"Hükümet 2.8'e şükredecek kadar aciz"

DİSK'ten yapılan açıklamada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in açıkladığı Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için işsizlik oranları düşük görünse de krizde nedeniyle işsizlik rakamlarının yükseldiğine dikkat çektildi, Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"İşsizlik oranları geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 2,6 puanlık düşüşle yüzde 11 olarak gerçekleşti. İşsiz sayısı ise 536 bin kişilik azalma ile 2 milyon 846 bin oldu. 2008 yılının ikinci altı ayında başlayan ve 2009 yılını etkisi altına alan ve şirketlerin işten çıkartmalara, üretimdeki düşüşlere rağmen karlarında yüksek artışlar sağladığı kriz, zaten astronomik rakamlarda seyreden işsizlik rakamlarını, iyice yükseltti. Yapısal işsizlik adı altında yaklaşık 2,5 milyon işsizi kabul edilebilir gören hükümet, işsizlikle mücadeleyi işsiz sayısını bu rakama çekmek olarak algılıyor. Mevsimsel nedenlerle artan istihdam, işsizlik verilerine yansırken, işsizlik oranı hala kriz öncesinin 1,8 puan, işsiz sayısı ise 643 bin üzerinde. Bununla birlikte bu dönemde Kayıt dışı çalışanların sayısı 2005 yılından bu yana ilk defa 10 milyonu geçti, geçici işlerde çalışanların sayısı 256 bin kişi artış gösterdi. Tarımda istihdam ise 423 bin artışla 5 yıl öncesine dönüş yaptı. Böylelikle işsizlik rakamlarındaki düşüşe, köye dönüş, geçici çalışma ve kayıtdışındaki artış eşlik etti. İşe başlamaya hazır olup iş aramayanların dahil edildiği geniş tanımlı işsizlik rakamı yüzde 17 olurken, eksik ve yetersiz istihdam edilenlerle birlikte bu oran yüzde 23'e ulaştı. İşsizlik rakamları içerisinde geçici bir işte çalıştığı için işsiz kalanlar yüzde 28,3 oran ve 805 bin kişi ile işsizlikten en çok etkilenen kesimi oluşturmaya devam etti. Bu dönemdeki işsizlerin 524 binini ise işten çıkartılanlar oluşturdu. Bu vahim tabloya karşın, işsizlik rakamlarında ki düşüş, kamuoyuna büyük bir başarı olarak sunulmakta."


Hükümetin aczi

Açıklamada Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın işsizlik verilerini açıklarken Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "işsizlik rakamları yüzde 10'lara düşecek" açıklamasını hatırlatması ve işsizlik verilerini yorumlaması da "acizlik" olarak değerlendirildi. "Yaklaşık 3 milyon işsizi şükredilecek bir durum olarak değerlendirmek, hükümetin aczini göstermektedir" denilen açıklamada, iş bekleyen milyonların taleplerinin yapısal işsizlik "mazereti" ile görmezden gelindiği, bu durumun hükümetin yürüttüğü ekonomi politikalarının iflası anlamına geldiği vurgulandı. Geçtiğimiz ay açıklanan işsizlik rakamlarındaki düşüşün 2,9 puanken, bu ay bu miktarın 2,6 puana düştüğü de hatırlatıldı.


İşsiz sayısı 2 yıl öncesine göre yüzde 29 fazla

DİSK, açıklamasında işsizliği düşüşün yorumlanmasında önceki yıllarla kıyaslanması gerektiğine dikkat çekti. Buna göre iki yıl öncesine göre bugün işsiz sayısının yüzde 29'dan fazla olduğuna dikkat çekilirken şu ifadelere yer verildi:
"Mayıs, Haziran, Temmuz 2010 dönemini (Haziran dönemi) kapsayan Hanehalkı İşgücü Anketi (HİA) sonuçlarına göre işsizlik oranı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 2,6 puanlık düşüşle yüzde 11 olmuştur. İşsiz sayısı ise 536 bin kişi azalmıştır. Hükümetin çok büyük bir başarı olarak sunduğu durum budur. Hâlbuki 2009 yılında emekçilere yaşatılan işten atılma ve işsiz kalma kabusu sürmektedir. 2008 yılında ilgili dönemde yaklaşık 2 milyon 203 bin olan işsiz sayısı, son açıklanan resmi verilere göre 2 milyon 846 bindir. İşsiz sayımız 2 yılda yüzde 29 artış göstermiştir."

