İşkencecilerin mutlu günü
Amasya’da 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından “işkencehaneye” çevrilen Suluova Et Balık Kuru Tesisleri’nde (EBK) işkence gören Hasan Kaplan’ın şikayeti üzerine açılan davada, Amasya Ağır Ceza Mahkemesi davanın zaman aşımından düşürülmesine karar verdi. Yaşananlar işkence mağdurlarını isyan ettirdi.
Mehmet Menekşe/CumhuriyetKaranlık günlerin fotoğrafları ortaya çıktı
Amasya Savcılığı, işkenceyi insanlık suçu kapsamında değerlendirerek zaman aşımı hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle dava açmıştı. Sanıkların katılmadığı duruşmaya mağdur Kaplan, avukatları, Devrimci 78’liler Federasyonu üyeleri, Suluova EBK Tesisleri’nde işkence gören ve 12 Eylül işkencesine ilk davayı açtıran Fazlı Kuru, Musa Koyuncu ve Metin Irmak katıldı.
Dün görülen duruşmada davanın hakiminin değişmesi dikkat çekti. Avukat Ömer Kavili “Sanıklar mahkemeye getirilmediği için doğrudan soru sorma hakkı ihlal edilmiştir. Hiç kimse kendisine ezberletilen ifadelerle hâkim ve savcıları kandırıp gidemez. Bu bağlamda sanıkların mahkemeye getirilmesini, doğrudan soru sorma hakkımızı kullanmak istiyoruz. Talimatlı ifadelerle sanıklar ustaca gizlenmektedir” dedi.
Mağdur avukatlarından Mehmet Horuş, Suluova’nın yanı sıra Fatsa’da, Ünye’de, Kastamonu’da EBK tesislerinin işkencehane olarak kullanıldığına dikkat çekerek “Burada insanlığa yönelik sistematik işkence suçu var. Bunun zamanaşımı olmaz. Sanıkların emir komuta zincirinde sistematik işkence yaptığı ortadadır. Sistematik işkenceye maruz kalan sadece üç beş kişi değil, Karadeniz bölgesinde on binlerce kişidir. Burada yargılama yapmadık, sorularımızı soramadık. Suluova Et ve Balık Kurumu Türkiye’nin Guantanamosu’dur” dedi.
Avukatların, sanıkların mahkemeye getirilmesi, Suluova EBK tesislerinde teftiş yapılması, davaların birleştirilmesi talebi mahkeme tarafından reddedildi. Kısa bir ara veren mahkeme, davanın “zamanaşımından” düşürülmesine karar verdi. Bunun üzerine avukatlar ve mağdurlar karara sert tepki gösterdi.
Mağdurlar, 12 Eylül faşizminin hâlâ sürdüğünü, yargının işkencecileri koruduğunu, yargılamanın adaletsiz ve göstermelik olduğunu vurgulayarak mahkeme salonunu terk etti. Mağdurların tepkileri, adliye önünde de sürdü.
Adalete inancımız kalmadı
Öte yandan Suluova EBK Tesisleri’nde gördüğü işkence nedeniyle sakat kalan Fazlı Kuru ile Musa Koyun ve Metin Irmak’ın şikâyeti üzerine Yüzbaşı Atasoy Fitos ve Başçavuş Burhan Yöntem hakkında açılan dava da bugün darbenin 34. yıldönümünde aynı mahkemede görülecek. İşkence mağdurları, davanın zamanaşımından düşmesine tepki göstererek bugün yapılacak davanın da düşürülmesinden endişeli olduklarını, adalete inançlarının kalmadığını söyledi.
'İnsanlık suçuna işlemez'
- HIDIR SEVİNDİ: "Suluova EBK Tesislerinde ağır işkencelerden geçtim, Yeni Çeltek Devrimci Yol Davası’ndan 11 yıl hapis yattım. Binlerce kişi burada işkencelerden geçti. Sokağa bir masa koyun, sıradan geçene sorun, herkes size anlatır. 34 yıldır adaleti bulamadık. Binlerce kişi işkence görmüş ama hâlâ ‘mahkemeler işkence yapıldı’ diyemiyor. Faşist sistem sürüyor. Vicdanlarınız nerede? 12 Eylül faşizmi devam ediyor. Bunlar cezalandırılmadığı sürece çocuklarımızın güvencesi yok, geleceği yok. Bizim ruhsal bütünlüğümüzü geri toplayamazlar, bizim insanlık onurumuzla oynadılar. Ne hukuku bu? Tiyatro yapıyorlar...
- HASAN KAPLAN: “Gördük ki 34 yıl sonra 12 Eylül devam ediyor. Yargılamalar göstermelik yapılıyor. Duymak istemeyen kulaklar sağır ise, görmek istemeyen gözler kör. İşkencenin ayyuka çıktığı, sağır sultanların bile duyduğu, gördüğü, bildiği Suluova Et ve Balık Kurumu’nda biz hâlâ işkence olup olmadığını kanıtlamaya çalışıyoruz. Acı bir karardır, gördük ki dün apoleti olanlar bunu yapıyordu bugün apoleti olmayanlar bu sistemi sürdürüyor.”
- METİN IRMAK: Yeni Çeltek Devrimci Yol Davası’nda 4.5 yıl yattım. Suluova EBK işkencecisi Başçavuş Burhan Yöntem cezaevine müdür olarak gelmişti. Beni 1 No’lu cezaevinden alıp 1982’de 4. kez sorgulanmak için buraya götürdüler. Ben tutukluyum, davalar açılmış, iddianameler hazırlanmış beni cezaevinden alıp tekrar sorgu merkezine getirdiler. 150 gün işkence gördüm. Suluova Şeker Fabrikası ambarında da işkence gördüm. Yeni Çeltek Kömür İşletmesi’nin misafirhanesinin ikinci katına götürdüler. Amasya Tugay Komutanı Ali Kolcu gelmişti, bizleri tehdit eden bir konuşma yaptı. Boğazımdan tuttu, camı gösterdi, ‘Hadi atlayın, tankla vurdurayım sizi’ dedi. Bundan sonra yasa biziz, kanun biziz, ne ana, ne baba, ne kardeş var diye konuştu.
- Devrimci 78’liler Federasyonu Genel Başkanı NEJAT KANGAL: “12 Eylül işkenceleri ile ilgili davanın zamanaşımından düşmesi kabul edilemez bir durumdur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları, Kenan Evren’in yargılandığı mahkemede verilen kararlar zamanaşımının insanlık suçlarında işlemeyeceğini ortaya koyuyor. Bugün bu mahkemeler baskı altındadır. Bizler zaten bizi kim yargılıyor bilmiyoruz. Hükümet paralel diyor, öteki hükümetin adamları diyor. Geldiğimiz noktada mahkemelerin ciddi baskı altında olduğunu görüyoruz.”
12 Eylül devam ediyor
FAZLI KURU: “Bu karar mahkemenin kararı değil. Mahkeme bence Adalet Bakanlığı’nın etkisi altında. Bu davayı bitirin, bu dava derinleştirilmemeli diye bir eğilim gözlemliyorum. Onca delile, rapora, tanık ifadesine göre davanın düşmesi çok ilginç. Türkiye’deki hukuk bu. Anayasa değişikliği, torba yasalar, demokratikleşme paketleri bunlar hikâye. Bir şekilde 12 Eylül devam ediyor. Suluova Et ve Balık Kurumu’nda işkence yapıldığını bilmeyen yok. Faşizm el altından bu işleri sürdürüyor.”