"Herkes davasının açık görülmesini isteyebilir"

AİHM, davada önemli bir karar da verdi. AİHM, "Herkesin kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini isteme hakkına sahip olduğunu" vurguladı.

Emekli astsubay Nazım İlter, TSK'nin İç Hizmet Yönetmeliği'ne göre emekli astsubaylara tanınan hakka dayanarak, Osmaniye Jandarma Komutanlığı sosyal tesislerine girme istedi. Ancak İlter, Genelkurmay Başkanlığı'nın kendisi hakkında aldığı giriş yasağı gerekçesiyle bu girişimi sonuçsuz kaldı ve sosyal tesislere alınmadı.

Bunun üzerine İlter, hakkında konulan yasak gerekçesini Askeri Yüksek İdari Mahkemesi'ne (AYİM) taşıdı ve Milli Savunma Bakanlığı aleyhine bir dava açtı. İlter, Genelkurmay Başkanlığı tarafından yasaklama kararının kendisine bildirilmediğini de ifade ederek, Milli Savunma Bakanlığı'nın AYİM'e sunduğu gizlilik dereceli bilgi ve belgelere erişemediği ve bunlara itiraz edemediğini ileri sürdü. Emekli astsubay, mahkemeden Genelkurmay Başkanlığı'nın emrinin iptalini talep etti.

Davayı görüşen AYİM, "Gizliliği askeri hizmetin gereği olan bilgi ve belgelerin başvuruna açıklanamayacağını, idare tarafından yapılan gizlilik tasnifine tabi olmadığını ve belgelerin gizliliğinin haklı bir gerekçeye dayanıp dayanmadığını bir davda ayrıca değerleneceği" gerekçesiyle astsubayın talebini ret etti.

AİHM'in kararı

Astsubay, AYİM'in kararını, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 6. maddesindeki "Her sanığın, savunmasını hazırlamak için gerekli zamana ve kolaylıklara sahip olma" hükmüne dayanarak AİHM'e taşıdı.

AİHM'de, astsubayın AYİM'e gönderilen gizlilik dereceli belgelere erişememesi nedeniyle, Türkiye'yi, AİHS'nin 6. maddesinde belirtilen, "Herkes, gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili nizalar, gerek cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir" hükmü gereği haksız buldu.

Öte yandan, AİHM astsubayın "adil tatmine ilişkin herhangi bir para cezası talebinde bulunmadığını" hatırlattı. Mahkeme bu nedenle astsubaya "bir ödeme yapılmasına gerek olmadığı" yönünde de görüş bildirdi.