Gençler, ‘damgalama farkındalığı’ için çalışıyor: Öyle söyleme!

Günlük hayatta farkında olarak ya da olmayarak sık sık “damgalama sözleri” kullanan çok. Birilerine kızınca ağızdan hemen “Ruh hastası mıdır nedir?”, “Şizofrene bak” gibi sözler çıkıyor. 

“Öyle Söyleme!” hareketi elçisi gençler, ruhsal hastalık yaşayan bireyleri ötekileştiren ve toplum dışına iten dil ve davranış alışkanlıklarının değiştirilmesi için yaşıtları ve kendi sosyal çevrelerine öncülük ediyor, herkesi kendi düşünce ve sözlerinde bir davranış değişikliği başlatmaya çağırıyor. 

Abdi İbrahim Otsuka’nın 2019 yılında yaptığı “Türkiye Şizofreni Algısı, Bilgi Düzeyi ve Şizofreniye Bağlı Damgalama ve Ayrımcılık” araştırması sonuçları, çağdaş tıp ve bilimsel anlayış ile toplumu oluşturan bireyler arasındaki uçurumu ortaya çıkarmıştı. 

Araştırmadan çıkan sonuçlar ışığında, ruhsal hastalık yaşayan bireylerle yakınlarının hayatındaki en büyük engellerden biri olan dilde damgalamayı ortadan kaldırmak amacıyla 2020 yılında “Öyle Söyleme!” hareketi başlatıldı. 

“Görmezden Gelmeyelim” çatısı altında başlatılan bu harekete, Şizofreni Dernekleri Federasyonu, Bipolar Yaşam Derneği, Türkiye Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Derneği, Türk Nöropsikiyatri Derneği de destek verdi. 

Doğrudan ruhsal hastalığı olanlara söylenmese de kullanılan bazı sözcükler ruhsal hastalıklar ile mücadele edenler ve yakınlarının hayatına zarar veriyor. Bu olumsuzlukların ilk sırasında ise tedaviden kaçma ve normal hayata dahil olabilecekken yabancılaşma ve uzaklaşma var. 

Fark edilmese de ruhsal hastalıklar ile mücadele edenler ve yakınları bu sözcüklerin hakaret olarak kullanıldığını biliyor, duyuyor. 

Bu nedenle de “Öyle Söyleme” denilerek damgalamanın önce dilde bitirilmesi hedefleniyor. 

GENÇLER ‘ELÇİ’ OLUYOR 

Hareketin, toplumun tüm kesimlerine yayılması ve hatta küreselleşmesi için bu yıl da çalışmalar sürüyor. Abdi İbrahim Otsuka “Öyle Söyleme!” hareketinin elçisi olmak için başvuran lise ve üniversite öğrencileri arasından 50 genç seçilerek eğitimlere başlandı. 

42 üniversite, 8 lise öğrencisi, 1.5 ay süren eğitim programında psikiyatrist ve uzman psikologlardan online platform üzerinden eğitim aldı. “Öyle Söyleme” elçisi gençler, özel tasarlanmış eğitimler sonrasında, projeyi en az 5 arkadaşına anlatacak. Ruh ve sinir hastalıkları, empati ve iletişim gibi konular hakkında bilgi sahibi olan gençler, herkesi günlük dilde ruhsal hastalıklara olumsuz anlam yükleyen damgalayıcı söylemlerden uzak durmaya, bu tip söylemlerin farkında olmaya çağırıyor.

ŞİZOFRENE BAK!

Günlük hayatta sık kullanılan damgalama sözleri: 

• Ruh hastası mıdır nedir? Ne dediği belli değil.
• Şizofrene bak.
• Otistik misin nesin? Anlamıyor musun?
• Dengesiz dengesiz hareketler. Tam bipolar yaa!