Güvenilir dede yokmuş

Kamu Denetçisi Mehmet Elkatmış, mahkûm Miktat Algül adına Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’nin talep eden Alevi mahkûmlara haftada bir Alevi dedesiyle görüşme hakkı verilmesi talebiyle yapılan başvuruyu, bu konuda yargının karar vermiş olması gerekçesiyle “incelemeksizin” reddetti. Elkatmış, ret kararının ekinde derneğe gönderdiği yazıda sorunun çözümü için Adalet Bakanlığı ile yaptıkları toplantıya ilişkin bilgi vererek “güvenilirlik” sorunu nedeniyle cezaevlerinde Alevi dedesi görevlendirilmediğini bildirdi. Elkatmış, bu sorunun adresi olarak da Alevi sivil toplum örgütlerini gösterdi.

Sincan F Tipi Cezaevi’nde hükümlü olan Miktat Algül’ün, her hafta düzenli olarak Alevi dedesi ile görüşme talebi ile yaptığı başvuru Ankara Batı İnfaz Hakimliği tarafından kabul edildi. Ankara Batı Başsavcılığı bu karara itiraz edince Ankara Batı 2. Ağır Ceza Mahkemesi izin kararını kaldırdı. Mahkemenin kararında “Kurumun yüksek güvenlikli olması, örgüt mensuplarının tehlikeli suçları ile yoğunluk sebebiyle de birbirleriyle hasımlı olanların barındırıldığı gözönüne alındığında, güvenlik koşullarının elverişliliğinin öncelikli olduğu, emniyet araştırması yapılmadan görüş yaptırılmasında hükümlünün talebinin kişiye özel uygulamalar doğuracağı, ilerde benzer olaylarda diğer hükümlüler için emsal teşkil edeceği ve idareyi de zaafiyete uğratabileceği ve kurum güvenliğini olumsuz etkileyebileceği” savunuldu. Bunun ardından Algül adına Eşit Haklar İçin İzleme Derneği Kamu Denetçiliği Kurumu’na (Ombudsman) başvurdu. Kamu Denetçisi Mehmet Elkatmış, 20 Ekim 2016 tarihli kararda yargı organlarınca karara bağlanmış uyuşmazlıkların Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından incelenemeyeceği gerekçesiyle, başvuru incelenmeksizin reddetti.

Kurumlara yazı

Elkatmış, başvuru nedeniyle derneğe gönderdiği yazıda ise taleple ilgili yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Buna göre, Kamu Denetçiliği Kurumu, Adalet Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı’na birer yazı göndererek “ilgili sivil toplum örgütleri ile (örneğin Alevi Bektaşi Federasyonu) protokol imzalanıp imzalanamayacağı, AİHM tarafından Alevi inancının uygulanmasına ilişkin hizmetlerin kamu hizmeti sayılması, cemevlerinin ibadethane sayılması, Alevi dedelerine kamu görevlisi satütüsü verilmesi ve Aleviler için bütçeden pay ayrılmasına yönelik taleplerin reddine yönelik işlemlerin hak ihlali oluşturduğu yönündeki İzzettin Doğan – Türkiye davasında verilen karar” göz önünde bulundurularak muhtemel hak ihlallerinin önüne geçilmesi amacıyla bir çalışmanın yürütülüp yürütülmediğini” sordu.

Aynı araştırma kapsamında 6 Alevi örgütü ile Gazi, Hacı Bektaş, Hitit ve Tunceli üniversitelerinden değerlendirmeleri istendi. Elkatmış, Alevi örgütlerinden tutuklu ve hükümlülerle düzenli aralıklarla görüşebilecek dedelerin isimlerini de istedi. Ancak Alevi örgütlerinden bu talebe ilişkin bir yanıt karar tarihine kadar Ombudsmanlığa gelmedi.

Son olarak Kamu Denetçiliği Kurumu’nda Adalet Bakanlığı üst düzey yetkilileri ile 27 Eylül 2016’da bir toplantı yapıldı. Bu toplantıya davet edilmiş olmasına rağmen Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan katılım olmadı.

Bakanlık yetkilileri, “referans niteliğinde güvenilirlikte ve ceza infaz rejiminin sahip olması gereken güvenliğe haiz muhatap bulma noktasında güçlük yaşandığını” belirtti. Elkatmış, mahkûmlara Alevi dedeyle görüşme hizmeti verilmesi konusunda neden bir uzlaşma sağlanamadığını ise şöyle aktardı:

“Alevi tutuklu ve hükümlülerin bu inancın önderi konumundaki kişilerle düzenli olarak görüştürülmesi talebi konusunda sivil toplum kuruluşları ile gerçekleştirilebilecek muhtemel işbirliğinin tesisi konusunda Adalet Bakanlığı’nın gerekli iradeye sahip olduğu, Diyanet İşleri Başkanlığının, karar alma mekanizmalarınca verilecek karara göre adım atacağı ve sivil toplum örgütlerinin bu anlayışa henüz yatkın olmadıkları tespit edilmiş olup bu alanda bir uzlaşının mümkün olmadığı görülmüştür.”