Irkçılardan ölüm tehditleri yağıyor: Evinize gidin Polonyalı pislikler

Britanya referandumunun AB’den çıkışla (Brexit) sonuçlanmasına isyan edenlerin “tekrar referandumu” için topladığı imzalar dün 3 milyon 480 bini geçti. Parlametonun sitesinde “tekrar referandumunun” genel kurulda gündeme alınması için imza verenlerin sayısı rekor kırarken, şimdilik AB’den ayrılma için verilen 17 milyon oy geçerli ve tekrar sandığa gidilirse başka türlü sonuçlanacağının da garantisi yok. Yine de Brexit karşıtları “It’s not over till it’s over” (Gerçekten bitmeden bitmez) deyimini slogan belledi. Brexit’ten tornistan tartışmaları da derinleşti.

Üç referandumun beteri

Tarihinde sadece üç kez referanduma gitmiş Britanya’nın arka arkaya iki referandum düzenlemesinin tuhaf olacağı ama tüm gidişatın tuhaf olduğu yorumları yapılıyor. Aslında referandum sonucu bağlayıcı değil ama Başbakan David Cameron seçim vaati olan referandumun sonucuna saygı göstermeyi ve istifayı tercih etti. Ekimde yerine gelecek yeni Muhafazakâr Parti lideri ve başbakan sonucu tümden görmezden gelmeyi tercih edebilir ama bu, demokratik olmadığı gibi AB karşıtlarının daha büyük isyanına yol açabilir. Lakin tekrar referandum talebi de demokratik açıdan haklı. 1975’teki referandumda AB üyesi kalmaya yüzde 67.2, 2011’deki referandumda tercih sıralamasına göre birden fazla adayı işaretlemeye izin veren seçim sistemine yüzde 67.9 onay çıkmıştı. Brexit ise yüzde 52’yle onaylandı.

Pişmanlar hareketi

Bir de “Bregret” yani Brexit’e oy verip sonuç karşısında pişman (regret) olanlar çıktı. Medyaya konuşan ve sosyal medyada paylaşım yapan birçok seçmen, sisteme tepkisini göstermek için Brexit’e oy verdiğini, oyunun belirleyici olabileceğini hiç düşünmediğini, aslında AB’den çıkılmasını istemediğini dile getirip pişmanlık bildiriyor, “Keşke bir geri dönüş yolu olsa” diyor. Brexit’ten duyulan pişmanlığı ifade eden “Regrexit” hashtag’i de Twitter’da trending topic oldu.,

Londra, AB’den ayrılmayla ilgili Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesinin uygulanması için acele edeceğe benzemiyor. 50. madde devreye girdiğinde iki yıllık müzakerelerle çıkış anlaşmasına varılacak. Ardından çıkış anlaşmasına parlamento onayı gerekecek.

İşçi Partili David Lammy gibi milletvekilleri “Bu çılgınlığı ve kabusu bitirebiliriz” diyerek parlamentoda hemen oylamaya gidip referandum sonucunu geçersiz kılmayı öneriyor. Bazı milletvekilleri de çıkış anlaşmasının referanduma sunulması yoluyla Brexit’ten çark edilebileceğini belirtiyor. Bunun gerçekleşmesi AB’de kalma yanlıları için son fırsat olabilir.

Irkçılık gemi azıya aldı

Endişeleri artıran bir unsur da ırkçıların derhal piyasaya çıkması . Polonyalı göçmenlerin yoğun yaşadığı Huntingdon kentinde bir okulun yakınlarına “Polonyalı parazitleri istemiyoruz”, “Evinize gidin Polonyalı pislikler” yazan İngilizce ve Lehçe afişlerle asıldı. Sosyal medyada “Hitler haklıydı”, “Beyaz cihat” gibi mesajlar çok yoğun paylaşılmaya başlandı. Irkçı bir grup Twitter hesabında AB yanlısı İşçi Partisi’nin lideri için “Corbyn asılacaksın” diye yazdı. Durham kentinin İşçi Partili milletvekili Roberta Blackman-Woods da hedef tahtasında. Durham Üniversitesi’nin kayıkhanesinin duvarlarına referandum arifesinde AB karşıtı bir aşırı sağcı tarafından öldürülen İşçi Partili milletvekiline atıfla “Jo Cox ölmeyi hak etti! Sırada Durham var!” yazıldı. Irkçı yazılar ve sosyal medya paylaşımlarıyla ilgili soruşturma açıldı.

Büyük Britanya Küçük İngiltere Brexit, ülkeyi siyasi kaosa sürükleyip dağılmanın eşiğine getiriyor. Büyük Britanya’nın yerini Küçük İngitere’nin alacağının pek çok alameti belirdi: 1) Referandumun baş sorumlusu Başbakan David Cameron’un istifasının ardından iktidardaki Muhafazakâr Parti’de liderlik ve başbakanlığı üstlenmek için en güçlü aday Brexit’in başını çeken Boris Johnson. Ama partinin Brexit karşıtları “Boris olmasın da kim olursa olsun” kampanyası başlattı. İşçi Partisi darmaduman 2) Ana muhaleffeteki İşçi Partisi’nde eylülde lider seçilen “sosyalist” Jeremy Corbyn’e karşı AB’de kalmak için güçlü kampanya yürütmediği gerekçesiyle darbe girişimi başladı. Corbyn’in darbenin başını çeken gölge kabinenin dışişleri bakanı Hillary Benn’i görevden alması üzerine gölge kabinenin 30 üyesinden 9’u istifalarını açıkladı. 3) Üç yıl önce Britanya’dan bağımsızlık referandumuna gidip kalma kararı almış İskoçya ne pahasına olursa olsun AB’de kalacağını, gerekirse İskoç parlamentosunda Brexit’i veto edeceğini ve yeni bağımsızlık referandumuna gideceğini açıkladı. Dün BBC’ye konuşan İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon, referandumda İskoçya’nın ezici çoğunlukla AB’de kalmayı tercih ettiğini hatırlatıp gerekirse İskoç parlamentosunun Brexit’i engelleyebileceğini belirtti. 129 vekilli İskoç parlamentosunda partisinin 63 vekilinden Brexit’e ilişkin yasama yetkisini onaylamamalarını isteyeceğini söyleyen Sturgeon “İskoç parlamentosu değerlendirmesini İskoçya için neyin iyi olduğuna göre yapacaksa, tercih İskoçya’nın çıkarlarına karşı oy vermemek yönünde olmalı” dedi. Britanya’nın AB’den ayrılmasının ardından İskoç bağımsızlık referandumunun Britanya’da kalma kararının geçerliliği kalmadığını savunan kadın lider, İskoçya’nın AB’deki yerinin korunması için Brüksel’e acilen müzakere başlatmaya hazırlanıyor.

AP: Salı günü çıkış başlasın

Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Britanya’yı AB’den göndermenin acelesi olmadığı uyarısına rağmen Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Brüksel’de yarın başlayacak iki günlük AB zirvesinde ayrılmanın resmen başlatılmasını istedi. AP’deki 4 büyük grup da aynı yönde karar taslağı hazırladı. Zirveyi organize eden AB yetkilileri ise Cameron’ın yarın böyle bir talepte bulunmayacağını belirtti.