekin Kaşukci de İşkur olarak ''Kocaeli İstihdam Modeli'' oluşturduklarını belirterek, ''Amacımız yerelin güçlerini birlikte harekete geçirmek. Geçen yıl başarılı bir işbirliği gerçekleştirdik. 2009 yılında 17 bin 721 kişi mesleki kurslardan faydalandı. 3 bin 256 kişi kursu bitirip işe yerleştirildi. 2010 yılı hedefimiz 5 bin 300 kişiye meslek eğitimi vermek'' dedi.

Konuşmaların ardından Kocaeli Valisi Gökhan Sözer, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu, İŞKUR İl Müdürü Öztekin Kaşukci, Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ahmet Başaran ile Kocaeli İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Muhlis Öztürk, ''İstihdamda 2010 işbirliği protokolü''nü, daha sonra Vali Sözer, Büyükşehir Belediye Başkanı Karaosmanoğlu ile bazı ilçe belediye başkanları da ''Belediyelerde İstihdam Masası İşbirliği Protokolü''nü imzaladı. Ardından Bakan Ergün ve beraberindekiler istihdama katkı sağlayan 41 firmanın temsilcisine plaketlerini verdi.