Hastalığı semptomsuz geçirenlerde bile görülüyor
Covid-19’un ilk saptandığı günden bugüne yapılan pek çok çalışma, hastalığın öncelikli olarak akciğer değil, bir kalp damar hastalığı olduğuna dair kanıtlar da ortaya çıkıyor.
Sibel BahçetepeEnfekte olanların büyük bölümü hastalığı herhangi bir belirti göstermeden veya çok hafif semptomlarla atlatırken bu kişilerde bile gelecekte “miyokardit” yani kalp kası yangısı tablosu görülebileceği belirtiliyor.
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Semih Barlas, koronavirüsü belirtisiz geçirenlerin çoğunda, yıllarca sinsi biçimde uykuda kaldıktan sonra kendini gösteren miyokardit tablosunun ortaya çıkma olasılığı bulunduğunu anımsatarak “Miyokardit, kalp kasında aşırı bağ dokusu artışına (fibrosis) yol açabilir. Bu da yıllar sonra, kalbin kasılma yeteneğini kaybetmesi ile kendini gösteren ‘kalp yetmezliği’ olarak karşımıza çıkar” dedi.
AYNI ZAMANDA DAMAR HASTALIĞI
Hemen hergün Covid-19 ile ilgili yeni bir araştırma ve düşündürücü sonuçlar ile karşılaşıldığını anımsatan Barlas, “Elde edilen veriler, Covid-19’a tek başına bir akciğer hastalığı veya zatürree (pnömoni) gözüyle bakmanın doğru olmadığı gösteriyor” dedi.
Ortaya çıkan sonuçların, bunun aynı zamanda bir miyokardit ve damar içi pıhtılaşma ile seyreden bir kalp damar hastalığı olduğunu gösterdiğini anımsatan Barlas, “Covid-19’un vücuda etki sürecinde virüs hücrelerin içine ‘ACE2’ adı verilen özel dikensi proteinler/kapılar yoluyla girer ve bağışıklık moleküllerine bağlanırlar.
Bağışıklık sisteminde aşırı bir yangı (enflamasyon) durumuna yol açabilirler. Bunun sonucunda hücrelerin içinden dışarıya aşırı düzeyde enflamasyon maddeleri (sitokin ve kemokin) çıkar. Bu maddeler, damarların içindeki tabakayı önce uyarır, ardından tahrip edip iş göremez hale getirir. Damar içinde kan koyulaşır ve farklı boyutlarda kan pıhtıları oluşup damarları tıkar” diye konuştu.
ETKİLERİ ZAMANLA GÖRÜLECEK
Covid-19’u belirtisiz geçirenlerin çoğunda, yıllarca sinsi biçimde uykuda kaldıktan sonra kendini gösteren miyokardit tablosunun ortaya çıkma olasılığının bulunduğuna dikkat çeken Barlas, şöyle devam etti: “Miyokardit, kalp kasında aşırı bağ dokusu artışına yol açabilir. Miyokardit çocuklarda da gelişebilir. Çin kaynaklı bir araştırmada, hastaneye yatırılmış olan Covid hastalarının yüzde 20’sinde kalp hastalığı geliştiği ve yoğun bakıma yatırılanların yüzde 31’inde damarlar içinde pıhtıların saptandığı gösterilmiştir. Almanya’da 100 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, Covid-19 geçirip iyileşenlerin yüzde 60’ında kalp kasında yangı olduğu bildirilmiştir. Diğer yandan, kalp ve damar hastalığının, Covid-19’un ciddi bir göstergesi olduğu; doğrudan virüsün yarattığı bir enfeksiyon şeklinde olmadığı; kanın aşırı koyulaşmasına bağlı bir damar tıkanıklığı şeklinde geliştiği söylenmektedir. Yakın dönemde, Amerika’da yapılan bazı çalışmaların sonuçları, ilginç verileri içermekte. Bir çalışmada, Covid-19 testleri pozitif çıkan atletlerin yüzde 15’inde miyokardit tespit edilmiştir. Bunlar genç, çok hafif hastalık belirtileri gösteren veya belirtisiz bireylerdir. Virüsün kalpte, yalnızca damarlar içinde yarattığı pıhtılar yoluyla dolaylı olarak değil, doğrudan yıkım etkisi yarattığı da kanıtlanmıştır. Farklı bir çalışmada ise, belirti göstermeyen Covid-19 hastalarında da akciğer bulgularının varlığı gösterilmiştir. Covid-19’un, 5-10 yıllık bir gelecekte yaratacağı etkileri konusunda kesin yorum yapmak için zaman henüz çok erkendir. Kalp kası tutulumu da hastalık sonrası olası etkiler arasında yer alacak gözükmektedir.”