Gezi ile tanıştığımız 5 teknolojik yenilik
Bundan tam 4 yıl önce bugün, 27 Mayıs 2013’te başlayan Gezi eylemleri, sadece toplumsal izler bırakmadı.
Necdet ÇalışkanTeknoloji kullanımınızı da derinden etkiledi. Sosyal medya platformlarındaki ‘orantısız mizah’ bir yana, 4. yıldönümünde Gezi Parkı eylemlerine damgasını vurmuş teknolojileri bir araya getirdik.
1- Cepten canlı yayını başlattı: Periscope
Ulusal televizyon kanallarının Gezi protestolarına ilgisizliği, eyleme katılanları mecburen de olsa vatandaş gazeteciliğine soyundurdu. Ancak olay yerinden canlı yayın yapmak isteyenler için sunulmuş iyi bir akıllı telefon uygulaması yoktu. Gezi eylemleri sırasında İstanbul’da bu ihtiyacı gören İranı girişimci Kayvon Beykpour, sadece akıllı telefon üzerinden canlı yayın yapabilecek bir uygulama geliştirdi. 2015’te Twitter’a 100 milyon dolara satılan bu uygulama, şu anda dünya çapında milyonların kullandığı Periscope’un ta kendisi... Üstelik canlı yayın özelliği artık Facebook, Twitter ve YouTube’un da vazgeçilmez bir özelliği.
2-Gezi Parkı'na tepeden baktı: Drone
Türkiye özelinde insansız hava araçları ‘drone’ların, sadece askeri amaçlarla savunma alanında değil, bireylerin de çok farklı amaçlar için kullanabileceğine 4 yıl önce Gezi’de tanık olduk. Gezi protestolarının videosunu kaydedip belgeselini çekmek için kullanılan bu drone, imha edildi. Ancak popülaritesi yıldan yıla arttı. Hatta Türkiye’de 2016 yılının başından bu yana yasası, ehliyeti, sigortası, kaskosu bile çıktı.
3- Akıllı gözlük sahneye çıktı: Glass
Gezi, giyilebilir teknoloji alanında Google’ın akıllı gözlüğü Google Glass’ı da Türkiye ile tanıştırdı. Google’ın Nisan 2013’te sınırlı sayıda yazılım geliştiricisine dağıtımına başladığı Google Glass, Haziran 2013’te Gezi Parkı’nda sahneye çıktı. Google Glass’ı alıp, İstanbul’a gelen ABD’li gazeteci Tim Pool, dünyaya bu cihazın habercilikte nasıl kullanılabileceğinin de dersini Gezi’den verdi. Elinde kamera taşımasına gerek kalmadığı için toma ve gaz bombalarından daha kolay kaçabildiğini belirten gazeteci, Glass’a yüklediği çeviri uygulamasıyla dil sorunu da yaşamadı ancak bu yenilikçi deneyim Google’ın akıllı gözlük projesini rafa kaldırmasının önüne geçemedi.
4- Bilmeyen kalmadı: VPN
Gezi eylemleri sürecinde yaşanan en büyük sıkıntılardan biri de “internet hızı” ve “kesintileri” idi. Yoğun mobil internet kullanımı, baz istasyonlarının kapasitelerini zorlarken, internette engellere takılmak istemeyen kullanıcıların imdadına Sanal Özel Ağ’lar (VPN) yetişti. Aradan geçen 4 yılda internet kullanıcıların artık alışmak zorunda kaldığı erişim yasakları, Türkiye’de VPN rekoru kırdırdı. VPN uygulamaları Türkiye’de o kadar yaygınlaştı ki, Hotspot Shield, ZenMate ve TunnelBear gibi VPN sağlayıcıları Türkiye’ye özel, Türkçe servisler bile verir hale geldi.
5- Çapulcu, Zello
Anlık iletişim ihtiyacı artarken, ne WhatsApp’ta sesli/ görüntülü görüşme vardı, ne de Türkiye’de Snapchat ve benzeri uygulamaları kullanan. Hal böyle olunca da Gezi döneminde Zello, Voxer gibi ‘bas-konuş’ (Push to talk) özellikli uygulamaları en popüler uygulamalar arasında girdi. Oyun dünyası da boş durmadı. “Diren Gezi Parkı” ve “The Capulcu” Android cihazlara oyun oldu. Ancak Gezi’nin internet dünyasına kesilen dolaylı faturası, 2014’teki internet erişim yasaklarını kolaylaştıran yeni internet yasası oldu...
HAFTANIN ÜRÜNÜ: Seagete uçan disk
Seagate, ‘drone’ ile çekilen video ve fotoğrafların anında depolanabileceği yeni bir taşınabilir disk üretti. 2 TB kapasiteye sahip disk, 4K kalitesinde 60 saatlik görüntüyü depolayabiliyor. Drone üreticisi DJI işbirliğiyle üretilen ve Fly Drive (Uçan Disk) adı verilen disk, açık hava kazalarına karşı koruyucu bir kasaya da sahip.
HAFTANIN UYGULAMASI: Google Ödüllü Anketler
Kullanıcılara farklı konularda yorumlarını ve geri bildirimlerini, anketler ile paylaşma imkânı veren Google Ödüllü Anketler Türkiye’de kullanıma sunuldu. Google Ödüllü Anketler uygulaması ile kullanıcılar kısa anket sorularını yanıtlayarak kazandıkları kredileri, Google Play mağazasından istedikleri uygulama, film, oyun ve kitapları satın almak için kullanabilecek.
HAFTANIN TRENDİ: Akıllı telefon pazarını Çin çarptı
Araştırma kuruluşu Gartner, 2017 ilk çeyrek küresel akıllı telefon satış rakamlarını açıkladı. İlk çeyrekte akıllı telefon satışları yüzde 9 artışla 380 milyona çıktı. Samsung’un pazar payı yüzde 23.3’ten yüzde 20.7’ye, Apple’ın ise yüzde 14.8’den yüzde 13.7’ye düştü. Çinli üreticilerden Huawei payını yüzde 9’a, Oppo yüzde 8.1’e, Vivo ise yüzde 6.8’e yükseltti.
HAFTANIN POLEMİĞİ: İris tarama güvenli mi?
Samsung’un Galaxy S8’de kullanıcılarına ‘parmak izinden 100 kat daha güvenli’ iddiasıyla sunduğu iris tarama özelliğinde güvenlik açığı bulundu. Araştırmacılar, bir dijital kamera, bir yazıcı ve bir kontakt lens kullanarak Galaxy S8’in iris tarama özelliğini ‘hack’ledi. İris taramanın mobil ödemelerde de kullanılması yeni güvenlik sorunlarını da beraberinde getirebilir