Gemlik'in taşınma krizi KHK ile aşıldı

Gemlik Belediye Başkanı Refik Yılmaz, Gemlik için tarihi bir gün yaşadıklarını belirterek, "KHK ile çıkan özel madde ile Gemlik’in önü açıldı. Gemlik alüvyon zeminde bulunuyor. Deprem fay hattında yer alan bir ilçeyiz. Yaklaşık 10 bin riskli konutumuz var, ilk etapta 8 binin üzerinde konut yaparak bu riskli binaları sağlam zeminli üst kesimlere taşımayı planlıyoruz” dedi.

Gemlik’in üst bölgelere taşınmasında engel olan, özellikle zeytinlik vasfını yitirmiş olmasına rağmen zeytinlik göründüğünden herhangi bir çalışma yapılmasının önüne geçen Zeytin Koruma Kanunu, 696 Sayılı KHK’nin Gemlik’e özel Geçici 25. Maddesi ile aşılmış oldu. Gemlik bu karardan sonra sağlam zeminli üst bölgelere taşınacak ve ilçe halkı deprem nedeniyle korkulu rüya görmeyecek.

AKP Bursa İl Başkanlığı, Gemlik için KHK yayınlanması üzerine bugün Gemlik’te kamuoyunu bilgilendirmek için bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantıya AKP Bursa Milletvekilli İsmil Aydın, İl Başkanı Ayhan Salman ve Gemlik’in siyasi parti temsilcileri ile Muhtarlar ve STK temsilcileri katıldı.

100 bin nüfuslu Gemlik ilçesinin Belediye Başkanı AKP'li Refik Yılmaz, toplantının açılış konuşmasında Gemlik için tarihi bir gün yaşadıklarını belirtti. Belediye Başkanı Refik Yılmaz, "1999 depreminin merkezi burası olmamasına rağmen, depremi çok şiddetli bir şekilde yaşamıştık. Gemlik ilçesinin kurulduğu yer bilimsel olarak tamamen balçık zemine sahiptir. Yapılar deniz kumu ile yapıldığı için binaların taşıma gücü zayıflamıştır. 4 mahallemizdeki yaklaşık 50 bine yakın vatandaşımız büyük bir risk altındadır. Allah korusun 6 şiddetinde bir deprem olacak olsa, binlerce vatandaşımızı kaybetme riski ile karşı karşıyayız" dedi.

Başkan Yılmaz, "KHK ile çıkan özel madde Gemlik’in önünü açtı. 3 siyasi parti olarak yaptığımız çalışmalar, Grup Başkanvekilleri ile yaptığımız görüşmeler sonuç verdi. Gemlik alüvyon zeminde bulunuyordu. Deprem fay hattında yer alan bir ilçeyiz. Yaklaşık 10 bin riskli konutumuz var. İlk etapta 8 binin üzerinde konut yaparak bu riskli binaları buralara taşımayı planlıyoruz” dedi.

Refik Yılmaz, mevcutta yapmış oldukları 1400 konuta 17 binin üzerinde talep olduğunu belirterek, yeni açılan makilik alanlarla kalan talebi karşılayacağız" dedi. Başkan Yılmaz, şöyle konuştu:

"Gemlik için tarihi bir karar. İlçede bu karardan herkes çok mutlu oldu. 1999 depreminin merkezi burası olmamasına rağmen, depremi çok şiddetli bir şekilde yaşamıştık. Gemlik ilçesinin kurulduğu yer bilimsel olarak tamamen balçık zemine sahiptir. Yapılar deniz kumu ile yapıldığı için binaların taşıma gücü zayıflamıştır. 4 mahallemizdeki yaklaşık 50 bine yakın vatandaşımız büyük bir risk altındadır. Allah korusun 6 şiddetinde bir deprem olacak olsa, binlerce vatandaşımızı kaybetme riski ile karşı karşıyayız. Biz projelerimizi hazırladık. 'Varlık içerisinde yokluk çekmeyelim. Sağlam zeminli bölgelerimize binaları yapalım' diye düşündük. Ancak Gemlik denince akla zeytin geliyor. Bizim ilçemizin her tarafı zeytin. Zeytini de korumamız gerekiyor. O açıdan projelerimizi öncelikle Orman ve Su İşleri Bakanlığına sunduk. Yapılan incelemelerde uygun bulundu. Daha sonra Cumhurbaşkanı ve Başbakanımız onayladı. Gemlik’i yamaçlarındaki makilik alanlara bilimsel olarak orman olarak muhafazasından fayda görülmeyen altı kayalık olan bölgelere taşıyacağız. Yaklaşık 300 hektarlık bir alan inşallah Orman Bakanlığından hazineye geçecek. Buna karşılık hazine orman tesis etmek üzere takasta bulunacak. Yasa gereği ormanlık alanlar daraltılamıyor. Her ne kadar taşlık, kayalık da olsa orman olarak tescillenmiştir."

