Irak, yarın yapılacak genel seçime hazır

Irak Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Farac El Haydari, yarın yapılacak seçimde 19 milyon Iraklı seçmenin, 51 bin seçim merkezinde sorunsuz bir şekilde oy kullanmaları için tüm hazırlıkları yaptıklarını söyledi. El Haydari, yurt dışında yaşayan ve sayıları milyonlarla ifade edilen Irak vatandaşları için aralarında Türkiye'nin de bulunduğu toplam 16 ülkede seçim merkezleri oluşturduklarını da hatırlattı.

Seçimler için 100 ülkeden gözlemci istediklerini belirten El Haydari, şunları kaydetti: "Jimmy Carter ve Nelson Mandela'ya seçimlere gözlemci sıfatıyla katılmaları için davet gönderdik. BM, Avrupa Birliği, Arap Birliği, İslam Konferansı Teşkilatı'nın yanı sıra uluslararası sivil kuruluşlardan ve birçok ülkeden 500'e yakın gözlemci izleyecek. Irak'ta büyükelçiliği bulunan onlarca ülkenin büyükelçileri de gözlemci olarak seçimlerde yer alacak. Dünyada en fazla uluslararası gözlemcinin katıldığı seçim, yarın yapılacak. Türkiye en fazla gözlemci gönderen ülkelerin başında yer alıyor".
 

Türkiye'nin katkıları

Türkiye'den çeşitli kurum ve kuruluşlardan toplam 46 kişi, Irak seçimlerine uluslararası gözlemci sıfatıyla katılacak. Bu arada, Türkiye'nin Irak'taki seçim hazırlık çalışmalarına yaptığı katkılara değinen El Haydari, "Türkiye bize karşılıksız ve ön koşulsuz yardım sundu. Çalışanlarımız Türkiye'de eğitildi. Türkiye, her fırsatta her türlü yardıma hazır olduğunu dile getiriyor. Bundan dolayı Türkiye'ye teşekkür ediyoruz" dedi.

Irak parlamentosundaki 325 sandalye için yarışacak ittifak, parti ve adaylar hakkında bilgi veren El Haydari, seçimde yarışacak 6 bin 200 adayın 167 partiden oluşan 12 koalisyon ve 74 partiden katıldıklarını ve bu adaylardan bir kısmının da bağımsız olduğunu söyledi. El Haydari, ayrıca, Adalet ve Soruşturma Komisyonu tarafından seçimlere katılması engellenen 512 adaydan 270'inin partileri tarafından başka adaylarla değiştirildiğini, 28'nin temyiz mahkemesinin kararıyla seçimlere katılma hakkını kazandığına dikkat çekti.
 

Güvenlik kuşakları

Öte yandan, Irak İçişleri Bakanı Yardımcısı ve seçim güvenliğinden sorumlu olan Korgeneral Aydın Halid Beyatlı, aldıkları güvenlik önlemleri hakkında bilgi verdi. Beyatlı, ordu, polis ve istihbarattan güvenlik güçlerinin seçmenlerin, seçim merkezlerinin ve adayların güvenliğini sağlamak için ortak çalışacaklarını, her tür önlemi aldıklarını, bu önlemlerin yeni hükümet kurulana kadar devam edeceğini kaydetti. Aldıkları güvenlik tedbirleri hakkında ayrıntılı bilgi vermeyen Beyatlı, hazırladıkları güvenlik planının duruma göre işleyeceği söyledi.

Öte yandan, bazı kaynaklar, seçimde alınan güvenlik önlemleri çerçevesinde bu akşamdan itibaren pazartesi sabahına kadar havaalanları ve sınır kapılarının kapanacağını, yine bu akşamdan pazartesi sabahı saat 06.00'ya kadar şehirlerarası ulaşımın yasaklanacağını belirtti. Seçim merkezlerinin etrafında 3 güvenlik kuşağı oluşturulacağı, bu kuşaklardan en dıştaki kuşağın ordu mensuplarından, ikinci kuşağın polislerden ve içteki kuşağın da istihbarat mensuplarından oluşacağı kaydedildi. Irak'ın 18 ilinde seçim boyunca güvenliği sağlayacak güvenlik gücü sayısının 800 bin civarında olduğu ifade edildi. Amerikan güçlerinin de, seçim boyunca Iraklı güvenlik güçlerine destek vermesi bekleniyor.

