IMF'den Türkiye tahmini

IMF'nin "Gelecekte Mali Zorlukları Yönetmek" başlıklı "Mali İzleme (Fiscal Monitor)" raporu yayınlandı. Raporda yükselen ekonomilerde, uzayan vadelerin bazı ülkeler için uygun mali ortam yaratır ve borç çevirme gereksinimini sınırlarken, borç rasyolarının da ortalamada kriz öncesine indiği belirtildi. Söz konusu ülkelere Brezilya, Malezya, Peru ve Türkiye gösterildi.
 

Orta vadeli mali konsolidasyon planları

Raporun ülkelerin "Orta Vadeli Mali Konsolidasyon Planlarının" incelendiği bölümünde Türkiye'deki durumdan söz edilirken, şöyle denildi:

"Kimi çıkış önlemleri (KDV oranları ve tüketim vergilerinde önceden yapılan indirimlerin tersine çevrilmesi yanında tüketim vergisi artışları) 2009'un ikinci yarısında şimdiden yerine getirilmiş durumda. Orta vadeli mali plan, mali kuralın desteğiyle 2011'den itibaren kamuda faiz dışı fazla öngörüyor. 2011'den itibaren yapılacak düzenlemelerin büyük bölümünün, sağlıkta maliyetlerin kontrol edilmesi, yeni personel alımının sınırlandırılması ve kaynak tahsisatında önceliğin ekonomik ve sosyal altyapıya verilmesi çabaları yoluyla harcama tarafında olması bekleniyor. Gelirde düzenlemeler, tüketim vergilerinde artışa (2010'da), ekonomide kayıt dışılığın üstesinden gelinmesine, vergi yönetimi ve vergi uyumunun güçlendirilmesine ve vergi tabanının genişletilmesine dayalı olacak."

Mali kural-son gelişmeler

Raporda hükümetin şu anda kamu borcunu azaltmak ve mali düzenlemeleri kolaylaştırmak için bütçe denge kuralını kabul etmek üzere taslak hazırladığını belirten IMF, getirilmek istenen kuralın reel GSYİH büyümesinin trend sapmalarını önlemeye yönelik bir ayarlama mekanizması içerdiğini bildirdi. Raporda, hükümetin kuralı bu yıl kabul etmeyi planladığı, 2011'de etkin hale geleceği bildirildi.
 

Türkiye'nin krize bağlı ihtiyari mali teşvikleri

IMF Mali İzleme raporunda Türkiye'nin de içinde bulunduğu G-20 ülkelerinde, kriz bağlantılı isteğe bağlı mali teşvik önlemlerinin GSYİH'daki durumuna ilişkin bir de tablo yer aldı. Buna göre kriz öncesine göre yapılan ilk hesaplamalarda Türkiye'de kriz bağlantılı teşvik önlemlerinin 2009'da GSYİH'nın yüzde 1.2'si, 2010'da da yüzde 0.5'i olmasının beklendiği hatırlatıldı. Güncellenen tahmin rakamlarında Türkiye için bir değişiklik yapılmadı. Konu yorumlanırken, "Türkiye'de 2009, özel önlemlerin oluşturduğu telafi edici farklılıkların etkisiyle planlandığı gibi geçti, 2010 tahminleri değişmedi" denildi.
 

Mali politika varsayımları

Raporda ayrıca "Mali projeksiyonlar yetkililerin 2010 için orta vadeli programı sürdüreceklerini ve 2011'den sonra mali kuralı uygulayacaklarını varsayıyor" denildi.
 

Düzenleme planlarının kompozisyonu

Raporda G-20 ekonomilerinde "düzenlemeye yönelik planların kompozisyonuna" ilişkin bir başka tablo yer adı. Ülkeler yüksek, orta ve düşük mali düzenleme gereksinimi içinde olmalarına göre üçe ayrıldı. Ülkelerin yaptıkları düzenlemeler "Çoğunlukla gelir", "Gelir ve harcama", "Çoğunlukla harcama" ve "Hazırlık için ayrıntılı planlar" şeklinde gruplaştırıldı. Buna göre Türkiye "düşük mali düzenleme gereksinimi" içinde bulunan Endonezya, Meksika, Kore, Rusya, Arjantin, Brezilya ve Suudi Arabistan grubunda yer alırken "Düzenleme planları kompozisyonu" açısından "harcama ağırlıklı" ülkeler arasında yer aldı. Diğer harcama ağırlıklı gruplar İngiltere, Kanada ve Almanya. Ancak bu ülkelerin mali düzenleme gereksinimleri Türkiye'den daha fazla.
 

Çıkış stratejisinin bir parçası olarak planlanan sağlık ve emeklilik reformları

Rapora göre Türkiye'nin emeklilik ve sağlık harcamalarının 2010-2030 yılları arasında GSYİH'sının yüzde 4.6'sı kadar artması tahmin ediliyor. Raporda Türkiye'deki sağlık reformunun, hizmette kaliteyi korurken maliyetleri azaltmaya yönelik katılım paylarında bir artışı içereceği, sağlıkta dönüşüm programı da düşünüldüğü belirtildi.

Türkiye'de gelecek 20 yılda sağlık ve emeklilik harcamalarının GSYİH'nın yüzde 4.6'sı artacağı tahmin edilirken, diğer ülkelerde bu artış; Kore'de yüzde 3.9, Meksika'da yüzde 3.4, Rusya'da yüzde 5.9, Suudi Arabistan'da yüzde 2.3, Güney Afrika'da yüzed 1.7, İngiltere'de yüzde 4.2, ABD'de ise yüzde 5.8 olacak.