‘Güvenli bölge’ye değil memlekete

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 1 milyon Suriyeli sığınmacının Suriye’nin kuzeyinde oluşturulacak güvenli bölgeye yerleştirilmesini hedeflediğini açıklamasına karşın Türkiye, tüm Suriyelilerin savaştan önce bulundukları şehirlere dönmesini hedefleyen mutabakat metnine imza attı. Cenevre’deki Astana süreci üçlü dışişleri bakanları toplantısının ardından yayımlanan ortak bildiride, üç ülkenin de “Suriyelilerin savaştan önce ikamet ettikleri yerlere dönmelerine olanak sağlayacak çözümün sağlanması” konusunda mutabık kaldığı belirtildi. Türkiye’nin Suriyelilerin memleketleri olan şehirlere dönmelerini öngören metne imza atması, TBMM Dışişleri Komisyonu’nda da gündeme gelirken Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, muhalefetin bu konudaki sorularını yanıtsız bıraktı.

Hüseyin Hayatsever

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilk olarak eylül ayı sonunda BM Genel Kurulu’nda ortaya attığı güvenli bölgeye Türkiye’deki Suriyelilerin yerleştirilmesi planını önceki gün ABD Başkanı Donald Trump’la yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında da gündeme getirdi. Erdoğan, ilk aşamada 1 milyon, daha sonra Rakka ve Deyr ez Zor’a da 1 milyon olmak üzere 2 milyon Suriyeli’nin uluslararası destekle oluşturulacak kentlere yerleştirilebileceğini söyledi.

Cenevre’de 29 Ekim’de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus Sergey Lavrov ve İranlı Cevad Zarif’in katılımıyla Astana’da yapılan üçlü dışişleri bakanları toplantısının ardından yayımlanan ortak bildiride, “Üç bakan, önkoşulsuz ve ayrım yapılmaksızın ülke çapındaki tüm Suriyelilere insani yardımın artırılmasını sağlayacak, mültecilerin güvenli ve gönüllü bir şekilde Suriye’de ikamet ettikleri yerlere dönmelerine olanak sağlayacak ve tüm Suriyeli taraflar arasında güven inşa edecek çözüm sürecinin önemini vurgulamışlardır” maddesi yer aldı.

Konu, önceki gün yapılan TBMM Dışişleri Komisyonu toplantısında da gündeme gelirken İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ, Kıran’a “Türkiye uluslararası bir taahhüt altına girmiş ve bu uluslararası taahhüde göre, Suriyeli sığınmacılar döndükleri zaman ülkelerinde nereden geldilerse oraya dönecekler. Olması gereken şey. Peki, Suriye’nin kuzeyine yollayacağınız 1 milyon Suriyeli ile hemen altta Deyr ez Zor ve Rakka’ya yollamayı planladığınız 1 milyon Suriyeliyi o zaman nereden bulacaksınız” diye sordu. Kıran, bu soruya yanıt vermedi.