"Irak gazı Nabucco için yakın seçenek"

Nabucco boru hattı projesinin muhtemel seyrine ilişkin soruları yanıtlayan Enerji Güvenliği Analisti Faruk Demir, enerji oyununun Kafkasya ve Orta Doğu'dan Avrupa'ya gidecek gaz üzerinde kilitlendiğini ifade etti. Başlangıç gazı olarak görülen Azeri Şahdeniz Faz II gazının miktarı konusunda sorunların aşılamadığını bildiren Demir, şöyle dedi:

''Kafkasya ve Orta Doğu'dan Avrupa'ya gidecek gaz için oyun kilitlenmiştir. Bu oyunda kilit açıcı anahtar rolün aktörü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan olabilir. Başka da çözüm seçeneğinin yakın zamanda olmayacağı anlaşılıyor. Avrupalı aktörlerin gözleri Türk Hükümetinde ve son hamleler dizisinin gelip gelmeyeceğini merakla izliyorlar. Nabucco ve elbette onunla kardeş Poseidon projesi için doğru zaman 2009 sonunda sona erecek. Yani artık şartlar daha zor ve maliyetli hale gelecek.''

Nabucco'nun planlama aşamasındaki en kritik soruların başlangıç gazını bulmak ve söz konusu gazı Rusya'nın Güney Akım sürecinden önceye yetiştirmek olduğunu belirten Demir, ''Bunu yapmanın en iyi yolu ise İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşımak ve daha sonra bölgedeki diğer kaynakları buna eklemek olarak değerlendirilmişti. Ancak İran seçeneği 2018 sonrası bir tarihe kaldı. Gelinen noktada başlangıç gazı olarak görülen Azeri Şahdeniz Faz II gazı miktarı konusunda sorunlar aşılamadı'' şeklinde konuştu.

Demir, ''Şu an için Nabucco projesinin yani doğru ifadeyle Avrupa'ya gaz tedarik çeşitliliğinin Türkiye üzerinden olacak kısmıyla ilgili olarak kurtuluş çaresi Irak gazındadır. Irak'ın kuzeyinde yeterli ve güvenilir gaz tedarik imkanı var. Elbette bu durum Irak-Türkiye ilişkilerindeki anahtar gelişmelere bağlı olarak kendini gösterecek. Ancak Türkiye, Irak gazının Euro-Arap Maşrik projesine ve güneye doğru olacak şekilde yönelmesi tehlikesini daima dikkate almak zorunda'' dedi.

"Azerbaycan-Rusya ilişkileri ve Azerbaycan'daki Rusya olgusu yakın zamanlardan başlayarak değişiklikler gösterecek. Azeri gazı konusunda daha farklı sürpriz gelişmeleri önümüzdeki dönemde duyacağız'' öngörüsünde bulunan Demir, şöyle devam etti:

''Nabucco'da başlangıç gazı konusu ABD'nin de çok iyi algıladığı bir noktadır. Nihai amaçlara ulaşmak için en yakın seçenek Irak gazıdır. Bununla birlikte 'pazar' tarafında olabilecek yanlış stratejiler nedeniyle akamete uğrama tehlikesi büyük bir olasılıktır. Belki Azeri gazının yüzde 25 ila 30'u Trans - Kafkas projelerine yönelebilir. Ancak yine, sonuçta nihai amaçlara ulaşmak için en yakın seçenek Irak gazıdır. ABD bunun için Türkiye ile birlikte çalışacaktır. ABD'nin buradaki rolü önemli ve bu Türkiye ile olan diğer stratejik gelişmelere paralel olacak.''

Demir, Rusya'nın Güney Akım'daki amacının Nabucco'yu by pass etmek değil kendi projesi için gerekli gaz tedarik kontratlarını daha erken ve güvenli şekilde elde etmek olduğunu da ifade ederek, ''Enerji oyununda karşıt hamle tekniği taktik olarak uygulanır stratejik olarak değil. Stratejik hamle dolaylı etki oluşturmaktır. Rusya hedefine ulaştığında Nabucco için yeterli gaz olmaz ise dolaylı olarak Nabucco can çekişmeye başlayabilir'' dedi.

Türkiye - Ermenistan ilişkilerinde iki ülke resmi makamlarınca belirlenen normalleşme yol haritasının Nabucco ve enerji oyununa etkisini de değerlendiren Demir, şöyle konuştu:
''Rusya'nın Kafkasya ve Hazar ülkelerine olan etkisi sadece korku ve güç gösterisiyle değil, aynı zamanda onların dilini ve biyografik geçmişlerini çok iyi tanıyor olmasındadır. Rusya, haziran dolaylarında Ermenistan'ın Azeri topraklarından beş bölgeyi boşaltmasını muhtemelen sağlayacak. Bence bugün için bu konuda Rusya'nın tavrı sonuçtan değil, süreçten yanadır ve gaz oyunu şekilleninceye kadar bu böyle devam edecektir. Türkiye'nin gaz oyununda tavrını belirlemeden önce ne istediğini gerçekçi olarak belirlemeli; arz garantisi mi yoksa jeostratejik oyun planı mı?...''