Yılmaz, "Vatandaşımız bu projeden karlı çıkacaktır. Gemlik’te insanlara güvenli mekanlar tesis edeceğiz. İkincisi de vatandaşımızın taşınacağı bölge daha temiz ve planlı bir alan olmuş olacak. Bütün binalar, evler deniz manzaralı olacak. Gemlik’te yaşayıp da deniz havası almayan, denizi göremeyen vatandaşlarımız, devletimizin sağladığı imkanlarla cüzi bir rakama buna sahip olacak. Bu tarihi bir projedir" dedi.

BAŞBAKAN YARDIMCISI ÇAVUŞOĞLU: ARZU ETTİĞİMİZ BİR DEĞİŞİKLİKTİ

Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu da dün Bursa'da konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Gemlik ilçemiz deprem kuşağında bulunan ve esasen bugün yerleşim alanı bakımından riskli bir alan içerisinde bulunuyor. Bu düzenlemeyle beraber Orman ve Su İşleri Bakanlığının uhdesinde bulunan orman vasfını yitirmiş arazilerin hazineye intikalini sağlayacağız. Yapılacak çalışmalar çerçevesinde Gemlik’in deprem riskini ortadan kaldırmak için bir dönüşüme girişmiş olacağız. Bu uzunca bir süredir peşinden koştuğumuz, değiştirmeyi arzu ettiğimiz halde çeşitli sebeplerle gerçekleştiremediğimiz bir değişiklikti" diye konuşmuştu.

AKP MİLLETVEKİLİ AYDIN: EN MUTLU EDEN DÜZENLEME

Toplantıda konuşan AKP Bursa Milletvekili İsmail Aydın, yayınlanan KHK’nin, siyasi hayatında en mutlu olduğu düzenleme olduğunu belirterek, “Gemlik deprem konusunda son derece riskli bir durumdaydı. Bugüne kadar 4 farklı torba kanunda Gemlik ile ilgili düzenleme yapmak istedik. Ama bir türlü muvaffak olamadık” dedi.

Aydın, Gemlik ile ilgili olarak Cumhurbaşkanı ile yaptığı görüşmede, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Gemliklilerle konsensüs sağlanarak bir çalışma yapılması talebi olmuştu. Bugüne kadar Gemlik bu konuda konsensüsü sağladı. Yayınlanan KHK ile Gemlik’in önü açılmış oldu” dedi.

CHP ESKİ İLÇE BAŞKANI: YEREL DEVRE DIŞI BIRAKILIYOR

Gemlik CHP eski ilçe Başkanı Mehmet Uğur Sertaslan da toplantıda söz alarak, çıkarılan KHK ile ilgili endişelerini dile getirdi. Sertaslan, çıkarılan KHK’nın 25.maddesinde yerelin devre dışı bırakıldığını belirterek, maddeye göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı arasında işlemler yürütülecek. Burada yerelin, yani Gemlik Belediyesi’nin devre dışı bırakılması da bizde endişe yaratıyor" dedi. Sertaslan ayrıca Gemlik’te riskli binaların tam tespitinin de yapılamadığına vurgu yaparak, "Bu noktada belirlenen düzenleme öncesinde bir plan hazırlandığını ve bu planın Gemliklilerin fikri alınmadan yapıldığını görmekteyiz" diye konştu.

8 BİN KONUT YAPILACAK

KHK kapsamında Gemklik ilçesinde Manastır Mevkii'nde bulunan Cumhuriyet ve Cihatlı mahallerine ilk etapta 8 bin konut yapılması planlanıyor. Bu mevkilerde devam eden 1400 konut ile yapı sayısının 9 bin 400'e ulaşacağı belirtildi.

'GEMLİK İÇİN ÖNEMLİ KARAR'

Bu arada konuyla ilgili olarak Bursa'da açık lama yapan İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Albayrak ise alınan bu kararın yerinde olduğunu belirtip, "Gemlik gerçekten deprem riskini en fazla yaşayan ilçelerin başında geliyor. Ayrıca sahilde olması nedeniyle zeminde sıvılaşma riski var. Binaların çoğunun depreme dayanıklı olduğunu sanmıyorum. İlçenin sahilden taşınacak olması çok önemliydi" dedi.

