"GDO yönetmeliği yumuşatılmaya başlandı"

Türkiye Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Fehmi Kiraz, yaptığı yazılı açıklamada, 26 Ekim 2009 tarihinde yayınlanan GDO yönetmeliğinin gerek ithal edilecek GDO'lu ürünler, gerekse de Bakanlıkça belirlenecek GDO riski taşıyan GDO'suz ürünlerde analiz yapma şartını içerdiğini kaydetti.

Resmi Gazete'de bugün yapılan değişiklikle 6., 9. ve 11. madde hükümlerinin yürürlük tarihinin 1 Mart 2010 tarihine kadar uzatıldığını belirten Kiraz, şunları kaydetti:
''Bilindiği üzere 6. ve 9. maddeler izin ve müracaat ile ilgilidir. 11. madde ise gerek GDO gerekse de GDO'suz ürünlerin analizi ile ilgilidir. Ancak 11. maddenin içerisinde analiz gerekliliği vardır.

GDO yönetmeliği öncesinde GDO'lu ürün ithalatı yasaktı. Ancak firmaların beyanı esas kabul edilerek ithalat yapılıyor idi. Analiz şartının 1 Mart tarihinde uygulamaya başlanacak olması, bazı firmaların beyanlarının gerçeği yansıtmadığı, GDO'suz ürün ithal edildiğine dair beyanda bulunmalarına rağmen ülkeye GDO'lu ürün sokmuş olabileceklerini akla getirmektedir. Yönetmeliğin geçici maddesinde değişiklik yapılarak uygulamayı 1 Mart'ta başlatıyor olması, bu firmaların baskısı ile mi olmuştur? Bu konuda yetkililerden açıklama bekliyoruz.''

GDO yönetmeliğinin 5. maddesinde yapılan değişiklikle önceden riskli ve tehlikeli görülen GDO'lu ürünlerin transit geçişleri yasaklandığı halde, yeni değişiklikle transit geçişlere ilişkin Bakanlıkça yeni usul ve esaslar belirleneceği ifadesinin yer aldığına işaret eden Kiraz, bunun ise transit geçişlerin yolunu açacağını kaydetti.

GDO yönetmeliğinin GDO'lu ürün ithalatını serbest bıraktığını öne süren Kiraz, yapılan değişiklik ve ileride yapılması muhtemel değişikliklerle GDO ithalatının daha disiplinsiz hale geleceğini, bu durumun da ülkenin ve halkın aleyhine olacağını söyledi.

Kiraz, ''Bu yönetmeliğin güçlü ve milli bir Biyogüvenlik Kanun gücüne ihtiyacı vardır ve bu kanun taslağı Bakanlar Kurulunda tasarılaşması için imzada beklemektedir'' dedi.
 

"Eleştiriler karşısında istisna maddeler kaldırılmış"

Öte yandan Türkiye Ziraatçılar Derneği, (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, yeni yönetmelikte yapılan değişiklikte, ''Bu yönetmelik hükümlerine aykırı olarak GDO'lu gıda ve yemlerin işleme ve tüketim amacıyla ithali, piyasaya sürülmesi, tescili ve ihracatı yasaktır. GDO'lu gıda ve yemlerin transit geçişine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkca belirlenir. Gümrük idarelerince, bu yönetmelik kapsamındaki ürünler için GDO'a ilişkin ek bir belge aranmaz'' ifadesinin yer aldığını kaydetti.

Daha önce yayımlananan yönetmelikte transit geçişlerin de yasak kapsamında olduğunu, bu madde uyarınca Türkiye'den transit geçeceği belirtilen GDO'lu ürünler için Türkiye'ye giriş yolunun ''Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslar dahilinde'' açıldığını belirten Yetkin, bu usul ve esasların da halen belirlenmediği için transit geçişlerin fiilen serbest bıkıldığına dikkat çekti.

Yetkin, şunları kaydetti:
''Bilindiği gibi transit geçişler kötü amaçlı kullanılmaya çok açıktır.Ülkemizde geçmişte transit geçiş yapan bir çok araç aracılığıyla ülkeye girmesi yasaklı maddelerin ülkeye sokulduğu ve bunların daha sonra bir şekilde yüklerini ülke sınırları içinde boşaltarak yollarına devam ettiği bilinen bir husustur. Bu konuda ne gibi önlemler alınacağı ise halen bilinmemektedir.

Buna karşı aynı madde ile ilgili yönetmelikte yer alan ve (a) binde 9'dan fazla GDO içeren gıda ve ürünlerin GDO'lu kabul edileceği, (b) binde 5'ten fazlasına izin verilmeyen GDO'lardan bu miktardan daha fazlasını içerenlerin GDO'lu kabul edileceği ve (e) etikette ürünün GDO'suz olduğuna dair ifade bulunamayacağına dair fıkralar ise iptal edilmişti. Bilindiği gibi bu maddeler GDO'lu maddelerin ithalini, ihracatını ve işlenmesini genel olarak yasaklaşan yönetmeliğin (istisna hükümleri) idi. Bunların kaldırılmasıyla yönetmelikte öngörülen GDO'lu ürünün ithalinin tamamen yasaklanmış olması gerekmektedir.''