İspanya'da seçimin galibi belli oldu

İspanya’da sandıkta iktidar partisi birinci gelse de ‘iki partli sistem bitti’. İlk kez genel seçime katılan Podemos ve Ciudadanos önemli sonuç aldı

Nilgün Cerrahoğlu

Pablo IglesIas

Rock yıldızı muamelesi gören at kuyruklu siyasi bilimler profesörü. İki yıl önce Indignados içinde öne çıktı. Geçen yıl Avrupa Parlamentosu’na seçildi. Madrid, Barselona ve Cadiz belediye başkanlıklarının kazanılmasını sağladı. Brüksel’in kemer sıkma politikasına kesinkes karşı. PP ve PSOE’nin yolsuzluğunu bitirmeye yeminli. Alt sınıflar için acil sosyal kurtarma planı vaat ediyor.

AB’yi sarsan 2008 krizi sebebiyle kemer sıkma dayatılan ülkelerde birbiri ardına siyasi değişim yaşanıyor. Bu yıl Yunanistan ve Portekiz’de solun iktidara gelmesi sonrası, İspanya da değişime kapıyı açtı. 1975’te Franco diktatörlüğünün yıkılmasından beri sağcı Halk Partisi (PP) ile Sosyalist İşçi Partisi’nin (PSOE) hâkimiyetindeki İspanyol siyasetini, ilk kez genel seçime katılan iki parti değiştiriyor.

Dün “tarihi” diye nitelenen seçimde sandık başı anketlerine göre iktidardaki PP yüzde 28.2 oy ve 124 bandında milletvekili alarak birinci parti çıktı. Ancak 350 vekilli parlamentoda mutlak çoğunluk için gereken 176 vekilin çok gerisinde kaldı.

Podemos üçüncü

AB’nin kemer sıkma politikasının emir eri gibi davranan 60 yaşındaki Başbakan Mariano Rajoy’un azınlık hükümeti kurması da koalisyon ortağı bulması zor gözükürken, ikincilik için de başa baş yarış yaşandı.

İlerleyen sonuçlarda, radikal solcu Podemos (Yapabiliriz) yüzde 20.5 oyla 68 milletvekili aldı. Böylece Indignados (Öfkeliler) hareketinden yükselen, Yunanistan’daki Syriza’nın kardeşi addedilen Podemos üçüncü parti oldu.

PSOE yüzde 22.5 oy ve 94 milletvekiliyle ikinci parti konumunu korudu. PSOE İspanya’nın en büyük solcu parti ünvanını da en azından şimdilik Podemos’a kaptırmadı. Her halükarda Podemos liderliği, ilk sonuçları “iki partili sistemin sonu” diye yorumladı.

Liderler 30’lu yaşlarda

Podemos gibi ilk kez genel seçime katılan fakat sosyal demokrasi ile liberalizmi karıştıran Ciudadanos (Yurttaşlar) da sandık başı anketlerine göre yüzde 15.2 oy aldı. Ve beklenenin biraz gerisinde kaldı. En genç aday olan Ciudadanos’un lideri Albert Rivera 36, Podemos lideri Pablo Iglesias 37 yaşında. Yüzde 21’lik rekor işsizlik, iktidar partisinden tüm ülkeye yayılan yolsuzluğa tepki olarak 36.5 milyon seçmen yepyeni, kirlenmemiş, genç siyasilere yöneldi. Madrid’de annesiyle birlikte oy kullanan Iglesias “Milat olacak bir dönemden geçiyoruz. Franco döneminden sonra ikinci demokratik geçiş dönemi yaşıyoruz” diye konuştu. Ekonomik krizden beri İspanya’dan bağımsızlık için önemli adımlar atıp referandum konusunda Madrid’le mahkemelik olan Katalonya bölgesinde oy atan Rivera “Biz Franco’dan demokrasiye geçiş dönemini yaşamadık ama ikinci geçiş dönemine yetiştik” dedi.

‘Politize olduk’

Podemos’a oy veren Jonathan Pozo (27), yoksullaşma ve sosyal hak kaybıyla geçen 7 yıldan sonra “Korkunç yıllardı ama bir iyi sonucu oldu: Pek çok insan siyasetle ilgilenmeye başladı” görüşünü dile getird


Albert RIvera

Barselonalı bir avukat. 2006’da Katalan bölge parlamentosuna seçildi. Hem telejenik hem de ağzı laf yapıyor. Hem iş alemiyle iyi ilişkiler hem de emekçiler için sosyal adalet istiyor. İşe almalarda tek sözleşme sistemi, eğitime daha fazla yatırım vaat ediyor.