İran ekonomik krize rağmen hedeflerine ulaşıyor

Merkez Bankasının, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'a sunmak üzere hazırladığı rapora göre, büyüme hızı için belirlenen yüzde 6,9'luk hedefin çok gerisinde kalınmayacak.

Ekonomide petrole bağımlılığın büyük ölçüde sürdüğü ülkede petrol dışı ürünlerin ihracatında, BM Güvenlik Konseyi'nin yaptırım kararlarına ilaveten, ''ABD ile AB'nin ekonomik, siyasi ambargoları, tecrit politikaları, Washington ve Tel Aviv yönetimlerinin askeri tehditleri önemli engel'' olarak görülüyor.

Ambargolara bağlı olarak teknolojik yeniliklerin yakından takip edilememesi, bürokratik yapının uluslararası ticaretteki gelişime ve hıza ayak uyduramaması ve yabancı sermayeyi çekmek için yasal düzenlemelerin tamamlanamaması ekonomik gelişmedeki diğer sorunların başında geliyor.

Enflasyon ve işsizlik sorun olmaya devam ediyor

Hükümetin, son kalkınma planı çerçevesinde aldığı tedbirler, son birkaç yıldır artan enflasyonu frenlemede yeteri kadar etkili olmadığı için siyasi ve ekonomik çevrelerce eleştiriliyor.

İran, resmi verilere göre, yıllık yüzde 24,3 ile Orta Doğu'nun en yüksek enflasyonuna sahip ülke konumunda.

Aşırı iç talep, gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar, yüksek likidite fazlası, emlak fiyatlarındaki artış ve dış etkenlerin enflasyonun artmasında etkili olduğu belirtiliyor.

Enflasyonla mücadele kapsamında hükümetin ve Merkez Bankasının paradan üç sıfır atma çalışmaları ise devam ediyor.

İşsizlikle mücadelede kayda değer başarı sağlansa da işsizlik oranında iniş ve çıkışlar gözleniyor.

Geçen yıl yüzde 12,1 olan işsizlik oranı yılın ilk üç ayında tek haneli rakama düşse de son dönemde yeniden artarak yüzde 10,5'e yükseldi.

Potansiyel iş gücünün yüzde 10'unun işsiz olduğu ülkede, mevcut işsizlerin yüzde 15,6'sını üniversite mezunları oluşturuyor.

Geçen yılki istatistiklere göre 2,5 milyon işsizin olduğu ülkede, çoğunluğu Afganistanlı 2 milyondan fazla kaçak işçi bulunuyor.

Nüfusun üçte ikisinin 30 yaşın altında olduğu 72 milyonluk ülkede, yılda yaklaşık 750 bin kişi iş gücü pazarına dahil oluyor.
 

İhracatta petrole bağımlılık kurtulma arayışları

Dünya Bankası verilerine göre, 776 milyar dolarlık satın alma gücü paritesiyle GSMH'de dünyanın 17. büyük ekonomisine sahip olan İran'ın 80 milyar dolar döviz rezervi bulunuyor.

Dünyanın 4. ve OPEC'in 2. büyük petrol üreticisi olan İran, petrolden yılın ilk 11 ayında 79 milyar dolar gelir elde etti.

İran'ın son bir yıldaki petrol dışı ihracatı ise yüzde 40 artarak 20 milyar dolara ulaştı.
İran'ın 2007'deki toplam ihracatının 83 milyar dolar olduğu açıklanmıştı.

Hükümet, 4. Sosyo-Ekonomik Kalkınma Planıyla da ekonomide petrole bağımlılığı azaltıp, petrol dışı geliri artırmayı hedefliyor.

Bu kapsamda ihracat, yabancı sermaye ve özelleştirme kanununda yeni bir takım düzenlemeler hükümetin öncelikli konuları arasında yer alıyor.

İran'ın petrol dışı ihracatının az olmasında BM Güvenlik Konseyi'nin yaptırım kararlarının yanı sıra ABD ve AB'nin farklı alanlardaki ambargolarının etkili olduğu belirtiliyor.