Hükümetten Mustafa Akıncı'ya muhtıra

KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın, Cenevre’de bulunan Başbakan Hüseyin Özgürgün ve Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş’ı bilgilendirmeden, Rum tarafına toprak taviziyle ilgili harita sunması krize yol açtı. Özgürgün ile Denktaş Akıncı’ya 7 maddelik bir muhtıra verirken KKTC Meclis Başkanı Sibel Siber’in de Cenevre’ye hareketinden önce Akıncı’ya “ciddi uyarılar içeren” bir mektup verdiği öğrenildi. KKTC hükümetinin muhtırasında yer alan başlıca unsurlar şöyle:

1. Kuruluş anlaşması:

Olası bir uzlaşının eşit statüde iki tarafın imzalayacağı bir kuruluş anlaşması ile ortaya çıkması

2. Karar alma: Başkanlığın eşit sürelerle dönüşüme tabi olması, Senato’da ve Temsilciler Meclisi’nde etkin katılım sağlanması, Federal Yüksek Mahkeme’nin 4 Türk ve 4 Rum yargıçtan oluşması

3. Anayasanın tadili: Federal anayasa değişikliklerinin her iki toplumda ayrı ayrı ve eş zamanlı referandumlarla halkların onayına sunulması

4. Çapraz oy: Rumların Türklere, Türklerin de Rumlara oy vermesini öngören çapraz oy konusunun taraflar arasında güven ve işbirliği ruhunun tesis edilmesiyle gelecekte ele alınması

5. İki kesimlilik: Kıbrıs Türk Kurucu Devleti’nde Kıbrıslı Türklerin sarih nüfus ve mülkiyet çoğunluğuna sahip olmaları

6. Nüfus oranları: 2016 sonunda geçerliliğini yitiren rakamlardan hareketle dörde bir oran gibi maksatlı kısıtlamalar getirilmemesi

7. Harita konusu: Toprak konusunun harita ve rakam boyutlarını ancak son aşamada ele alınabileceğine dair BM parametresi ışığında, Cenevre’de harita verilmemesi, son aşamada olunduğu kanaati oluşmuş ise öncelikle hükümetin bilgilendirilmesi ve istişare edilmesi.

Rum muhalefetinden tepki

Kuzey Kıbrıs’taki hükümet ortakları, Akıncı’nın harita sunmasını eleştirmekle birlikte, beşli konferansın dünkü açılış resepsiyonunda hazır bulundu. Rum kesiminden 4 siyasi partinin liderleri ise konferansın “Akıncı’nın ve KKTC’nin statüsünü yükselttiği” gerekçesiyle Rum lider Anastasiadis’i protesto ederek Cenevre’yi terk etti. Adaya dönen DIKO, EDEK, Dayanışma ve Yeşiller Partisi’nin liderleri, Anastasiadis’in zirveye “Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı” sıfatıyla değil, “Toplum Lideri” sıfatıyla katıldığı iddia etti. Rum Haber Ajansı’na konuşan Anastasiadis ise “Burada hem Cumhurbaşkanı, hem de toplum lideri olarak bulunuyorum” ded