İradenin gücü

Suudi Arabistan’da kadınların, kızların gündelik yaşamda ne denli zorlandıklarını etkileyici, düşündürücü bir dille vurgulayan sosyal dram ülkede yapılan ilk uzun metraj.

Aslı Selçuk/Cumhuriyet

12 yaşındaki Vecide Al Saffan, Riyad’ın taşrasında annesiyle birlikte yaşamaktadır. Yalnızca kızların gittiği, katı bir ahlak öğretisinin verildiği dini bir okula gider. Meraklı, dikbaşlı Vecide, annesinin ve okul müdiresi Bayan Hussa’nın otoritesine pek uymaz. Öteki kızlar gibi siyah ayakkabılar değil Converse marka spor ayakkabılarını giyer, zaman zaman sokaklarda başörtüsüz bile dolaşır. Vecide’nin en büyük düşü bir bisikletinin olmasıdır, bisiklet istediğini bıkmadan ebeveynlerine söyleyip durur. Annesi bisikletin kızlara göre olmadığını, bisiklete binerse asla çocuğunun olmayacağını açıklar. Vecide söylenenlere hiç aldırmaz. O, Yeni Dalga Akımı’nın en önemli filmi Les 400 Coups’daki (400 Darbe/ François Truffaut, 1958) toplumun önyargılarına başkaldıran genç Antoine Doinel’in sanki dişisidir. Gözlemci, araştırıcı bakışlarıyla 21. yüzyılın Suudi toplumunu inceler, yüksek sesle, direterek bu toplumda kendisinin de yeri olduğunu haykırır.

Okuldaki Kuran okuma yarışmasında ödül bin riyale yükseltilince Vecide bisiklet alabilmek amacıyla yarışmaya katılma kararı verir. İp bilezikler yaparak, mektup taşıyarak bisiklet parasını biriktirir, bir yandan da arkadaşı Abdullah’ın bisikletine biner.

Yönetmen Haifaa Al Mansour, Vecide’nin gözünden kadınlara uygulanan baskıları, engelleri irdelerken kadınları kurbanlar gibi yansıtmıyor. Gelişmelerini engelleyen sert geleneklere karşın kadınlar saygınlıklarını savunup başlarını eğmiyorlar, bir şekilde yaşamlarını sürdürmeyi başarıyorlar. Kadın sinemacı Al Mansour politik, sosyal, kültürel eleştirilerini doğal bir anlatımla aktarıyor, bu başarılı feminist dramında gençliği, cesareti, bağımsızlığı yürekten kutluyor, tüm karakterlerine sevecenlikle yaklaşıyor. Film, çocukluk, özgürlük, istenç gücü, dini baskı, içsel yolculuk temalarını başarıyla irdeliyor.

Wadjda (Vecide) Yönetmen: Haifaa Al Mansour Oyn: Waad Mohammed, Reem Abdullah, Ahd Kamel, Sultan Al Assaf, Abdullrahman Algohani, Noof Saad, İbrahim Al Mozael / 2012, 83 dakika, BirFilm. Format: Dvd.