KHK NELER GETİRİYOR?

Nüfusu 107 bin 139 olan Gemlik’in uzun zamandır beklediği depremselliğe yönelik yasa, 696 Sayılı KHK’nin Geçici 25. Maddesi ile düzenlendi. Gemlik’in 280 hektarlık üst bölgelere taşınmasında engel olan, özellikle zeytinlik vasfını yitirmiş olmasına rağmen, zeytinlik göründüğünden herhangi bir çalışma yapılmasın önüne geçen Zeytin Koruma Kanunu, Gemlik’e özel yasa ile açılmış oldu. Madde şu şekilde:

“ MADDE 13- 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 25- Bursa İli Gemlik İlçesinin deprem tehlikesi altında bulunması ve İlçe sakinlerinin halihazırdaki yerleşim yerlerinden nakledilmesinin zorunlu bulunması sebebiyle, orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına da dönüştürülmesi mümkün olmayan yerlerden, Orman ve Su İşleri Bakanlığının teklifi üzerine sınırları Bakanlar Kurulunca belirlenen alanlar, Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkarılarak tapuda Hazine adına resen tescil edilir. Bu alanlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufuna geçer. Bu alanlarda 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 22’inci maddesinin kadastrosu yapılmış olan yerlerin ikinci defa kadastroya tabi tutulamayacağına ilişkin hükmü uygulanmaz. Bu alanların tespiti amacıyla Orman Genel Müdürlüğünce yeteri kadar orman kadastro komisyonu görevlendirilir. Bu tespit sırasında ilan süresi bir hafta, itiraz süresi ise bir ay olarak uygulanır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir. Birinci fıkra kapsamında orman sınırları dışına çıkarılan alan kadar Hazine taşınmazı, orman tesis edilmek üzere Maliye Bakanlığınca Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilir. Bu madde kapsamında nakline ve yerleştirilmesine karar verilenlerin iskanına ilişkin iş ve işlemler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yürütülür."

 İMMO BAŞKANI: KARAR HIZLA UYGULANMALI

İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Başkanı Mehmet Albayrak, son KHK ile 413 kilometrekarelik, 107 bin nüfuslu Bursa'nın Gemlik ilçesinin bir kısmının taşınması kararı çıktığını hatırlattı. İlçenin orman vasfını yitirmiş bir alana taşınmasını sağlayacak yeni düzenlemenin dün yayınlanan KHK'da yer almasını değerlendiren Albayrak, kararı çok doğru bulduklarını, ancak Gemlik'in 2 ayrı tehlike barındırdığına dikkat çekti. Albayrak, yaptığı açıklamada, şöyle dedi:

"Gemlik'te iki büyük tehlike var; birincisi, 1'inci derece deprem bölgesi ve yaklaşık 600 yıldır deprem üretmiş bir fay hattı mevcut. İkincisi bu fay hattının üzerinde de ciddi oranda bir sıvılaşma olan kötü bir zemin var. Bunun için 17 Ağustos 1999'da yaşanan depremden bu yana Gemlik her zaman bizim ilgi alanımızda olan bir bölgeydi. 18 yıldır Gemlik'in depremsellik açısından incelenmesinin ve hatta taşınmasının lazım olduğunu söyledik. Şu an bu kararı çok sevindirici ve doğru buluyorum. Ancak, burada ivedi olarak yapılması gereken birkaç şey var. Öncelikle bu iş için çok hızlı bir başlangıç yapmak gerekiyor. Çünkü artık kararname ile açıklandı. Kamuoyunda bununla ilgili bir takım spekülasyonlar yaşanabilir. Özellikle konutlarının el değiştirmesinin sıkı şekilde takip edilmesi gerekiyor. Ayrıca projenin mutlaka 1-2 yıl içerisinde tamamlanması gerekiyor. Deprem ne zaman gelecek elbette bilemiyoruz. Ama çok yakın bir zamanda olacak. Dolayısıyla hızlı hareket etmemiz gerekiyor."

Kararın ardından bölgedeki mal sahiplerinin de bilinçli davranmaları gerektiğini söyleyen Albayrak, mal sahiplerine tam olarak hakkının verileceğine, spekülatörlerin oyunlarına karşı dikkatli olmaları gerektiğine dikkat çekti.

CHP'Lİ İRGİL: GEMLİK ZEYTİNİ OHAL MAĞDURU OLACAK

Bursa’nın Gemlik ilçesine özel olarak 696 Sayılı KHK ile çıkan imar düzenlemesine ilişkin değerlendirmede bulunan CHP Bursa Milletvekili Dr. Ceyhun İrgil, "Gemlik KHK’sı zeytinliklerin ölümüdür. Zira KHK ile önü açılan betonlaşmayı kontrol edebilecek ve imar rantını durdurabilecek bir iktidar yok" dedi.

