İş dünyası: Bundan sonrası daha karanlık görünüyor

Darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanması her kesime derin bir nefes aldırırken, hükümetin asıl bundan sonra atacağı adımlar önem kazanıyor. En ufak olumsuzlukta etkilenen ekonominin darbe girişiminden en derin yarayı alacağı konuşuluyor. Özellikle dördüncü çeyreğe ilişkin büyüme beklentilerinde aşağı yönlü riskler arttı. Yabancı sermayenin Türkiye’ye bakışında kolay kolay onarılmayacak yaralar açıldı.

İş dünyası kulislerinde konuşulanlara göre gelecek günler iş dünyası açısından hiç de parlak görünmüyor. Ekonomik kazanımlarda geriye gidiş olabilir. Reformların askıya alınması sözkonusu olabilir. İsminin açıklanmasını istemeyen iş dünyası temsilcilerinin dile getirdiği bazı kaygılar şöyle:

* Korkumuz o ki bundan sonra muhalif olan, hükümetin değirmenine su taşımayan tüm iş insanları ve şirketler hedef haline gelecek. Sadece cemaate yardım eden iş insanları değil, herkes için risk var.

* 28 Şubat’ta yobaz diye fişlenen iş insanları ya da şirketler, şimdi cemaatçi diye internette dolaşıyor. Gezi olayları döneminde iş dünyasının nasıl hedef haline getirildiğini gördük.

Yabancı kaçar

* Yabancı sermayenin Türkiye’ye bakışı bizim gördüğümüzden daha olumsuz. Yabancı alım grupları siparişlerini erteleme yolunda. Yatırımcı huzur ve güvenin olduğu yerde olur, bunu sağlamazsak kaçar. 

* Darbe gecesi büyük bir endişe duyduk ve kaygı yaşadık. Bundan sonrasında kendimizi güvende hissetmemiz için daha fazla demokratik değerlere sahip çıkılmalı. Bunu özellikle hükümet yapmalı. Halkın sokaklara inmesi ile büyük bir felaketten kurtulduk, ama hergün halkı sokağa çağırma daha fazla kutuplaşma yaratacak endişesini yaşıyoruz. 

* Gelişen piyasa ekonomilerinde hukukun üstünlüğü, demokratik kurum ve kuruluşlara olan bağlılık en önemli unsurların başında geliyor.

* Bizim tek derdimiz ülkemizi büyütmek işimizin başında olmaktır.

Şimdi hukuk zamanı

Öte yandan aralarında İstanbul Ticaret Odası, İstanbul Sanayi Odası, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin de olduğu iş dünyasını temsil eden 12 kuruluş darbe girişimine karşı yayımladıkları ortak bildiride “Şimdi sağduyu ve hukuk zamanı. Çalışmaya ve üretmeye devam edeceğiz” ifadesini kullandı. Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Nail Olpak’ın okuduğu bildiride “Ülkemizdeki iş dünyasının temsilcileri olarak, demokrasimizin derinleşmesi ve ekonomimizin güçlenmesinin sivil bir yönetimle mümkün olduğunun bilinci ile demokrasi dışı güçlerin müdahalelerinin en başta ekonomimize büyük zarar vereceğini, tüm birikimlerimizi heba edeceğini biliyoruz” denildi.

Buradaki toplantıda soruları yanıtlayan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “İlk gün yurtdışındaki yatırımcılarda çok olumsuz algılamalar oldu. Bazı alıcılar bizi aradı ne oluyor diye. Türkiye’ye gelecek alıcılar açısından sıkıntılar yaşayabiliriz. Ama normale döndüğümüzde bunlar da geçecektir” dedi.

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı Başaran Ulusoy, Türkiye’nin bir türbülanstan geçtiğini vurgulayarak “Şimdi Türkiye’ye gelme zamanı. İspanya ve Almanya’ya gideceğiz, Türkiye’de bir problem olmadığını anlatacağız” dedi.

Dünyaya anlatılacak

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan da ülke bazında 126 iş konseylerinin bulunduğunu anlatarak, “Tüm iş konseyi başkanlarına görev vererek, Türkiye’de neler yaşandığını, yaşananları faaliyet gösterdikleri ülkelerde anlatmaları izah etmelerini istedik” şeklinde konuştu. İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar, fellik fellik dünyayı gezeceklerini ve neler yaşandığını anlatacaklarını bildirerek, yurttaşların da planladıkları harcamaları ertelememesi gerektiğini aktardı. Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sami Kariyo ise cumartesi günü tüm AVM ve satış noktalarının açık kalması için büyük çaba harcadıklarını ve pazar günü AVM’lerde dolulukların yüzde 85 civarında olduğunu anlattı.

TOBB’dan bildiri

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da, iş dünyasının darbeye karşı tepkilerini yeniden göstermek için bugün 81 il ve 160 ilçedeki 365 oda ve borsa başkanları ve yönetim kurullarıyla eş zamanlı olarak, ortak bir bildiri yayımlanacak.

Demokr atik standartlar yükseltilmeli Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) demokrasiye karşı gerçekleştirilen darbe girişimine karşı, siyasi partiler ve toplum kesimlerinin hep bir arada ortak duruş sergilediğini belirterek. “Bu ortak duruş çok değerli. Sergilenen bu tutum demokratik standartların daha da yükseltilmesi ve hukukun üstünlüğünün perçinlenmesi için devam etmeli” açıklamasını yaptı. TÜSİAD yaptığı yazılı açıklamada “Demokratik düzenin tüm kurumlarının ve denetleyici ve düzenleyici özerk kurumların güçlendirilmesi, ekonomik dayanıklılığın daha da ileri bir seviyeye taşınmasında önemli rol oynayacaktır. Gayet iyi biliyoruz ki, çeşitli olumsuzluklara rağmen Türkiye yatırım için bir cazibe merkezi olma potansiyelini koruyor, bu potansiyeli güçlendirmek için gerekli reformlar belli ve bu reformların süratle hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz” denildi.