İran temsilcisi, ABD'nin tutumunu eleştirdi

BM'de dün sona eren Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'nı (NPT) gözden geçirme toplantısında İran'ı temsil eden Ali Aşgar Sultaniye, ABD'nin toplantıda İran'a karşı tutumunu ''yapıcı olmadığı'' gerekçesiyle eleştirdi.

cumhuriyet.com.tr

Nihai bildirinin kabul edilmesinin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ali Aşgar Sultaniye, ABD'nin, İran'ın nükleer programına yönelik yaptırım görüşmelerine öncülük etmesiyle ilgili bir soru üzerine şöyle konuştu: ''Evet ABD, bu tarihi toplantı sürerken aynı zamanda o süreci devam ettiriyor. Biz bu toplantının sonunda, nihai belgeyi kimi çekincelerimize rağmen kabul etmeye razı olurken ve takdir edilmeyi beklerken ABD yine bize karşı haksız açıklamalarda bulundu. ABD, bu tür açıklamalar yapmadan önce iki kere düşünmeli. Yapıcı tavır içinde değil. Bu, bizim attığımız olumlu adıma karşı verilmesi gereken doğru bir yanıt değildir. Birlik olunması gereken bu toplantıda, ABD yine son dakikada bizim ismimizi vermiştir, bu bizi hayal kırıklığına uğratmıştır.''

Toplantının sonunda kabul edilen nihai bildiride ''İran'ın NPT'ye uymayan taraf olarak adının geçmemesinin'' hatırlatılması üzerine ise İranlı temsilci, ''Tabii ki İran'ın adı geçmez, geçse bu çok yakışıksız olurdu, her şeyden önce İran, NPT'ye taraftır, biz aynı grubun üyeleriyiz ve NPT'yi güçlendirmek için buradayız. Ancak ABD, bu kapsamda toplantının kapanışında yaptığı konuşmada yapıcı tavır göstermemiştir'' dedi. İran temsilcisi, 2012 yılında düzenlenmesi öngörülen Orta Doğu'nun nükleer silahlardan arındırılmasına yönelik bölge toplantısına katılıp katılmayacağının sorulması üzerine ise bu fikri başından beri desteklediklerini ancak İsrail'in öncelikle NPT'ye hemen taraf olması ve nükleer faaliyetlerini Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) kontrolüne sunması gerektiğini söyledi.

BM'de dört haftadır devam eden gözden geçirme toplantısının sonunda kabul edilen nihai belgenin Orta Doğu ile ilgili kısmında, İsrail'in NPT'ye taraf olmasının ve tüm nükleer faaliyetlerini Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun (UAEK) güvence sistemine dahil etmesinin önemini vurgulaması, ABD tarafında metinde Orta doğu kısmında bir tek İsrail'in isminin geçmesi nedeniyle rahatsızlık yaratmıştı. ABD üst düzey temsilcisi Ellen Tauscher BM'de toplantının sonunda yaptığı konuşmada, ''İran, NPT toplantıları sırasında uluslararası toplumun güvenini kazanma yönünde hiçbir şey yapmamıştır'' demişti.

 

BM Genel Sekreteri Ban, toplantıların sonucundan memnun

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı (NPT) gözden geçirme toplantılarının sonunda, NPT'ye üye 189 ülkenin, nükleer silahsızlanma yolunda adımlar atılmasını öngören nihai belge üzerinde anlaşmalarından memnuniyet duyduğunu açıkladı. BM'den yapılan açıklamada, Ban'ın, BM Güvenlik Konseyi'nin nükleer silaha sahip 5 daimi üyesinin silahlarını azaltması ve Orta Doğu'nun nükleer silahlardan arındırılmış bölgeye dönüştürülmesi için 2012 yılında bölgesel bir konferans düzenlenmesini öngören nihai belge üzerinde anlaşma sağlanmasını başarı olarak değerlendirdiği bildirildi.

Açıklamada, Ban, BM'de dört haftadır devam eden gözden geçirme toplantılarında, daha güvenli bir dünyaya ulaşmak için uzlaşma ve işbirliği ruhunun ortaya çıkmasından memnuniyet duyduğunu, nihai belgenin NPT'yi küresel düzeyde nükleer silahların yayılmasının önlenmesi çerçevesinde daha güçlü kılacağını kaydetti. Genel Sekreter Ban, bu çerçevede atılacak somut adımların da antlaşmanın üç ana temeli olan ''silahsızlanma, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer enerjinin barışçıl kullanımı'' alanlarında ilerleme sağlanmasına neden olacağını ifade etti.

Genel Sekreter Ban nihai belgenin, Orta Doğu'nun nükleer silahlardan arındırılmış bölge olmasını isteyen, BM Güvenlik Konseyi'nin 1995 yılında kabul ettiği kararın tam olarak uygulanmasına öncülük edecek olmasından da memnuniyet duyduğunu belirtti. Açıklamada Ban'ın bu kapsamda tüm ülkelerden verdikleri sözleri somut adımlara döndürmelerini istediği ve kendisinin de yardıma her zaman hazır olduğunu bildirdiği vurgulandı.