“Görüşmeden hoşaf gibi çıktık”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Barack Obama’nın NATO zirvesinin ardından gerçekleştirdiği, yaklaşık yarım saat süren zirvenin ayrıntıları netleşti. ABD’nin iyi hazırlanmış bir IŞİD dosyası ile katıldığı zirvede, Erdoğan ve ekibinin IŞİD konusunda uyarıldığı belirtildi. Obama, Erdoğan’a, “Ortadoğu’daki politik çizginizi NATO ve ABD eksenine çekmenizi bekliyoruz” dedi. Bu mesaj, Türk heyeti üzerinde şok etkisi yarattı. Görüşme boyunca Ankara’nın politikalarını savunmak zorunda kalan Türk heyeti, görüşmenin sonunda IŞİD’e yönelik operasyon heyetine katılmayı da kabul etmek zorunda kaldı. Görüşmenin son beş dakikasında ise Fethullah Gülen’in iadesi gündeme geldi. Obama, bu konudaki bilgi ve belgelerin alt heyete gönderilmesini istedi.

Taraf gazetesinden Hüseyin Özay'ın haberine göre; Erdoğan ve Obama görüşmesinin “anlatılmayan” perde arkası şöyle:

DAHA ÇOK OBAMA KONUŞTU

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Obama arasında merakla beklenen görüşme, Galler’in başkenti Cardiff’te yapılan NATO zirvesinin ardından gerçekleşti. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, ABD tarafı, Erdoğan - Obama görüşmesine sağlam bir IŞİD dosyası ile geldi. Görüşmede daha çok IŞİD’in faaliyetleri ele alındı. Görüşmenin büyük kısmında Obama konuştu. Türk heyeti ise zaman zaman söz aldı. Türk heyeti, daha ziyade Ankara’nın konu hakkında neler yaptığını anlattı. Tabiri caizse IŞİD hususunda savunma yaptı.

DOĞRUDAN SUÇLAMADILAR

Erdoğan - Obama görüşmesinde, IŞİD konusunda Türkiye, doğrudan suçlanmadı. Ancak verilen örnekler ve tespitlerlerle Türkiye’nin dolaylı olarak IŞİD’e destek verdiği mesajı iletildi.

IŞİD’e yönelik operasyon da anlatıldı. Bu esnada ABD, IŞİD için planlanan, 10 ülkenin yer alacağı çekirdek koalisyon formülünü Erdoğan’a aktardı. ABD, Türkiye’yi de bu çekirdek koalisyonun içinde görmek istediğini bildirdi. Obama bu esnada, “Türkiye’nin Ortadoğu’daki politik çizgisini NATO ve ABD çizgisinde görmek istiyoruz” şeklinde uyarıda bulundu. Diplomatik dilde yapılan bu uyarı, Türk heyetinin adeta buz kesmesine yol açtı. Ve Türk heyeti, Ankara’nın çekirdek koalisyonun içinde yer almak istemediğine ilişkin herhangi bir yorumda bulunamadı. Görüşmelere katılan bir diplomat, ABD’nin Türkiye’nin bugüne kadar izlediği Ortadoğu politikasından vazgeçmesini istediğini belirterek, “Görüşmeden hoşaf gibi çıktık” değerlendirmesinde bulundu.

BİR ŞEY DİYEMEDİLER

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, ABD’nin Türkiye’ye IŞİD koalisyonuna katılması yönünde teklifte bulunacağı önceden biliniyordu. Türkiye ise IŞİD’e yönelik operasyonlara hiçbir şekilde destek vermek istemiyor. Bunun için, “IŞİD’in elinde rehinelerimiz var. Ayrıca Türkiye’de pek çok IŞİD üyesi bulunuyor. Operasyon ekibinin içinde yer alırsak, bela bize döner” savunması hazırlanmıştı. Ancak Obama’nın ve ABD heyetinin verdiği bilgiler üzerine, bu sözler söylenemedi. Türk heyeti, “Koalisyonda yer almama düşüncesini” hiçbir şekilde gündeme getiremedi.

Gülen’in iadesi son beş dakikada konuşuldu

Fethullah Gülen’in iadesi konusu ise görüşmenin son beş dakikasında Erdoğan tarafından gündeme getirildi. Erdoğan, “Gülen örgütü”ne ilişkin bazı bilgiler vererek, Gülen’in Türkiye’ye iadesini Obama’dan istedi. Obama, konunun alt ekip ile görüşülmesini isteyerek dosyayı alt komisyona havale etti. Yani belgeler Obama’ya değil, güvenlik birimlerine gönderilecek.

“Niye dinlediniz” diye sorulmadı

Son dönemde Türkiye’yi, Almanya’nın yanı sıra ABD’nin de dinlediği ortaya çıkmıştı. ABD’nin, Cumhurbaşkanı Erdoğan başta olmak üzere devletin üst düzey yöneticilerinin tümünü dinlendiği iddiası ortaya atılmıştı. Erdoğan-Obama görüşmeleri öncesinde, bazı gazetelerde “ABD’den dinlemelerin hesabının sorulacağı” şeklinde haberler yer aldı. Ancak, görüşmede Türkiye’nin dinlenmesi konusunun gündeme gelmediği öğrenildi.