Gazcı fabrika kapatıldı

Türkiye’nin 2 milyon biber gazı aldığı Güney Koreli fabrikanın, lisansı olmadan barut ürettiği ve yasadışı yollarla ithalat yaptığı için Gezi’nin yıldönümünde kapısına kilit vuruldu.

Pelin Ünker/Cumhuriyet

Türkiye için gaz fişeği üreten Güney Koreli DaeKwang’ın fabrikası, biber gazı nedeniyle sekiz kişinin öldüğü ve binlerce kişinin yaralandığı Gezi Parkı protestolarının yıldönümünde kapatıldı. Şirkete, lisansı olmadığı halde barut ürettiği ve yasadışı yollarla ithalat ve depolama yaptığı gerekçesiyle 19 Ocak’ta soruşturma açılmıştı. Soruşturma neticesinde DaeKwang’a 20 bin dolar ceza kesildi ve fabrika bir aylığına kapatıldı. 20 Mayıs’ta kapatılan fabrika 19 Haziran’a kadar üretim yapamayacak. DaeKwang, Kore’nin gaz ihracatının yüzde 90’ını gerçekleştiriyordu.

350 bin daha geldi

Şirketin yasadışı uygulamalarını Kore’deki Monthly Joongang dergisi ortaya çıkarmıştı. Haber üzerine DaeKwang’ı izlemeye alan Kore polisi, depolama izni olmadan bir ambarda büyük gaz fişeği stokları biriktirdiğini tespit etmiş, DaeKwang Genel Müdürü Hag-Song Kim de bu suçları itiraf etmişti.

Kore’de biber gazı ihracatını onaylayan ya da durdurabilen kurum olan Kore Savunma Tedarik Ajansı (DAPA), DaeKwang’ın Türkiye’ye yapacağı 1 milyon 10 bin adet biber gazı kapsülü ihracatını Aralık 2014’te onayladı. DaeKwang, Türkiye’nin kasım ayında verdiği 1 milyon 900 bin adet biber gazı kapsülü siparişinin 100 bin adedini havayoluyla 19 Ocak’ta teslim eti. Konuya yakın kaynaklara göre 650 bin adet gaz bombası ise gemi ile mart başında Türkiye’ye geldi. Daekwang en son nisan ayında 350 bin adet biber gazı kapsülü ihraç etti.

Fişekler bozuk çıktı

Ancak Emniyet Genel Müdürlüğü bu hafta söz konusu gaz kapsüllerinin geri çağırılmasını talep etti. Emniyet’in iddiasına göre Kore’den gelen 350 bin gaz kapsülü kötü kalitede ve ateşleme problemi var. Kore’den gelen gaz bombalarının fiyatları ise kapsül başına 11-13 dolar arasında değişiyor. Buna göre 1 milyon 10 bin adet gaz bombası için yapılan ödeme 12 milyon 625 bin doları buluyor.

Sivil Toplum Kuruluşları (STK) 2013’ten bu yana biber gazının yasaklanması için kampanyalar yürütüyor.

30 STK’nın hazırladığı rapora göre ise geçen yıl 224 gün güvenlik güçleri tarafından biber gazı kullanıldı. Biber gazından 8 kişi hayatını kaybetti, 453 kişi yaralandı.

BİLANÇO AĞIR

Gezi Parkı protestolarında polis 20 günde yaklaşık 130 bin biber gazı fişeği kullandı. TÜİK verilerine göre sadece İstanbul’un Kadıköy, Şişli, Beyoğlu, Beşiktaş ilçelerinde yaşayan 1 milyon 272 bin kişi biber gazına maruz kaldı. Türk Tabipleri Birliği tarafından verilen bilgilere göre sadece Gezi Parkı eylemleri sırasında 8 bin kişi yaralanırken, 104 kişi ciddi kafa travması geçirdi, 11 kişi gözünü kaybetti.