İsrail ile isim pazarlığına doğru

Normalleşme pazarlığında; Türkiye Gazze’ye göndereceği yardımın kısıtlamayla karşılaşmamasını, İsrail Hamas’a desteğin kesilmesini istiyor.

Duygu Güvenç

Türkiye ile İsrail arasında ilişkilerin normalleşmesi pazarlıklarında ilerleme kaydedilirken, Ankara açısından en önemli maddelerden birini Gazze’ye abluka, Tel Aviv açısından Hamas’ın Türkiye’deki faaliyetleri oluşturuyor. İşte 5 yıldır devam eden ve son adımı tekrar karşılıklı büyükelçi atılması olacak süreçte gelinen son aşama:

-Abluka’da Türkiye farkı: Ankara’nın en önemli şartlarından biri Gazze’ye ablukanın kaldırılması. Türk kaynaklara göre “İsrail tarafında ilerleme var ancak görüşmeler devam ediyor. Nihai tabloya yaklaşıldı”. Türk yetkili ilişkilerin bozulmasının temel nedenlerinden birinin abluka olduğunu öne sürerken, “Dönem dönem iyileştirme oldu. Bunun daha yapısal hale dönüşmesini bekliyoruz dedi. Diplomatik kaynaklar ise “İsrail güvenlik politikalarını değiştirmeyecektir” diye konuştu. Masadaki formül, Türkiye’den gönderilecek yardımların hiçbir kısıtlamayla karşılaşmaması.

 -Hamas şartı: İsrail, Salih Ariri’nin İstanbul’dan, onunla birlikte hareket edenlerin Türkiye’den çıkartılmasını istiyor. Türk kaynaklar “spesifik isimlerle ilgili talep varsa değerlendiririz ama şu ana kadar isimler üzerinden tartışma yürütmedik” dedi. Cumhuriyet’e konuşan diplomatik kaynaklara göre, Ariri İstanbul’dan çıkartıldı. Ancak Türk yetkili, “Burada olup olmadığını söyleyemem” demekle yetindi.

-Tazminat bitti: Mavi Marmara’da ölen 10 kişiye ilişkin 20 milyon dolarlık tazminat mutabakatına geçtiğimiz yıl varılmıştı. İsrail parayı kurulacak bir fona aktaracak. Buna karşılık perasyonda görev alan İsrailliler hakkında açılan tüm davalar düşecek.

-Gaz imzadan sonra: Kaynaklar, “somut, olumlu” ilerleme var derken, doğalgaz konusunda mutabakat iddialarına temkinli yaklaştı: “Normalleşme sağlandıktan sonra atılacak bir adım. Ekonomik ilişkiler, bölgesel ilişkilerin geliştirilmesi gibi adımlar da var.”

Neden şimdi?

Diplomatik kaynaklara göre, Moskova-Ankara arasındaki gerilim, İsrail’le normalleşme sürecinin yeniden ivme kazanmasının en önemli nedeni.

İHH: Davadan vazgeçmem

İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) Twitter’dan “Anlaşma Türkiye, Filistin ve Ortadoğu halklarının, Mavi Marmara davasının aleyhine. Türkiye ve Gazze kaybeder” dedi. “Sn.Cumhurbaşkanı M. M. davalarında şehit ailelerinin hak sahipliğini defalarca söylemiştir” hatırlatması yapan İHH, “Katil” İsrail askerlerine yönelik “hiçbir davadan vazgeçmeyeceklerini” savundu.

Ariri kimdir?

İsrail’in sınırdışı edilmesini istediği Hamas’ın askeri kanadı İzeddin el Kassam Tugayı liderlerinden Salih Ariri, üslendiği İstanbul’dan Batı Şeria’daki silahlı faaliyetleri yönlendirmekle suçlanıyor. Ariri Ağustos 2014’te İstanbul’daki Dünya Müslüman Alimler Birliği toplantısında, Haziran 2014’te El Halil ‘de üç yerleşimci gencin kaçırılarak öldürülmesinin sorumluluğunu üstlenmişti. Bu cinayetler İsrail’in 2200’den fazla can aldığı Gazze’ye son saldırısını tetiklemişti.