İngiltere’nin en uzun iki yılı

Dokuz aydır beklenen gerçekleşti ve İngiltere, 44 yıllık beraberliğin ardından Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma sürecini (Brexit) resmen başlattı. Hafta içinde resmi belgeleri işleme koyan İngiltere Başbakanı Theresa May, Brexit’ten geri dönüş olmayacağını, AB ile adil bir anlaşma yapmak için bütün kozların oynanacağını vurguladı.

Gümrük geçişleri

Çıkış, 30 Mart 2019’da resmileşecek. Ve bu süreç elbette ki İngiliz ekonomisini de etkileyecek. Örneğin Brexit’in ardından Avrupa ile sınırlarda sorunsuz gümrük geçişleri sağlanabilecek mi? İkili ticaret anlaşmaları devam edecek mi? Ya da AB vatandaşlarının çalışma hakkı ne olacak? Bütün bunlar çok çetin geçmesi beklenen müzakerelerle şekillenecek.

İngiltere 2.8 trilyon dolarlık milli geliriyle dünyanın en büyük beşinci ekonomisi. Brexit’in ardından da AB ile ticaret anlaşmalarının sürmesini istiyor. İngiltere, ihracatının yüzde 44’ünü, ithalatının ise yaklaşık yüzde 53’ünü AB ile yapıyor. Ülkede birçok endüstri AB’ye bağlı. İngiltere’nin 1993 yılında üyesi olduğu Avrupa ortak pazarı, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 25’lik bölümünü temsil ediyor. Anlaşma kapsamında üye ülkeler arasında kişi, sermaye, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımı sağlanıyor. KPMG’nin raporuna göre ülkede restoran çalışanlarının yüzde 75’ini, temizlik sektöründe çalışanların yüzde 37’sini, aşçıların ise yüzde 25’ini AB vatandaşları oluşturuyor.

İkili anlaşmalar

Bu noktada eli güçlü olan AB, biraz zorlayıcı olacağa benziyor. Avrupa Birliği, dün Brexit ilkelerini açıkladı. Hazırlanan metinde İngiltere ile serbest ticaret anlaşması için bu yıl görüşmeler yapılabileceği belirtilirken, daha önce İngiltere’nin AB’nin taleplerini kabul etmesi şart koşuldu. Ancak bu talepler arasında İngiltere’de referanduma konu olan noktalar da var.

Enflasyon artıyor

Örneğin İngiltere’nin vergi, çevre ve çalışma yasalarında yapmayı planladığı değişikliklere AB karşı çıkıyor. Serbest göç, bütçeye katkı ve Avrupa Adalet Divanı’nın denetimi kurallarını kabul etmesini istiyor. İngiltere’nin sadece kendi istediği ekonomik sektörleri açmak gibi bir hakkı olmayacağı da belirtiliyor. Müzakerelerin nasıl devam edeceğini zaman gösterecek.

Öte yandan pek çok ekonomist, Brexit kararından sonra İngiltere’nin resesyon tehlikesi ile karşı karşıya kalacağını tahmin etmişti. Ancak bu gerçekleşmedi. İngiliz ekonomisi geçen yılın dördüncü çeyreğinde öncü rakamlara paralel olarak nihai yüzde 0.7 büyüdü. Ekonomide 2016 yılının tamamında ise yüzde 1.9’luk büyüme gerçekleşti. Fakat sterlindeki değer kaybından da kaynaklanan enflasyondaki hızlı artış tüketici harcamalarında soğutucu bir rol oynayabilir.

Türkiye’nin ikinci büyük ticaret ortağı Brexit sonrasında Türkiye ile İngiltere arasında ilişkilerin daha da kuvvetlenmesi muhtemel. AB’den çıkış sürecinin ardından İngiltere’nin AB üyesi olmayan ülkelerle ticaretinin artması bekleniyor. Türkiye de bu noktada İngiltere ile kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması devreye sokmak istiyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, ay başında İngiltere’nin Uluslararası Ticaret Bakanı Liam Fox ve Ticaret Politikalarından Sorumlu Devlet Bakanı Lord Price ile görüştü. Bakanlar nisan sonunda yeniden bir araya gelecek. İngiltere, Türkiye’nin ihracatında yüzde 6.27 payla Almanya’nın ardından ikinci sırada yer alıyor. Şubatta ülkeye 700.2 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti. Geçen yılki ihracat rakamı ise 8.5 milyar dolar oldu. Ülke, geçen yıl Türkiye’ye 961 milyon dolarlık doğrudan yatırım yaptı.