Gözler Obama'nın konuşmasında

ABD'deki düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS) Türkiye Projesi Direktörü Bülent Alirıza, CSIS Türkiye Projesinin internet sitesinde yayımlanan "Kongredeki Ermeni Tasarısı Oylaması ve Türk-Amerikan İlişkileri" başlıklı yazısında, Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesinden geçen Ermeni tasarısına ilişkin süreci anlattı.

Bu noktada Amerikan yönetiminin oylama öncesinde tasarıya karşı adım atma yönünde çekinceli davrandığına işaret eden Alirıza, bunun da muhtemelen, yönetimin kasım ayında yapılacak Kongre seçimleri nedeniyle "dış politikadan ziyade iç gündeme ağırlık vermesinden" kaynaklandığını belirtti. Alirıza, "bu çekincede, Beyaz Saraydaki kararsızlığın da rol oynamış olabileceğini" yazdı.

Önceki iki başkan Bill Clinton ve George W. Bush'un, Amerikalı Ermenilere bu konuda belirli sözler vermedikleri için, Türk-Amerikan ilişkilerine getirebileceği zararları vurgulayarak bu tip tasarılara karşı çıkmada "ellerinin daha rahat" olduğunu ifade eden Alirıza, aynı durumun Obama için söz konusu olmadığını kaydetti.

Obama'nın, geçen yılki "24 Nisan" konuşmasında Türk-Amerikan ilişkilerinden çok, Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecine atıf yaparak "soykırım" kelimesini kullanmadığını belirten Alirıza, "Obama, bu çabalar fiilen sekteye uğramışken, kendini daha zor bir durumda buluyor" ifadesini kullandı.
 

"Türkiye'nin atabileceği adımlar henüz net değil"

Türkiye'nin de birçok ağızdan tasarının Dışişleri Komitesinde oylamaya sunulmasından önce ABD'yi uyardığını hatırlatan Alirıza, tasarı geçtikten sonra Türkiye'nin, Washington Büyükelçisi Namık Tan'ı istişare için Ankara'ya geri çağırması dahil gösterdiği tepkinin Washington'ın dikkatini çektiğini ve Amerikan yönetiminden hemen tasarıya karşı oldukları türünden açıklamalar geldiğini vurguladı.

Alirıza, tasarının Türk kamuoyunda da kızgınlık yarattığını, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da ABD ile güçlü ilişkileri sürdürme niyeti taşısa da, "ABD'ye karşı zayıflık olarak anlamlandırılabilecek bu durumdan muhalefetin siyasi avantaj sağlamasına izin veremeyeceği" yorumunda bulundu.

Türkiye'nin konuya dair bundan sonra ne gibi adımlar atabileceğinin henüz net olmadığını ifade eden Alirıza, Türkiye'nin Irak ve Afganistan gibi birçok alanda ABD ile yakın işbirliği yaptığını, İran'ın nükleer programıyla ilgili sorunun çözümüne katkı sağlarken, Washington ile Tahran arasında mesajların iletilmesinde kanal vazifesi gördüğünü, daha geniş boyutta da Obama'nın Orta Doğu ve İslam dünyasıyla ilişkilerini geliştirme çabalarına destek verdiğini hatırlattı.
Obama'nın şimdi, diğer tüm iç ve uluslararası meselelere ek olarak, kendisinden verdiği sözleri tutmasını isteyen ABD'deki Ermeni diasporası ve Ermeni hükümeti ile ABD'ye jeopolitik çıkarlarına uygun hareket etme çağrısında bulunan Türk hükümeti arasında "dümen tutturmanın" bir yolunu bulmaya ihtiyacı bulunduğunu belirten Alirıza, "Dikkatler, şimdi Kongreden Obama'nın 24 Nisanda ne söyleyeceğine çevrilmiş durumda" dedi.