Kayıtdışı istihdam 10 milyonu geçti

Kayıtdışı istihdamda yaşanan artışa da dikkat çekilen açıklamada kayıtdışının artışını engellemek üzere getirilen "düşük vergi, düşük maliyet" politikasının da yanlış olduğu belirtildi. Kayıtdışının engellenmesi için sendikal örgütlenmenin yaygınlaşması, sıkı denetimler ve cezai yaptırımların etkinleştirilmesi gerektiğine vurgu yapılırken "2010 mayıs ayı dönemi için açıklanan istihdam verilerine göre, kayıtdışı istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 490 bin kişi artarak, 9 milyon 565 binden, 10 milyon 55 bine ulaştı. En son 2005 yılı mayıs ayı döneminde kayıtdışı istihdam edilenlerin sayısı 10 milyonun üzerindeydi" denildi.


Geçici işçiler işsizlerin başını çekiyor

Bunun yanında işsizlik rakamlarındaki düşüşte güvencesiz çalışanların ve eksik istihdam edilenlerin sayısındaki artışın da eşlik ettiği vurgulandı. Geçici bir işte çalışanların sayısının aynı dönem için 2009 yılında 1 milyon 466 bin iken, 2010 yılında 1 milyon 722 bin düzeyine ulaştığı, güvencesiz çalışan sayısındaki artışın 256 bin olduğu ifade edildi. Açıklama şu şekilde devam etti:
"Resmi rakamlara göre işsiz kalanların, işsiz kalma nedenlerine göre en ön sırasında yine güvencesiz çalışan, geçici işçiler bulunmaktadır. Bu dönemde ücretliden yüzde 12'si geçici bir işte çalıştığı halde, işsizlerin yüzde 28,3'ü geçici işlerde çalıştığı için işsiz kalanlar oluşturmaktadır. Bu halde olanların sayısı 805 bindir. Diğer yandan ağırlığını kriz döneminde işten atılanların oluşturduğu 524 bin kişiye ise hala iş bulunamamıştır. TÜİK HİA Mayıs dönemi verilerine göre eksik istihdam rakamlarında da artış görünmektedir. Buna göre esas işinde ve diğer işinde/işlerinde toplam olarak 40 saatten daha az süre çalışmış olan ve 1 saat çalışmış olsa bile istihdam da sayılanlarla, aynı nedenlerle istihdamda görünen ancak iş bakanların yani gizli işsizlerinde sayısında 118 bin kişilik artış gerçekleşmiştir. Dolayısı ile istihdamdaki artış nitelikli ve insan onuruna yaraşır bir çalışma yaşamına işaret etmemektedir. "
 

Rakamlarla işsizlik

Açıklamada yer alan ifadelere göre rakamlarla işsizliğin boyutları TÜİK verilerinden yola çıkarak şu şekilde yorumlandı:
-İşsizlik verilerinin düşük görünmesinin nedenlerinden biri de, çaresizlik nedeniyle kentten kırsal alana işgücündeki kaymadır. Mayıs 2010 döneminde tarımdaki istihdam geçen yılın aynı dönemine göre 423 bin kişi artış göstererek 5 milyon 831 bine ulaşmıştır.

- 2004 yılında sayısı 1 milyon 100 bin olan işe başlamaya hazır olup son 3 aydır, başta umutsuzluk olmak üzere, çeşitli nedenlerle iş arama kanallarından birini kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanların sayısı, 2010 yılının Mayıs dönemi için 1 milyon 836 bin düzeyindedir.

-Tanımlama nedeniyle işsiz sayılmayan, söz konusu 1 milyon 836 bin işsiz dahil edildiğinde, işsiz sayısı 2 milyon 846 binden 5 milyon 47 bine yükselmekte, işsizlik oranı ise yüzde 11'den yüzde 16,88'e çıkmaktadır.

-GT işsizlik verilerine çeşitli nedenlerle tam zamanlı çalışamayanlardan oluşan, eksik istihdam sayıları ilave edildiğinde, işsiz ve yetersiz istihdam edilenlerin, toplam istihdama oranı yüzde 23'ü bulmaktadır.


Alınması gereken acil önlemler

DİSK hükümetin istihdam politikalarında yaşanan eksikliklere dikkat çekerken atılması gereken adımları da sıraladı. Bu konuda alınması gereken acil önlemler şu şekilde sıralandı:

1.Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 40 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
2. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
3. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
4. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır
5. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır
6. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
7. Taşeronlaşma ve kayıtdışı istihdam engellenmelidir.