Seçime katılacak belli başlı ittifaklar

Irak'ta yarın yapılacak genel seçimlere birçok ittifak katılıyor. Seçime katılacak belli başlı ittifaklar şunlar:

Hukuk devleti: Başbakan Nuri El Maliki, kendi partisi Dava ile aralarında bazı Sünni aşiret liderlerinin, Şii Kürtlerin, Hristiyanların ve bağımsızların bulunduğu geniş tabanlı bir ittifak oluşturdu. Dava partisinin kökeni Şii olsa da ittifak mezhepçi olmayan bir platformda seçime katılıyor. İttifakın güvenliğin artmasından fayda sağlama umutları, Bağdat'taki hükümet hedeflerine yapılan bir dizi büyük saldırıyla yara aldı. Bunun yanı sıra ittifak liderlerinin Saddam Hüseyin'in Baas partisi yanlılarının seçime girmesini yasaklama girişimleri de ittifaka zarar verdi. İttifak geçen yıl ocak ayında yapılan yerel seçimlerin birincisiydi.

Irak Milli İttifakı: Daha ziyade Şiilerden oluşan ittifak (IMİ), ülkenin en büyük Şii partisi Irak İslam Yüksek Konseyi (IİYK), Amerikan karşıtı Şii lider Mukteda Sadr, Basra merkezli Fadhila, 2003 işgali öncesinde Washington'ın gözdesi Ahmed Çelebi ile birkaç Sünni lideri bir araya getiriyor. İttifak, Şii oyları açısından Maliki'nin ittifakının baş rakibi durumunda. IİYK ile Sadrcılar, bu seçimde geçen sene Maliki'ye kaptırdıkları oyların bir kısmını geri almayı umuyorlar. Irak Milli İttifakı ile Maliki'nin ittifakının, seçimde her ikisi de tek başına hükümet olacak kadar oy kazanamazsa, koalisyon kurabilecekleri belirtiliyor.

Kürtler: Kürt ittifakı Mesud Barzani'nin lideri olduğu Irak Kürdistan Demokratik Partisi (IKDP) ile Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin liderliğini yaptığı Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği'den (IKYP) oluşuyor. Bu iki partinin kuzey Irak'taki etkisi, reform yanlısı Değişim bloğu tarafından kısmen zayıflatıldı. Geçen sene Kürt parlamentosu seçimlerinde başarı gösteren blok Marttaki seçimlere tek başına girecek.

Irakiye: Sünni Arap Devlet Başkan Yardımcısı Tarık El Haşimi, laik Şii eski Başbakan İyad Allavi ve Sünni Salih El Mutlak'ın oluşturduğu grup, seçimde milliyetçi bir temelde yarışacak. Ancak ittifakın planları, El Mutlak ve diğer bazı Irakiye adaylarının Baas partisiyle bağlantıları olduğu gerekçesiyle yasaklanması girişimleri yüzünden zora girdi. Allavi'nin listesinin seçimde iyi sonuç alması bekleniyor. Bazı adayların yasaklanmasına ise Şiilerin Sünnileri iktidardan uzak tutma girişimi olarak bakılıyor.

Irak Birliği: Bu laik ittifakın başını, Şii İçişleri Bakanı Cevad El Bolani, Anbar vilayetinden Sünni aşiret lideri Ahmed Ebu Rişa ve Ahmed Abdül Gaffur El Samaray çekiyor. Irakiye gibi Irak Birliği de Baas partisiyle bağlantıları olduğu iddiasıyla getirilen yasaklamalardan çok etkilendi.

Aşiret liderleri: Aşiret liderleri seçimlerde önemli rol oynayacak. Belli başlı partiler aşiret liderlerini yanlarına çekmeye çalışıyorlar. Aşiret önde gelenleri politikaya dal budak salmayı isteseler de birleşik bir cephe halinde hareket etmiyor, mevcut ittifaklara katılmakla yetiniyorlar.

Irak Uzlaşma Cephesi: Bir zamanlar ülkenin en büyük Sünni ittifakı olduğu halde, Irak Uzlaşma Cephesi'nden 2005 seçimlerinden sonra kaçışlar oldu. Cephe halihazırda Irak İslam Partisi ve bazı aşiret liderlerinden oluşuyor. Meclis Başkanı İyad El Samaray'ın içinde bulunduğu grubun, Sünni seçmenler arasındaki bölünme yüzünden geçen seçimlerdeki kadar sandalye kazanması pek mümkün görünmüyor.