Gemlik’te ilçe sakinlerinin deprem riski taşıyan mevcut yerleşim yerlerinden nakledilmesi için orman olarak korunmasında yarar görülmeyen yerlerde imarın önünü açan düzenleme KHK ile çıkarıldı. Benzer düzenleme geçtiğimiz haziran ayında Zeytin Koruma Kanunu’nda yapılmak istenmiş ancak zeytinlik alanların yok olma tehlikesi nedeniyle oluşan toplumsal baskı üzerine geri çekilmişti. CHP Bursa Milletvekili Dr. Ceyhun İrgil, Zeytin Koruma Kanunu’nun, KHK ile aşıldığı belirtilerek, "KHK’ları terörle mücadele için çıkardıklarını söyleyenlere soruyorum; Gemlik KHK’sının terörle mücadele ile ne ilgisi var?” dedi.

'SIRADAN BİR KASABAYA DÖNÜŞÜR'

Gemlik’in her tarafının zeytin ağacı olduğu ve bu nedenle alternatif yerleşim alanı bulunamadığı için söz konusu bu KHK’nın zeytin ağaçlarını koruyacağı ve alternatif imar alanları sağlayacağı açıklamalarına da değinen CHP’li İrgil, şu ifadelerde bulundu:

"Bu KHK ile Gemlik’i betonlaştırıp büyütebilirsiniz ama zeytin kıyımından elde edilen ranta engel olamazsınız. Gemlik KHK’sı zeytinliklerin ölümüdür. Zira KHK ile önü açılan betonlaşmayı kontrol edebilecek ve imar rantını durdurabilecek bir iktidar yok. Aksine Gemlik’te inşaat, betonlaşma ve yeni imar alanları için işbirliği var. Zeytin Yasası ile mertçe Meclis’te tartışamayanlar ve kamuoyunun tepkisinden korkanlar, arkadan dolanarak KHK kolaycılığı ile Gemlik’i ranta açtılar. Gemlik halkı kendi büyümesi ve gelişmesi için kararı kendi veremez miydi? Gemlik daha çok inşaata ve binaya kavuşabilir ama zeytinlikler ve doğal güzelliği gidince kim Gemlik’te yaşayacak? Yaptığınız inşaatlarda kim yaşayacak? Zeytin, doğa ve deniz yoksa Gemlik için gelecek de yoktur, sıradan bir kasaba olarak kalır. Önemli olan bina ve nüfus olarak büyümek değil, medeni ve insanca bir kentleşme anlayışı ile gelişmektir. Gemlik’i büyütebilirsiniz ama geliştirmiyorsunuz."

ŞEHİR PLANCILARI ODASI'NDAN AÇIKLAMA

Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu'nca, Bursa’nın Gemlik ilçesine özel olarak 696 Sayılı KHK ile çıkan imar düzenlemesine ilişkin açıklama yapıldı. Kurul tarafından yapılan yazılı açıklamada, Gemlik'in iki fay hattının geçtiği ilçe olduğuna dikkat çekilerek, "Deprem açısından riskli bir bölge ve bölge üzerinde konut alanları kadar kimyasal üretim yapan sanayi fabrikaları da mevcuttur. Bununla ilgili 2006 yılında, 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planı onaylanırken, Gemlik merkezi tasfiye edilecek alan olarak belirtildi; ancak bugüne kadar bir gelişme olmadı" denildi.

Şehir merkezinde yapılaşmaya devam edildiği, Gemlik'in taşınmasıyla ilgili planlarda kapsamlı çalışmanın olmadığı belirtilen açıklama, şöyle sürdürüldü:

"Sadece Cihatlı bölgesinde birkaç hektar alan yapılaşmaya açıldı. Bu çalışmaların yapılırken doğru planlama çalışmaları yapılması gerekmektedir. Kurum görüşleri doğrultusunda, jeolojik etüt raporları hazırlanarak, bölgedeki zeytinlik arazilerin korunarak, hareket edilmesi gerekir. Mevcut Gemlik yerleşiminin ne olacağı hakkında soruların da yanıt bulması gerekir. Amaç, insan odaklı ise sosyal konut politikasıyla ranta tabi tutulmadan, doğru yönetim planı hazırlanmalıdır. Depreme karşı korunma politikası, kimyasal üretim yapılan sanayi alanlarında da üretilmelidir."