Haydi, organ kardeşi olalım

Türkiye’de 22 bini aşkın kişi böbrek, 2 bin 239 karaciğer, 2 bin 549 kornea, 727 kalp, 272 pankreas, 50 akciğer nakli olmayı umutla bekleyen hastalar bulunuyor. Bu hastaların her biri ihtiyaç duyduğu organ açısından kronik bir hastalık ile mücadele ederken, yalnızca kendileri değil, ailesi, akrabaları ile bu zorlu süreci göğüslemeye çalışıyor. Bekleme listelerindeki hastaların çoğu, yeterli organ bağışı olmadığı için hayatını kaybediyor.

Ailesinin izni şart...

Fransa’da gündeme gelen yeni sağlık yasası, ölmeden önce aksini belirtmeyen herkes tüm organlarını bağışlamış sayıyor. Bu yasanın gündeme gelmesi ile gözler Türkiye’ye de çevrildi. Çünkü Türkiye’de kişi organlarını bağışlamış olsa bile beyin ölümü ile birlikte ailesinin izninin olması gerekiyor. Bu da çoğu kez, ailelerin organ bağışını onaylamaması anlamına geliyor ve çok sayıda organ, hasta kişilere hayat verebilecek iken toprak altında çürüyüp yok oluyor.

Yüzde 90’ı canlıdan...

Türkiye’de organ nakli gerçeğine baktığımızda, halen kadavradan nakillerin tüm nakillerin çok az kısmını oluşturduğunu, canlı vericiden yapılan nakillerin yüzde 80 gibi bir alanı kapsadığı görülüyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son 5 yılda beyin ölümü gerçekleşen 8 bin 601 hastanın yalnızca 2 bin 45’inin organları nakil edilmiş. Yeni Yüzyıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Gaziosmanpaşa Hastanesi’nden konunun uzmanları, Türkiye’deki durumu şöyle değerlendirdi:

Hayata küsüyorlar

Organ Nakli Merkezi’nden Prof. Dr. Ayhan Dinçkan: Genel organ sorununun büyük çoğunluğunu canlı vericiler ile çözememekteyiz. Nakil için ihtiyaç duyulan başta kalp, akciğer, pankreas ve bazı dokular için tek kaynak kadavra vericiden elde edilen organlardır. Bunun dışında canlı vericiler ile karşılanmaya çalışılan böbrek ve karaciğer gibi organ ihtiyaçları da bekleme listesinde olanların ihtiyaçlarını karşılayamamakta, herkesin bir canlı vericisi bulunamamaktadır. Diğer bir sorun da organ nakline ihtiyaç duyan çocuk hastalarımız canlı verici sıkıntısı çektiği zaman zaten az olan kadavra çocuk bağışı nedeni ile çaresizlik içinde hayatlarının baharında hayata küsmek zorunda kalmaktadırlar. Kronik organ yetmezliği sürecine giren karaciğer hastalarının nakil dışında başka tedavi seçenekleri olmadığı için organa ihtiyaç duyulduğu andan itibaren yıllarca bekleme konforları yoktur. Saatler içinde organın bulunması gerekmektedir.