INF nükleer silah anlaşması: ABD, Rusya ile imzalanan anlaşmadan çekiliyor

EPA

ABD, Rusya ile 1987 yılında imzaladığı Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan (INF) resmen ayrılıyor.

INF Anlaşması, dönemin Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov ile ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından imzalanmıştı.

Anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu.

Ancak bu yılın başlarında, ABD, Rusya'yı yeni tip bir füze geliştirmekle suçlamış ve anlaşmayı askıya aldığını açıklamıştı.

Moskova ise Nato'nun da desteklediği ABD iddiasının doğru olmadığını savunmuştu.

Amerikalılar bunun üzerine ellerinde Rusya'nın 9M729 yerleştirdiğine yönelik istihbaratı olduğu yanıtını vermişti.

ABD Başkanı Donald Trump, Şubat ayında yaptığı açıklamada, en geç 2 Ağustos tarihine kadar anlaşma şartlarına geri dönülmesi çağrısında bulunmuştu.

'Değeri sonsuz bir fren mekanizması kaybedildi'

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, ABD'nin hemen ardından anlaşma yükümlülüklerini askıya aldığını duyurmuştu.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptığı uyarıda, "değeri sonsuz bir fren mekanizmasının" kaybedildiğini kaydetti.

Uzmanlar, tarihi anlaşmanın çökmesi ile ABD, Rusya ve Çin arasında yeni bir silahlanma yarışının başlayabileceği endişesini dile getiriyor.

AFP'ye konuşan Rus askeri analist Pavel Felgenhauer, "Anlaşma ortadan kalktığına göre, yeni silahların geliştirildiğini ve yerleştirildiğini göreceğiz" dedi.

Felgenhauer, Rusya'nın bu yeni duruma hazırlıklı olduğunu da değerlendirdi.

AFPINF'yi Sovyetler Birliği lideri Gorbaçov (solda) ve ABD Başkanı Reagan 1987 yılında imzaladı

Anlaşma neden önemli?

INF Anlaşması, 1987 yılında dönemin Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov ile ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından imzalandı.

Anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu.

Denizden ateşlenen füzeleri ise kapsamıyordu.

Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı hedefleyen anlaşma kapsamında 4 yılda yaklaşık 2 bin 691 füze imha edilmişti.

INF Anlaşması, nükleer başlık takılan füzelerin 30 yılı aşkın süredir Avrupa topraklarından uzak tutulmasını sağlamıştı.

Anlaşma, Soğuk Savaş'ın son dönemlerinde iki süper gücün nükleer savaş tehdidini azaltmak amacıyla başlattığı üç ayaklı silahsızlanma sürecinin parçasıydı.

Bu sürecin diğer ayağını 1991'de imzalanan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması (START), diğerini de uzay silahları konusundaki müzakereler oluşturmuştu.