Grafik Kanon

Eğer bir çizgi roman hayranıysanız, dönüp dönüp okumaktan, kütüphanenizde elinizin altında olmasından hoşlandığınız, hayatınız boyunca size eşlik etmiş kahramanlarınız vardır. Bu kahramanların yaşı sizinkinden çok daha fazla olabilir ama ne gam, zaten siz yaşlanmaya devam ederken, onlar hâlâ genç, hâlâ yakışıklı ve güzel, hâlâ güçlü, Alzheimerın adını bile duymadan ölümsüz hayatlarını sürdürürler. Bunda hiç sakınca yok, kaldı ki kimse anlamasa, bir diğer çizgi roman hayranı ile hemen başlarsınız aynı dili konuşmaya... Ama öte yandan da yeni şeyler keşfetmek istersiniz. Yeni yayınlardan haberdar olmak, mümkünse onlar ülkenizde de basılsınlar istersiniz. Bu her zaman olmaz çünkü bu işe girişenler sadece bir avuç maceraperest! Bakmayın son yıllarda rafları dolduran çizgi roman bolluğuna, bize sorsanız bu akımın neferleri büyük yayınevleri değil, kimseler arayıp sormazken, maliyeti yüksek satışı düşükken bile yemeyip içmeden bu şaheserleri piyasaya süren kahramanlardır, onlar kendilerini bilirler (İnanın biz de biliyoruz ve sizi çok takdir ediyoruz ama siz kahramanlarımızın diğerleri gibi ölümsüz olmadığını hiç düşünmemeye çalışıyoruz.)

Kırk yaşını aşmış olanlar iyi bilirler, çizgi roman edebiyatın haylaz çocuğudur, anne babalar, öğretmenler, otorite manyağı kimseler sevmez onları, o yüzden çizgi romanlar ders kitabının içine yerleştirilir, gizli gizli okunur. Tabii bilmedikleri, nedense görmek istemedikleri çizgi roman seven türün cin gibi olduğudur. Sanılanın aksine edebiyata da sıkı sıkıya bağlıdır çünkü edebiyat çizgi romana yardım ve yataklık eder, çizgi roman edebiyatın hastasıdır, nereye gitse, sinemayla da takılsa etse, vazgeçmez ondan. Tıpkı tablolara, karikatürlere, grafitilere bağlı olduğu gibi, kısacası orjiye açıktır, ama bu durum bu yazının konusu değil, rahat olun!

Devasa seçki

Grafik Kanon'un üç ciltten oluşan devasa seçkinin ilki, bu yılın mayıs ayında ABD'de yayımlandı. Aynı yıl burada basıldığını görmek mucize kâbilinden bir şey çünkü devasa falan derken abartmıyorum, gerçekten öyle. 512 sayfada edebiyat ile çizgileri hemhal eden bu cilt sadece bir başlangıç! İlk cilt Gılgamış Destanı ile başlıyor. Yıldızların nasıl oluştuğunu anlatan Kızılderili halk hikâyesi, İlyada ve Odysseia ile devam ediyor. Euripides'in Medea'sı ile tüyleriniz diken diken olduktan sonra Aristofanes Lysistrata'da sizi gülmekten kırıp geçiriyor. Şimdi buraya kadar iyi hoş fakat daha sonra işler farklılaşıyor çünkü birden Doğu'nun edebiyat kuşağına dalıveriyorsunuz. Varlığından bile haberdar olmadığınız dünyanın ilk romanlarıyla, görkemli metinlerle karşılaşıyorsunuz. Öyleyse sorun ne? Sorun şu soruyu cevaplayamamak: Ben şu eserlere neden hayatımda ilk kez rastlıyorum? Tabii ki utanç içindeyim ama hiçbir şey için geç değil, artık bildiğime göre devamını getirebilim. Grafik Kanon sağ olsun, artık bu utanç ile yaşamaktan kurtulacağım ama sakın bana bu durumda olanın bir tek ben olduğumu söylemeyin, hayatta inanmam. Her neyse, referanslar elinizde fakat kitapları Türkçede bulmak mümkün değil, yabancı diliniz varsa ne âlâ, yoksa bir dil öğrenmek zorundasınız. Okumayı sürdürdükçe nihayet bildiğiniz yerlerden gelmeye başlıyor, İlahi Komedya, Canterbury Masalları, Shakespeare'in eserlerinden seçmeler, Tehlikeli İlişkiler ve daha neler neler...

Hemen sizi uyarayım, sırf bu kadarla kalmayı isteyecek tek bir edebiyatsever bile tanımıyorum, elinizdeki kitap size sadece müthiş çizimlerle edebiyat eserlerini yorumlamıyor aynı zamanda bu bir edebiyat rehberi, diyeceğim şu ki bir taşla bir sürü kuş. İnternette Grafik Kanon'a rastladığımda, ilk cilde biraz dudak büküşüm cahilliğimdenmiş meğerse, neyse ki ikinci ve üçüncü ciltlerde seçki günümüze yaklaşıyor, daha bildik okumalarla karşılaşıyorsunuz ancak onlar için biraz daha sabretmemiz gerekecek. Ama hiç tereddüt etmeden beklemeye değer olduklarını söyleyebilirim.
 

Çizer ordusu...

Uzun sözün kısası buraya kadar yazdıklarımdan da anlaşılacağı üzere Grafik Kanon'u almak okumak ve sevmek için bir çizgi roman hayranı olmaya gerek yok ama bir kere alıp okuduktan sonra da çizgi romana kayıtsız kalmak yok, unutun bunu! Siz de çizgiler dünyasına adım atacak ve hiç çıkmak istemeyeceksiniz. Çizer seçkisi kitabın editörü Russ Kick'e ait, teşekkür metninden anlaşıldığı kadarıyla çizerler çizerleri önermiş ve kadro nitelikten kaybetmeden nicelik kazanmış, çok da iyi olmuş. Bu sayede bugüne kadar duymadığınız ama şimdi tanıdığınız için çok mutlu olduğunuz bir çizer ordusu ile de tanışmış oluyorsunuz. Sanki Türkiye'den daha fazla iş olsa daha iyi olurmuş diye düşünmekten de kendinizi alamıyorsunuz. Ben de başladım düşünmeye, Grafik Kanon Türkiye gibi bir iş yapılacak olsa, hangi edebiyat eserlerini seçer, onları kimlere çizdirirdim?

Grafik Kanon/ Editör: Russ Kick/ Yayıma Hazırlayan: Evrim Öncül/ Kolektif Kitap/ 482 s.