İran Cumhurbaşkanı Ruhani'den 'nükleer faaliyetlerin hızlandırılmasını' zorunlu kılan yasanın onaylanmasına tepki

İran devlet televizyonunun haberine göre, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Huzistan, Sistan-Beluçistan ve Rezevi Horasanı eyaletlerindeki enerji projelerinin açılış törenine video konferans yöntemiyle katıldı.

Törende yaptığı konuşmasında, uranyum zenginleştirme seviyesini artırmayı ve nükleer tesislerdeki denetimlerin sınırlandırılmasını zorunlu kılan yasanın dün hükümetin muhalefetine rağmen onaylanmasına tepki gösteren Ruhani, söz konusu yasanın uygulanması halinde dış ilişkilerde sorunlar yaşayabileceklerine işaret etti.

Meclis, Yargı Erki ve Silahlı Kuvvetlere hitap eden Ruhani, şöyle konuştu:

"Acele etmeyin, bırakın da diplomaside yirmi yıllık deneyime sahip olan ve Birleşmiş Milletlerde diplomasi alanında ABD'yi defalarca mağlup edenler işini yapsın. Hükümet bir başarı elde ederse bunu tamamıyla size takdim edecektir. Sakince ve dikkatlice işimizi yapmamıza izin verin. Sizden yardımınızı rica ediyoruz, hepimiz kardeşiz ve hedefimiz bir. Atılan adımların hayırlı niyetle atıldığını, yardım için ve işleri hızlandırmak için atıldığını biliyoruz ancak birbirimizle istişare etmeli koordinasyon kurmalıyız."

İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade'ye yönelik suikastın ardından Mecliste kabul edilen ve dün de nihai onay makamı Anayasayı Koruyucular Konseyinde (AKK) onaylanan yasa, İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılıyor. İran ile küresel güçler arasında 2015'te imzalanan nükleer anlaşma ise Tahran'a uranyumu en fazla yüzde 3,67 zenginleştirebilme izni veriyordu.

NÜKLEER TESİSLERİN DENETİMİNİ SINIRLANDIRACAK

İran, onaylanan yasa kapsamında ayrıca, nükleer anlaşmanın taraflarının iki ay içinde İran'ın bankacılık ilişkilerini ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında 2016'dan bu yana gönüllü olarak uygulanan Ek Protokol'den ayrılacak.

Tahran yönetimi, Ek Protokol uyarınca, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) müfettişlerinin İran'ın nükleer tesislerini istedikleri anda aniden denetlemelerine izin vermişti. İran'ın Ek Protokol'den ayrılması, UAEA müfettişlerinin denetimlerinin sınırlandırılacağı anlamına geliyor.

FAHRİZADE SUİKASTI HIZLANDIRDI

İran Cumhurbaşkanı Ruhani başta olmak üzere üst düzey hükümet yetkilileri, yasanın onaylanmaması için Meclise çağrıda bulunmuştu.

Ruhani, Bakanlar Kurulu toplantısında yaptığı açıklamada, "Meclisin kabul ettiği yasayı diplomatik faaliyetler süreci için zararlı görüyoruz. Hükümet bu yasayı olumlu görmüyor." ifadelerini kullanmıştı.

Söz konusu yasa daha önce de Meclisteki muhafazakarlar tarafından gündeme getirilmişti ancak İran Savunma Bakanlığı Araştırma ve İnovasyon Kurumu Başkanı da olan nükleer bilimci Fahrizade'nin öldürülmesi, süreci hızlandırdı ve yasanın Meclis ve AKK tarafından süratle onaylanmasının yolunu açtı.