Gerileyen yabancı yatırımlarda gayrimenkulün payı hızlı artıyor

İnşaata dayalı ekonomik büyüme modeli, doğrudan yabancı yatırım rakamlarına da yansıdı.

Emre Deveci

Merkez Bankası verilerine göre, 2015’te 19.2 milyar dolar olan Türkiye’ye gelen net doğrudan yabancı yatırım 2018’de toplam 13.1 milyar dolar olurken, bunun 5.9 milyar dolarını gayrimenkul, 6 milyar dolarını sermaye yatırımları oluşturdu. Böylece konut, arsa gibi taşınmaz mal alımlarını kapsayan gayrimenkul yatırımları ile fabrika gibi üretim tesileri kurmayı kapsayan sermaye yatırımları hemen hemen eşitlendi.

14 yılın zirvesinde

2011’de yüzde 12.4’e kadar düşen doğrudan yabancı yatırımlar içindeki gayrimenkul payı 2018’de yüzde 44.9 ile son 14 yılın zirvesine yükseldi. 2011’de yüzde 87.4 olan doğrudan yabancı yatırımlar içinde sermayenin payı ise yüzde 46 ile yine son 14 yılın en düşüğüne geriledi.

2007’de 18.3 milyar dolar ile rekor kıran doğrudan yabancı sermaye yatırımları, 2017’de 5.5 milyar dolara kadar gerilemiş, bu rakam 2004’teki 1 milyar dolarlık seviye sonrasındaki dönemin en düşüğü olarak kayıtlara geçmişti.

Yurttaşlık yasası artırdı

 Türk yurttaşı olmak isteyen yabancıların yapması gereken gayrimenkul yatırımının 19 Eylül 2018’den itibaren 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürülmesi, yabancı yatırımlar içinde bu sektörün payını artırdı. 2017’de yüzde 40.2 olan söz konusu pay, 2018’de yüzde 44.9’a yükseldi. Dışarıdan kaynak bulmakta zorlanan hükümet hem döviz geliri yaratmak hem stokları şişen inşaat sektörünü kurtarabilmek için yurttaşlıkla ilgili koşulları gevşetmişti. Bu adım ve TL’deki değer kaybıyla dolar bazında konutların ucuzlaması, yabancılara satışı satışı 2018’de 2017’ye göre yüzde 78.4 artışla 39 bin 663’e yükseltti.